Wielkie migracje miały miejsce w Polsce i na Ukrainie w epoce brązu

Badania populacyjne i pokrewieństwa społeczności epoki brązu (2300/2200-1200 p.n.e.) z Europy Środkowo-Wschodniej prowadzili wspólnie genetycy z Polski i Szwecji oraz archeolodzy z Polski i Ukrainy.

Próbki genetyczne wykorzystane w badaniach pochodziły z 25 lokalizacji na terenie dzisiejszej Polski i Ukrainy. Naukowcy zsekwencjonowali w sumie 91 genomów. Pozwoliło to ustalić przybliżony czas fal migracyjnych 3500 lat temu.

„Przed zaobserwowaną migracją tereny te zamieszkiwały populacje utożsamiane z kilkoma kulturami archeologicznymi (Iwno, Mierzanowice i Strzyżów) wczesnej epoki brązu. Byli potomkami społeczności pasterskich, które przybyły do ​​Europy w późnym neolicie (około pięciu tysięcy lat temu) ze stepów pontyjsko-kaspijskich” – mówi współautor badań dr Maciej Chyleński z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. .

Badania zespołu wskazują, że migracja nastąpiła na przełomie wczesnej i środkowej epoki brązu (około 3800 lat temu) i pozostawiła wyraźny ślad w materiale genetycznym. W próbkach ze stanowisk archeologicznych widoczny jest wpływ DNA łowców-zbieraczy z północno-wschodniej Europy, m.in. z krajów bałtyckich, Białorusi, ale także północno-wschodniej Polski.

„Nasze badania wykazały, że migracja ta dotyczyła głównie mężczyzn, co może wyjaśniać znaczącą zmianę, jaką zaobserwowaliśmy w dominujących liniach męskich w epoce brązu. Cały proces musiał być jednak bardzo złożony, gdyż zaproponowany przez nas model nie wyklucza udziału potomków neolitycznych społeczności rolniczych” – mówi Chyleński.

Dodaje, że możemy mieć do czynienia z dwoma procesami. Łowcy-zbieracze najpierw zmieszali się z rolnikami, prawdopodobnie gdzieś w północno-wschodniej Europie, a dopiero później ta mieszana populacja wraz ze społecznościami wczesnej epoki brązu dała początek temu, co widzimy w średniowieczu.

Badania opublikowane w Komunikacja przyrodnicza to pierwsza na tak szeroką skalę analiza DNA społeczności zamieszkujących tereny dzisiejszej Polski i Ukrainy w epoce brązu.

„Nasz zespół prowadzi szeroko zakrojone badania populacji prehistorycznych. Do tej pory przez nasze laboratorium przeszło ponad 1500 próbek reprezentujących różne okresy historyczne – mówi Chyleński.

Odnosząc się do planów naukowych dr Chyleński mówi, że zespół zamierza kontynuować badania nad prehistorycznymi migracjami w Europie Środkowo-Wschodniej. Zespół bada także populacje z późniejszej epoki żelaza, co pomoże prześledzić skutki migracji obserwowane w środkowej epoce brązu.

Projekt, kierowany przez profesora Przemysława Makarowicza z Wydział Archeologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniuzostał sfinansowany przez Polskie Narodowe Centrum Nauki. (PAPKA)

PAP – Nauka w Polsce

krx/ zan/ kap/

tr. RL