Najważniejsze wiadomości
UE radzi Polsce cięcie wydatków i lepsze dostosowanie świadczeń socjalnych
Komisja Europejska zaleciła Polsce ograniczenie deficytu budżetowego poprzez wycofanie środków chroniących konsumentów i przedsiębiorstwa przed wzrostem cen energii.
w zestawie zalecenia dotyczące politykiUnijny organ wykonawczy wezwał również Polskę do ograniczenia przyszłego wzrostu wydatków, zrealizowania kamieni milowych uzgodnionych z Brukselą w celu uwolnienia zamrożonych funduszy, zwiększenia inwestycji w transformację energetyczną, poprawy efektywności wydatków socjalnych poprzez ukierunkowanie na najuboższe gospodarstwa domowe oraz podniesienia wieku emerytalnego.
Komisja Europejska rekomenduje Polsce ograniczenie finansowania przez wycofanie wsparcia dla sektora energii, a także zwiększenie wydatków. Komisja zaleca także pilne kosztów kamieni milowych w Krajowym Planie Odbudowy. https://t.co/iPVcoDbNE0
— Business Insider Polska 🇵🇱 (@BIPolska) 24 maja 2023 r
Chociaż Komisja zaleciła wszystkim państwom członkowskim zakończenie obecnych instrumentów wsparcia energetyki do końca 2023 r., to w szczególności wezwała Polskę do wykorzystania związanych z tym oszczędności do zmniejszenia deficytu, który w 2022 r. osiągnął 3,7% PKB, unijny limit przekroczenia 3%. .
Komisja przewiduje, że w tym roku liczba ta sięgnie 5%. W swoich zaleceniach ostrzegł Polskę, że jeśli deficyt utrzyma się powyżej 3% w 2023 r., może rozpocząć procedurę nadmiernego deficytu, zakończoną sankcjami.
Działania podjęte przez polski rząd w 2022 r. obejmowały obniżenie podatku VAT i akcyzy na energię i paliwa, dopłaty gotówkowe do ogrzewania mieszkań, limit cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych oraz dotacje do kosztów gazu dla firm.
Komisja szacuje koszt budżetowy netto takich środków na 1,9% PKB w 2022 r., zauważając, że na saldo sektora instytucji rządowych i samorządowych wpłynęły również koszty tymczasowej ochrony ukraińskich uchodźców. Wpływ tej pomocy oszacowano na 0,5% PKB.
Deficyt Polski w 2022 r. był o prawie 60% niższy niż zakładano w budżecie, pomimo wpływu pandemii i wojny na sąsiednią Ukrainę.
– Przeżyliśmy plagi egipskie – mówi premier https://t.co/CJl6Zlbwsn
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 6 marca 2023 r
„Gdyby ponowne podwyżki cen energii wymagały środków wsparcia, upewniły się, że mają one na celu ochronę wrażliwych gospodarstw domowych i przedsiębiorstw, są przystępne podatkowo i zachęcają do oszczędzania energii” – doradził organ wykonawczy UE.
Komisja zaapelowała także do Polski o „poprawę efektywności wydatków publicznych, w tym poprzez lepsze ukierunkowanie świadczeń społecznych”.
Zauważono, że transfery socjalne w Polsce pozostają w dużej mierze nieukierunkowane, co oznacza, że znaczna część wydatków trafia do gospodarstw domowych o wysokich dochodach, przy czym najbogatsze 20% Polaków otrzymuje taką samą część przekazów pieniężnych, jak najbiedniejsze 20%.
Większość największych programów socjalnych w Polsce – takich jak państwowa polityka zasiłków wychowawczych czy dodatkowe świadczenia emerytalno-rentowe – przyznawana jest niezależnie od poziomu dochodów.
Polska wydaje na pomoc społeczną relatywnie mniej niż średnia unijna, a jej wydatki „nie zawsze są odpowiednio ukierunkowane” – czytamy w oświadczeniu @Komisja_UE.
Jednak odsetek osób zagrożonych ubóstwem spadł i należy do najniższych w UE https://t.co/9qzaq1lMBV
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 26 maja 2022 r
Partia rządząca w Polsce, która jesienią ubiega się o bezprecedensową trzecią kadencję, już zaproponowała zwiększenie wydatków socjalnych poprzez zwiększenie zasiłków na dzieci i zapewnienie bezpłatnych leków dzieciom i osobom starszym. Największa partia opozycyjna chce podwoić limit dochodów wolnych od podatku.
Komisja doradza również Polsce „zapewnienie stabilności systemu emerytalnego poprzez podjęcie działań na rzecz podniesienia faktycznego wieku emerytalnego oraz reformę preferencyjnych systemów emerytalnych”. Kiedy obecny rząd doszedł do władzy, obniżył wiek emerytalny, cofając reformy poprzedniego rządu.
W swoich zaleceniach Bruksela wzywa również Polskę do realizacji różnych uzgodnionych kamieni milowych, aby Warszawa mogła uwolnić miliardy euro z funduszy odbudowy po pandemii.
Obejmuje to porozumienie w sprawie zniesienia elementów systemu dyscyplinarnego dla sędziów. Chociaż rząd podjął kroki w tym kierunku, ważne legislacje zostały opóźnione z powodu sporu w Trybunale Konstytucyjnym, opóźniającego ocenę środków.
Premier wezwał grupę zbuntowanych sędziów konstytucyjnych, by „pomyśleli o dobru Polski” i położyli kres odmowie orzekania w sprawie ustawy, która ma uwolnić miliardy euro z funduszy unijnych.
Rebelianci nie uznają legitymacji sędziego głównego https://t.co/tklteAq0HI
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 28 kwietnia 2023 r
Główne źródło obrazu: Krystiana Maja/KPRM (pod CC BY-NC-ND 2.0)
Alicja Ptak jest starszą redaktorką w Notes from Poland i dziennikarką multimedialną. Wcześniej pracowała dla agencji Reuters.
„Zapalony odkrywca. Miłośnik piwa. Miłośnik bekonu. Fanatyk sieci. Przedsiębiorca. Pisarz”.