Świat
W obliczu gróźb Orbána Bruksela uwalnia dla Węgier zamrożone fundusze UE o wartości 10 miliardów euro
W środę Komisja Europejska zatwierdziła udostępnienie Węgrom 10 miliardów euro z funduszy spójności, prawie rok po zamrożeniu pieniędzy, ponieważ kraj ten nie rozwiązał bieżących obaw dotyczących praworządności.
Oznacza to, że rząd węgierski może składać wnioski o zwrot kosztów do 10,2 miliarda euro na finansowanie projektów rozwojowych na terenie całego kraju.
„Otrzymaliśmy wystarczające gwarancje, aby móc stwierdzić, że niezależność sądownictwa na Węgrzech zostanie wzmocniona” – powiedział Didier Reynders, unijny komisarz ds. sprawiedliwości.
„Jednak dzisiejsza decyzja nie oznacza końca procesu. Będziemy nadal uważnie monitorować sytuację i reagować wcześnie, jeśli wystąpią jakiekolwiek niepowodzenia”.
Zielone światło pojawia się w coraz bardziej napiętym otoczeniu politycznym, gdy premier Viktor Orbán intensyfikuje swoją kampanię opozycyjną, aby zapobiec rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych z Ukrainą, Blokiem A Fundusz specjalny o wartości 50 miliardów euro utrzymać budżet rozdartego wojną kraju i zaprzestać udzielania dalszej pomocy wojskowej.
Wszystkie trzy kluczowe kwestie zostaną omówione pod koniec tygodnia na dwudniowym szczycie przywódców UE. Aby posunąć sprawę do przodu, wymagana jest jednomyślność.
Zbieg wydarzeń – uwolnienie zamrożonej gotówki i grożące weto Orbána – podsycił spekulacje, że Bruksela gra na koniach, aby uspokoić Budapeszt, czemu Komisja Europejska stanowczo zaprzecza.
Wrażenie wzmocniło się we wtorek, gdy dyrektor polityczny premiera otwarcie przyznał w wywiadzie, że możliwe jest quid pro quo.
„Finanse Węgier z UE i finansowanie Ukrainy to dwie odrębne kwestie” – stwierdził doradca powiedział Bloomberg. „Ale jeśli UE będzie nalegać, aby finansowanie Ukrainy pochodziło ze zmienionego budżetu UE, wówczas oba problemy będą ze sobą powiązane”.
Zapytany o uwagi rzecznik Komisji podkreślił, że decyzja ta stanowi jedynie proceduralną reakcję na przyjętą na Węgrzech w maju reformę sądownictwa, mającą na celu wzmocnienie niezależności sądownictwa i ograniczenie ingerencji politycznej w sądy.
„Mamy obowiązek zapewnić pomoc. Uniewinniamy ich zgodnie z zasadami rządzącymi budżetem” – powiedział rzecznik Komisji. „Oświadczenia osób spoza tej instytucji nas w żaden sposób nie wiążą i do niczego nie zobowiązują”.
Rewizja miała na celu spełnienie warunków lub „super kamieni milowych” narzuconych przez władzę wykonawczą w celu uwolnienia środków, w tym działań mających na celu wzmocnienie Krajowej Rady Sądownictwa, samorządnej rady nadzorczej i reformę funkcjonowania Sądu Najwyższego.
Według wspólna analiza Według Amnesty International i Węgierskiego Komitetu Helsińskiego reforma nie jest w stanie zaradzić niedociągnięciom wskazanym przez Brukselę. „Przyjęte rozwiązania, w tym sposób ich wdrożenia, mają charakter tymczasowy i naruszają obowiązujące przepisy prawa i zasady praworządności” – czytamy w analizie.
We wspólnym piśmieCztery główne grupy polityczne w Parlamencie Europejskim wyraziły podobny sceptycyzm i wezwały Komisję, aby z pozytywną oceną poczekała przynajmniej do zakończenia wyborów do Krajowej Rady Sądownictwa 10 stycznia.
„Obowiązkiem Komisji jest dalsze sprawdzanie, czy żadna z reform nie została następnie odwrócona lub osłabiona nocnym dekretem lub sprzecznymi przepisami” – stwierdzili w środę przywódcy grup EPP, S&D, Odnów Europę i Zielonych.
Zamrożona gotówka
W sumie Węgry muszą spełnić 27 „super kamieni milowych” oraz cztery „wymogi horyzontalne”, które w niektórych przypadkach się pokrywają, aby uzyskać dostęp do ponad 30 miliardów euro z funduszy spójności i odbudowy, które zostały zamrożone od grudnia 2022 r.
Reforma sądownictwa służy jednak jedynie uwolnieniu do 10,2 miliarda euro z całkowitej kwoty.
Kraj nadal pozostanie bez funduszu spójności o wartości ponad 11,5 miliarda euro. Obejmuje to kwotę 6,3 mld euro zablokowaną w ramach tzw. „mechanizmu warunkowości” ze względu na obawy dotyczące zamówień publicznych, konfliktów interesów i korupcji.
„Pomimo regularnej wymiany informacji z Węgrami Komisja uważa, że Węgry nie zajęły się naruszeniami zasad praworządności”, które doprowadziły do uruchomienia mechanizmu – stwierdziła komisja.
Reszta pieniędzy przeznaczona jest na takie kwestie, jak prawo do wolności akademickiej, ochrona mniejszości LGBTQ+ i prawo do azylu.
Ponadto Węgry w dalszym ciągu nie będą miały dostępu do swojego planu odbudowy i zwiększenia odporności na Covid-19, który obejmuje 10,4 mld euro w postaci dotacji i niskooprocentowanych pożyczek. Tylko 920 milionów euro zostały wypłacone w ramach „prefinansowania” w celu zapewnienia płynności projektów energetycznych.
„Ponieważ najważniejsze etapy nie zostały w pełni osiągnięte, na razie nie można wypłacić żadnego wniosku o wypłatę” – stwierdziła komisja powiedział o planie restrukturyzacji.
W wywiadzie dla Bloomberga dyrektor polityczny Orbána powiedział, że całą pulę pieniędzy – ponad 30 miliardów euro, w tym 10 miliardów euro anulowanych w środę – należy przekazać krajowi.
„Organizator. Entuzjasta podróży. Rozwiązuje problemy. Miłośnik muzyki. Oddany uczony kulinarny. Nieuleczalny fan internetu. Zwolennik popkultury.”