W Miedarach odnaleziono szczątki drapieżników sprzed 240 milionów lat

Wyjątkowego odkrycia dokonał zespół naukowców z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego i Instytutu Paleobiologii PAN pracujący w Miedarach k. Tarnowskich Gór (Górny Śląsk) i dokonał wyjątkowego odkrycia.

«Prowadzimy wykopaliska na terenie opuszczonego wykopu starej cegielni. Badane przez nas warstwy mułowców czerwonych i zielonych pochodzą ze środkowego triasu. To ważny czas w historii życia na Ziemi, ponieważ na Ziemi pojawiło się wiele grup zwierząt, m.in. ssaki, jaszczurki i dinozaury. Ten przełomowy moment w pradziejach naszej planety został zarejestrowany w Miedarach (gm. Zbrosławice)” – powiedział na konferencji prasowej w Warszawie dr Łukasz Czepiński z Instytutu Paleobiologii PAN, współautor badania.

Artykuł o efektach pracy nad Miedarym ukazał się w Journal of Paleontologii Kręgowców. (10.1080/02724634.2023.2265445).

Opisując odkrycie jako „wydarzenie na skalę światową” dr Czepiński dodał, że stanowiska środkowego triasu są bardzo rzadkie. Najbliższe stanowiska ze skamielinami w podobnym wieku znajdują się setki kilometrów od Miedar.

Naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego i Polskiej Akademii Nauk pracują w tym miejscu od dziesięciu lat i wydobyli tysiące kości.

W okresie środkowego triasu Ziemia wyglądała zupełnie inaczej niż obecnie. Wszystkie masy lądowe zostały połączone w superkontynent Pangeę. W swojej wschodniej części Ocean Tetydy utworzył ogromną zatokę. Miejsce, które badacze obecnie badają w Miedarach, znajdowało się w południowej części. W tym rozległym zagłębieniu morze kilkakrotnie wpływało i opadało, w cyklach trwających wiele tysięcy lat.

„Zwierzęta, które znaleźliśmy w Miedarach, są zakopane w osadach morskich. Kości występują w warstwach o grubości około jednego metra” – mówi współautor projektu Wojciech Pawlak z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Do organizmów, których szczątki odkryto na Śląsku, zaliczają się cztery gatunki małych rekinów (m.in Acrodus To jest Polikrodus), niektóre z rogami i kolcami na płetwach. W mułowcach badacze odkryli także skamieniałości ryb kostnych, w tym metrowej ryby. Saurichthys z lancetowatym ciałem. Odkryli także kości 6-metrowego krokodylopodobnego amfibii Mastodozaura i gada żywiącego się rybami. Tanistroficzny, podobnej wielkości, który miał wyjątkowo długą szyję z 13 kręgami. Ich szczątki zgromadzono w Miedarach w ilościach niespotykanych nigdzie indziej na świecie.

„Na podstawie składu gatunkowego tej grupy wydaje się, że mamy do czynienia z bardzo szczególnym środowiskiem, rzadko identyfikowanym w zapisie kopalnym. Zatoka nie posiadała zasolenia typowego dla zbiorników wody słodkiej i słonej. Pod tym względem przypominało zapewne dzisiejszy Bałtyk – mówi Pawlak.

W sumie naukowcy odkryli skamieniałości 24 gatunków ryb, płazów i gadów. Jednym z najcenniejszych odkryć Miedary’ego są kości tajemniczego, opancerzonego krewnego dinozaurów i krokodyli.

„Nadal zbieramy skamieniałości tego zwierzęcia; Istnieje wiele dowodów na to, że są to rozproszone kości tego samego osobnika. Mamy nadzieję, że w nadchodzących latach odnajdziemy bardziej konkretne szczątki, na przykład czaszkę. Wiemy już jednak, że jest to nowy rodzaj gada, jakiego nie ma nigdzie indziej na świecie” – powiedział PAP dr Czepiński.

„Obfitość kości w tych warstwach jest ogromna, a pozostałości są doskonale zachowane w trzech wymiarach. Chociaż odkryte tam zwierzęta są w większości znane nauce, strona Miedary dostarcza materiału, który pozwoli nam dowiedzieć się o nich znacznie więcej. Dzięki niespotykanej dotąd ilości skamieniałości będziemy mogli tam prowadzić badania terenowe przez wiele lat. Naszym marzeniem jest, aby te szczątki znalazły się na wystawach stałych w Warszawie i Miedarach” – dodaje Pawlak. (PAPKA)

PAP – Nauka w Polsce, Anna Bugajsk

abu/zan/kap/

tr. RL