UE zatwierdza fundusze dla Polski po reformie sądownictwa

Tusk próbuje odwrócić kontrowersyjną politykę poprzedniego rządu nacjonalistycznej partii Prawo i Sprawiedliwość (PiS), którą Bruksela odebrała jako demokratyczny odstępstwo.

Środki te obejmowały utworzenie kontrowersyjnej Izby Dyscyplinarnej sprawującej władzę nad sędziami Sądu Najwyższego w Polsce oraz odmowę uznania pierwszeństwa prawa UE nad ustawodawstwem krajowym.

Zakwestionowali zasady praworządności UE i nałożyli na Polskę codzienne kary oraz zamrożenie miliardów euro przyznanych temu krajowi z funduszu odbudowy Covid oraz programów rozwoju, rolnictwa, spraw wewnętrznych i gospodarki morskiej.

Komisja Europejska wprowadziła także ostateczny środek, który teoretycznie mógł zawiesić prawo Polski do głosowania na posiedzeniach rządów UE.

Rząd Tuska rozwiązał komisję dyscyplinarną i zobowiązał się do przestrzegania prawa UE.

Zgodziła się także dołączyć do Prokuratury Europejskiej (EPPO), która prowadzi dochodzenia i ściga przestępstwa transgraniczne z udziałem funduszy UE.

Łącznie Bruksela uznała te zmiany za wystarczające, aby uwolnić pierwsze wypłaty z 60 miliardów euro z zamrożonych funduszy naprawczych związanych z Covidem i około 76,5 miliarda euro z innych funduszy UE przeznaczonych dla Polski do 2027 roku.

Polska „osiągnęła” trzy kluczowe „kamienie milowe” i wzmocniła niezależność sędziów oraz krajowe systemy egzaminowania i kontroli.

Gdy państwa członkowskie UE zgodzą się na decyzję Komisji, Bruksela będzie mogła w nadchodzących tygodniach uwolnić 6,3 miliarda euro z funduszu naprawczego Covid – powiedział dyrektor UE.

Polska powinna otrzymać w tym samym okresie około 600 mln euro z innych programów UE – powiedział unijny urzędnik.

Urzędnik dodał, że prokuratorzy mianowani przez EPPO mają rozpocząć pracę w Polsce latem, dodając, że całe finansowanie będzie uzależnione od dotrzymania przez Warszawę obietnic dotyczących reform.

Choć Tuskowi zależy na dostosowaniu Polski do przepisów i zasad UE, wyzwaniem dla niego jest konserwatywny prezydent kraju Andrzej Duda, sojusznik PiS.

Duda musi podpisać nowe ustawy.

Perspektywa zablokowania reform nowego rządu skłoniła Tuska do zapowiedzi na początku lutego, że byłby skłonny rozpisać przedterminowe wybory, gdyby prezydent stanął im na drodze.

RMB/WE/Gil