Rząd polski, pierwotny plan związków zawodowych dotyczący wycofania węgla do 2049 roku

WARSZAWA, Polska (AP) – Polski rząd, kraj mocno uzależniony od węgla, podpisał w środę porozumienie z górnikami, aby zakończyć produkcję węgla do 2049 roku.

Negocjowana od miesięcy umowa jest pierwszą, w której potężne górnictwo węglowe w Polsce zgodziło się zakończyć własną egzystencję.

W planie przewidziano dotacje, które złagodziłyby cios w górników. Dotacje, które mocno obciążyłyby budżet państwa, mogłyby również potencjalnie naruszać przepisy Unii Europejskiej dotyczące dotacji dla umierających przemysłów.

Przedstawiciele rządu i związków zawodowych parafowali porozumienie w środę w Katowicach, mieście w sercu górnictwa węgla kamiennego na Śląsku na południu Polski – podała PAP państwowa agencja informacyjna. Środek ten otwiera drogę do zatwierdzenia przez Komisję Europejską, organ wykonawczy Unii Europejskiej. Ostateczne podpisanie umowy spodziewane jest w maju.

Wielu analityków twierdzi, że kontynuowanie wydobycia węgla do 2049 r. Jest zdecydowanie zbyt długie, biorąc pod uwagę wysokie koszty środowiskowe spalania węgla i ekonomiczną dynamikę w kierunku odnawialnych źródeł energii.

„Utrzymanie przemysłu węglowego na tak długo nie będzie możliwe” – powiedziała Marta Anczewska, dyrektor ds. Polityki energetycznej w organizacji ekologicznej WWF w Warszawie. „Ten harmonogram ulegnie zmianie ze względu na warunki ekonomiczne i klimatyczne”.

Sektor węglowy przeżywa gwałtowny upadek w większości krajów świata, ponieważ ceny energii odnawialnej i innych źródeł energii spadają, a społeczeństwa coraz bardziej odrzucają szkodliwy wpływ spalania paliw kopalnych na środowisko.

Dotyczy to również Polski, chociaż kraj Europy Środkowej jest nadal zależny od węgla w 70% produkcji energii elektrycznej i nie osiągnął kamieni milowych w redukcji emisji, ponieważ UE chce stać się neutralna dla klimatu do 2050 r.

Popyt na węgiel spadł, ponieważ energia wiatrowa i inne odnawialne źródła energii stały się tańsze, a koszt emisji dwutlenku węgla rośnie. Polski węgiel staje się coraz bardziej niekonkurencyjny i często gromadzi się niewykorzystane, ponieważ kraj importuje tańszy węgiel z Rosji i innych krajów.

Polskie społeczeństwo jest też mniej skłonne do zaakceptowania najgorszego zanieczyszczenia powietrza w Europie. Nawet wybuchy koronawirusa wśród górników nadwerężyły branżę.

Zgodnie z umową rząd wycofa węgiel w ciągu najbliższych 28 lat.

W zamian górnicy mają prawo do przejścia z kopalni zamkniętych do czynnych lub do wcześniejszego przejścia na emeryturę za 80% ich wynagrodzenia. Odchodzącym z górnictwa przysługuje odprawa w wysokości 120 000 zł (32 000 USD). Umowa obejmuje również inwestycję ponad 16 mld zł (4,2 mld USD) w czyste technologie węglowe.

„Umowa jest hojna dla górników i górniczego regionu Śląska, kosztowna dla budżetu państwa i opieszała z punktu widzenia polityki klimatycznej” – powiedział Jan Frankowski, analityk z Instytutu Badań Strukturalnych, niezależnej fundacji badawczej w Warszawie. „Pozostaje pytanie, czy te warunki zostaną zaakceptowane przez Komisję Europejską, która jest odpowiedzialna za ratyfikację umowy”.

Ustawodawca opozycyjnej Centristycznej Platformy Obywatelskiej skrytykował porozumienie, zarzucając rządowi, że nie opracował wystarczająco ambitnego planu stworzenia nowych miejsc pracy w miejsce zlikwidowanych kopalń.

Wojciech Saluga, śląski prawodawca, powiedział, że rządząca Partia Konserwatywna nie rozwiązała żadnego z długoterminowych problemów regionu, ale „kupuje na Śląsku spokój społeczny” i „chroni się przed protestami i strajkami”.