Rakieta ILR-33 BURSZTYN 2K dotarła w kosmos – POLSA

Historyczne osiągnięcie polskich inżynierów – polska rakieta suborbitalna ILR-33 AMBER 2K dotarła w kosmos

Pierwsza na świecie rakieta wykorzystująca 98% nadtlenku wodoru jako utleniacza osiągnęła 101 km. 3 lipca 2024 roku zapisze się w historii polskich osiągnięć w rozwoju technologii kosmicznych. Polska Agencja Kosmiczna była zaangażowana w projekt jako współautor finansowy.

Na przełomie czerwca i lipca inżynierowie z Łukasiewicz – Instytutu Lotnictwa zakończyli zagraniczną kampanię startową, której celem było przygotowanie polskiej rakiety suborbitalnej ILR-33 AMBER 2K do lotu na skraj kosmosu. Ostatni udany test odbył się 3 lipca 2024 roku o godzinie 13:09. Rakieta wystrzelona z orbitalu Andøya Space Sub-Orbital w Norwegii osiągnęła wysokość 101 km.

„Jesteśmy dumni z faktu, że zainaugurowany przez nieżyjącego już profesora Piotra Wolańskiego projekt budowy polskiej rakiety suborbitalnej, w której jako paliwem rakietowym zastosowano nadtlenek wodoru o stężeniu 98%, świętuje międzynarodowy sukces. Osiągnięcie wysokości 101 km przez ILR-33 AMBER 2K to przełomowe wydarzenie w historii polskiej nauki i osiągnięć polskich inżynierów w dziedzinie technologii kosmicznych. Tym wynikiem udowadniamy, że naukowcy z naszego Instytutu potrafią znaleźć niszę, tworzyć i wdrażać innowacyjne technologie oraz że są pionierami we wprowadzaniu w przestrzeń kosmiczną elementów zrównoważonego rozwoju” – powiedział dr inż. Paweł Stężycki, dyrektor Instytutu Łukasiewicz Lotnictwa.

Pułap 101 km to wynik systematycznych udoskonaleń, które inżynierowie Instytutu wdrażali od czasu poprzednich startów rakiet. Ulepszenia AMBER 2K obejmują powiększone dopalacze rakiet na paliwo stałe, hybrydowy silnik stopniowy o wydłużonym czasie działania oraz rozbudowaną infrastrukturę startową (mobilna suborbitalna wyrzutnia rakiet WR-2). Ponadto poprawiono organizację lotu i dostosowano ją do wymagań zagranicznego poligonu.

„Dzięki testom w Norwegii udowodniliśmy, że rakieta ILR-33 AMBER 2K jest kompletnym i dojrzałym rozwiązaniem technicznym. Konsekwentna realizacja programu AMBER sprawia, że ​​dziś dysponujemy wykwalifikowaną kadrą oraz zapleczem badawczym niezbędnym do opracowywania złożonych systemów kosmicznych, a nie tylko komponentów czy podsystemów. W Polsce możliwe jest opracowanie rakiety nośnej, która umożliwiłaby wyniesienie małych satelitów na niską orbitę okołoziemską. Tym samym polskie satelity mogłyby zostać wyniesione na orbitę za pomocą krajowego systemu, zapewniając nam niezależny dostęp do orbity. Jest to niezwykle istotne w kontekście rosnącej roli danych satelitarnych w zastosowaniach cywilnych i wojskowych” – mówi dr inż. Adam Okniński, dyrektor Centrum Technologii Kosmicznych Łukasiewicz – Instytutu Lotnictwa.

Prawie 2000 kilometrów od Warszawy

Zorganizowanie zagranicznej misji kosmicznej zajęło pół roku, co było ambitnym wyzwaniem. Zespół inżynierów i naukowców z Łukasiewicz – Instytutu Lotnictwa odpowiadał nie tylko za przygotowanie rakiety suborbitalnej do misji zagranicznej, ale także za wybór miejsca startu i przygotowanie logistyki kampanii. Po szczegółowej analizie zdecydowano, że testy odbędą się w Norwegii. Mowa o Andøya Space, położonej prawie 2000 km od Warszawy, gdzie swoją siedzibę ma Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa. Próby w locie były możliwe dzięki współpracy z Polską Agencją Kosmiczną, Ministerstwem Obrony Narodowej, Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwem Rozwoju Gospodarczego i Technologii, Ministerstwem Spraw Zagranicznych oraz Łukasiewiczem – Przemysłową Chemią Organiczną.

„Organizacja całej logistyki wymagała transportu nie tylko rakiety ILR-33 AMBER 2K, która jest demonstratorem technologii, ale także mobilnej wyrzutni WR-2, systemów awioniki, infrastruktury wspierającej integrację obiektów i paliw. Konieczne było uzyskanie odpowiednich licencji eksportowych oraz zapewnienie bezpiecznego i specjalistycznego transportu” – podsumowuje mgr inż. Inż. Michał Pakosz, kierownik Katedry Technologii Rakietowej i kierownik programu ILR-33 AMBER 2K.

Warto to wiedzieć

Całość prac projektowych związanych z opracowaniem rakiety suborbitalnej ILR-33 AMBER 2K wykonał Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa. ILR-33 AMBER 2K to kompletny system opracowany w oparciu o standardy kosmiczne. Jest to pierwsza rakieta na świecie, w której zastosowano jeden z najbardziej przyjaznych środowisku paliw, czyli nadtlenek wodoru o stężeniu ponad 98%. Z nadtlenkiem wodoru mamy do czynienia na co dzień, choć w znacznie niższych stężeniach. Przykładem jest nadtlenek wodoru (stężenie 3%) lub nadhydrol stosowany w przemyśle chemicznym np. do wybielania tkanin (stężenie 30%). Choć nadtlenek wodoru był stosowany w technologiach rakietowych kilkadziesiąt lat temu, ówczesna technologia nie pozwalała na długoterminowe misje, co ograniczało zakres jego wykorzystania. Rozwiązanie opracowane w Łukasiewicz – Instytucie Lotnictwa stwarza perspektywy zastosowania paliwa pędnego także na platformach satelitarnych i innych długoterminowych misjach kosmicznych.

Źródło: Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa, Polska Agencja Kosmiczna