Polska opozycja wezwała ustępujący prawicowy rząd do opóźnienia powołania kolejnego organu nadzoru finansowego, aby nie obciążać oczekiwanego nowego premiera Donalda Tuska konsekwencjami ze strony poprzedniego rządu.
„Uważamy, że ustępujący rząd nie powinien teraz powoływać wysokich urzędników, zwłaszcza osoby odpowiedzialnej za nadzór finansowy tego kraju” – powiedział „Financial Times” Michał Kobosko, wiceprzewodniczący partii Polska 2050, wchodzącej w skład koalicji Tuska. . „To bardzo poważny problem”.
W zeszłym tygodniu prezydent Andrzej Duda nominował urzędującego premiera Mateusza Morawieckiego i jego prawicową partię Prawo i Sprawiedliwość (PiS) do utworzenia kolejnego rządu, choć w zeszłym miesiącu trzy prounijne partie opozycyjne pod przewodnictwem Tuska zdobyły wspólną większość parlamentarną.
Decyzja Dudy opóźniła powrót byłego premiera Tuska. Jednak kolejna konsekwencja jest taka, że daje to Morawieckiemu szansę na kolejną ważną nominację, gdyż 23 listopada upływa pięcioletnia kadencja szefa polskiego organu nadzoru finansowego KNF.
Perspektywa wyboru przez Morawieckiego kolejnego przewodniczącego KNF rozgniewała polityków koalicji Tuska, którzy już przygotowują się do współpracy z Dudą i innymi zwolennikami PiS.
Morawiecki nie sprecyzował, kogo powołuje do KNF, ale jednym z kandydatów jest obecny lider Jacek Jastrzębski, którego po raz pierwszy nominował premier PiS w 2018 roku.
Kancelaria Premiera nie skomentowała tej sprawy, a regulator stwierdził, że „powołanie szefa KNF jest decyzją Prezesa Rady Ministrów”. Morawiecki nie potrzebuje zgody parlamentu na tę nominację.
„Jastrzębski jest lepszy niż inni okropni kandydaci PiS, o których słyszałem, ale to absolutnie człowiek Morawieckiego i z łatwością zaakceptował bardzo słabych kandydatów PiS, którzy przejęli kierownictwo w naszych państwowych instytucjach finansowych” – powiedział polityk opozycji, pytając zachować anonimowość, ponieważ Tusk nie objął jeszcze urzędu. „Potrzebujemy neutralnego politycznie organu regulacyjnego”.
Kolejnym niewygodnym towarzyszem Tuska jest prezes Narodowego Banku Polskiego Adam Glapiński, który w 2022 roku rozpocznie drugą sześcioletnią kadencję. Glapiński jest osobistym przyjacielem lidera PiS Jarosława Kaczyńskiego. Przed wyborami zaszokował rynki we wrześniu znaczącą obniżką stóp procentowych, mimo że inflacja w Polsce wciąż była dwucyfrowa.
Tusk w trakcie kampanii wyborczej obiecywał usunięcie Glapińskiego zaraz po dojściu do władzy, nazywając go „niekompetentnym i nieprzyzwoitym”. Jednak w piątek Glapiński ostrzegł Tuska przed próbami jego usunięcia, twierdząc, że próby usunięcia go są częścią planu opozycji mającego na celu wepchnięcie Polski do członkostwa w strefie euro, co wymagałoby wsparcia banku centralnego.
Tusk chciał, aby Polska przyjęła euro, gdy był premierem ponad dziesięć lat temu, ale ostatnio nie powrócił do poglądu, który – jak pokazują sondaże – stał się niepopularny wśród większości Polaków.
Po objęciu urzędu Tusk będzie musiał ostrożnie oczyszczać instytucje z kandydatów PiS, aby zapobiec powtórzeniu się politycznej ingerencji, o którą oskarżał PiS podczas ośmiu lat jego rządów.
Dla przedsiębiorstw, zwłaszcza banków, KNF postrzegana jest jako instytucja kluczowa dla zapewnienia stabilności. „Przywództwo KNF jest bardzo ważne w obecnych trudnych czasach” – powiedziała Agnieszka Accordi, partner w polskim biurze firmy audytorsko-doradczej PwC.
Polskie banki przegrały kosztowne batalie sądowe z nabywcami domów, którzy dwie dekady temu zaciągali kredyty hipoteczne we frankach szwajcarskich, a ostatnio przekonali sędziów, że banki powinny pokryć poniesione straty kursowe.
Ci posiadacze kredytów hipotecznych stracili, gdy frank gwałtownie wzrósł w stosunku do złotego podczas kryzysu finansowego w 2008 roku, a Jastrzębski ostatnio nalegał na ograniczenie odpowiedzialności kredytodawców, aby zapobiec załamaniu się sektora bankowego.
Duda stwierdził, że dawanie PiS ostatniej szansy na pozostanie na stanowisku jest rzeczą normalną, ponieważ pozostaje on największą partią w nowym parlamencie, który zbiera się w poniedziałek. Jednak Morawiecki może uzyskać większość parlamentarną dopiero w przypadku upadku koalicji Tuska.
Zamiast tego opozycja podpisała w piątek formalne porozumienie koalicyjne, które obejmuje zobowiązania do przywrócenia praworządności, remontu państwowych mediów i systemu edukacji oraz przyspieszenia przejścia na zieloną energię.
