Siedemdziesiąt siedem lat temu, 1 sierpnia 1944 roku, rozpoczęła się jedna z największych masakr w historii. Systematyczna śmierć blisko 250 tys. warszawiaków w ciągu 63 krótkich dni była determinacją w wolności do pamięci.
Każdego roku 1 sierpnia o godzinie 17:00 całe dwumilionowe miasto staje w miejscu. Z sekundą za każdy miniony rok dzisiejsi mieszkańcy pamiętają wczorajsze ofiary. W tej chwili każdy Polak jest zjednoczony bez względu na politykę, religię, płeć czy zarobki. Dźwięk syreny, zatrzymują się autobusy, kłaniają się głowy i przeważają wspomnienia.
Dlatego.
Armia Krajowa liczyła ponad 400 tysięcy bojowników i reprezentowała największy podziemny ruch oporu w czasie II wojny światowej, chcąc wyzwolić swoją stolicę. Zakładając, że ich sojusznicy będą ich wspierać, rozpoczęli akcję 1 sierpnia o godzinie 17:00, kiedy zbliżali się sowieccy alianccy „wyzwoliciele”.
Kiedy Stalin dotarł do Wisły w Warszawie, nakazał armii sowieckiej wstrzymanie powstania i zmiażdżenie nazistów, aby polska stolica została zdziesiątkowana, a jego armia nie musiała tego robić sama.
Pozostawiło to prawie 900 000 Polaków, którzy musieli sami sobie radzić, podczas gdy sowieccy „wyzwoliciele” siedzieli po drugiej stronie rzeki i słyszeli egzekucje, strzały i wybuchy. Przewaga liczebna i przewaga liczebna Polaków robiła każdy krok, aby odzyskać wolność.
Te prośby o pomoc były celowo niesłyszalne w zasięgu słuchu w stolicy Polski po drugiej stronie rzeki. Sowieci zasiadali do stycznia 1945 r., pozwalając nazistom na systematyczne wykonywanie rozkazów Hitlera, by wymazać samo istnienie Warszawy, jej obywateli i jej historię.
Polacy powstali z zaciekłą determinacją i prowadzili potężną wojnę miejską. Ponieważ Sowieci nie zezwalali na zrzuty, Polacy robili własną broń, angażowali się w walkę wręcz, a nawet pakowali gwoździe w płachty, by je podpalać, aby rzucać je na oddziały hitlerowskie.
Do ustanowienia wyzwolenia użyto wszelkich środków oporu. Jako tunele ewakuacyjne wykorzystano systemy kanalizacyjne. Polskie dzieci wyszły na ulice z ręcznie robioną bronią, by walczyć z dobrze wyszkolonymi oddziałami hitlerowskimi. Matki i babcie robiły bandaże z prześcieradeł i zapewniały pocieszenie i opiekę ponad 200 tysiącom poległych żołnierzy i obywateli.
Alianci siedzieli w milczeniu, a ulicami Warszawy lała się krew polskich dzieci, cywilów i wyzwolicieli.
Na początku II wojny światowej w 1939 roku w dobrze prosperującej stolicy mieszkało ponad 1,2 miliona ludzi. Do stycznia 1945 r. pozostało mniej niż 1000 mieszkańców. Dziewięćdziesiąt procent miasta obróciło się w gruzy.
Po 63 dniach walk i bez wsparcia aliantów Powstanie Warszawskie zakończyło się z ponad 200 tys. zabitych polskich cywilów i prawie 15 tys. żołnierzy Armii Krajowej oraz 4 tys. rannych.
Choć ciężko uzbrojeni i przytłaczający liczebnie, naziści ponieśli ponad 16 000 zabitych i prawie 10 000 rannych.
Pozostałych mieszkańców Warszawy wysłano do obozów zagłady lub pracy. Nieliczne pozostałe budynki były systematycznie wysadzane w powietrze. Po tym, jak Sowieci przez sześć miesięcy siedzieli po drugiej stronie Wisły i obserwowali jedną z największych masakr w historii ludzkości, Sowieci ostatecznie przekroczyli rzekę w styczniu 1945 r., aby „wyzwolić” polską stolicę i pozostali do 1989 r.
Kilkakrotnie odwiedziłem Warszawę i poznałem miasto pełne celowej energii. Od czasu wyboru Papieża Polaka, który mocno sprzeciwiał się komunistycznej dyktaturze i ruchowi Solidarno na początku lat 80., Polska jest obecnie jedną z 25 największych gospodarek świata.
Silny członek Unii Europejskiej i NATO, nowe systemy autostradowe, międzynarodowe lotniska i ogromne inwestycje w edukację są realizowane. Żurawie budowlane kształtują krajobraz. Choć wolności osobiste są dziś atakowane, naród polski przetrwał.
Polska duma stolicy jest głęboka, gdyż setki historycznych śladów wskazuje na opór bojowy i wyzywające działania, w tym plac, na którym Jan Paweł II odprawił swoją pierwszą mszę papieską pod czujnym okiem setek żołnierzy sowieckich.
Niezależnie od pochodzenia, historia zmusza Cię do zatrzymania się i zapamiętania tych historycznych poszukiwań poprzez poświęcenie i odwagę blisko 250 000 polskich matek i ojców, dziadków i wnuków, którzy walczyli i umierali ramię w ramię przez 63 bardzo długie dni i dzielnie oddali swoje życie determinacją wolność.
Nie zapomnieć.
JOHN J. JABLOWSKI JR. współpracuje z organizacjami międzynarodowymi, aby rozwijać transformacyjne podejścia do budowania lepszych społeczności. Jego podróże do Europy i Azji nadal dostarczają kontekstu dla zrozumienia, w jaki sposób historia kultury tworzy wyjątkowe doświadczenie lokalne. Posiada tytuł magistra administracji publicznej, tytuł licencjata nauk politycznych i wykładał na Penn State University.
