Przywódcy UE obawiają się wyjścia Polski po orzeczeniu sądu

BRUKSELA (AP) – Wysocy urzędnicy z dwóch członków założycieli Unii Europejskiej wyrazili w piątek obawy, że polskie orzeczenie kwestionujące nadrzędność prawa UE może spowodować wyjście kraju z bloku 27 państw.

Francuski minister ds. europejskich Clement Beaune podkreślił, że czwartkowe orzeczenie polskiego Trybunału Konstytucyjnego było atakiem na UE, podczas gdy luksemburski minister spraw zagranicznych i europejskich Jean Asselborn powiedział, że Polska „igra z ogniem”.

Przemawiali dzień po tym, jak trybunał orzekł, że polskie prawa mają pierwszeństwo przed prawami 27-narodowego bloku, do którego Polska przystąpiła w 2004 roku. Orzeczenie spowodowało eskalację napięć dotyczących standardów demokratycznych między prawicowym nacjonalistycznym rządem a instytucjami brukselskimi.

Orzeczenie większości trybunału – w odpowiedzi na sprawę premiera Mateusza Morawieckiego – stwierdziło, że członkostwo Polski w UE nie daje Europejskiemu Trybunałowi Sprawiedliwości najwyższej władzy prawnej i nie oznacza, że ​​Polska przeniosła swoją suwerenność prawną na UE.

Szefowa unijnej władzy wykonawczej, przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, wyraziła „głębokie zaniepokojenie” wyrokiem i obiecała szybką analizę jego znaczenia przed aktami UE. Wskazał również na możliwe zakłócenia biznesowe z Polską.

„Naszym priorytetem jest zapewnienie ochrony praw polskich obywateli i tego, aby obywatele polscy, podobnie jak wszyscy obywatele naszej Unii, korzystali z korzyści wynikających z członkostwa w Unii Europejskiej” – powiedziała von der Leyen. „Ponadto obywatele UE, a także firmy prowadzące działalność gospodarczą w Polsce potrzebują pewności prawa, że ​​przepisy unijne, w tym wyroki Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, będą w Polsce w pełni stosowane”.

Beaune nazwał wyrok „niezwykle poważnym” i „część z długiej listy prowokacji przeciwko Unii Europejskiej”. Powiedział francuskiemu nadawcy BFMTV, że Polska jest zobowiązana do respektowania swojego zobowiązania wobec UE.

„Jeśli podpisujesz z kimś umowę i mówisz: „Moja własna zasada, którą określam, kiedy i jak chcę, jest warta więcej niż to, co z tobą podpisałem”, to nie ma już umowy. Koniec z uczestnictwem. Jest to więc bardzo poważne, ponieważ istnieje ryzyko de facto wyjścia ”- powiedział.

Premier Polski złożył wniosek o rewizję po tym, jak Europejski Trybunał Sprawiedliwości orzekł w marcu, że nowe przepisy dotyczące powoływania sędziów do Sądu Najwyższego mogą naruszać prawo UE. Orzeczenie zobowiązało polski rząd do uchylenia przepisów, które dawały politykom wpływ na wybór sędziów. Polska jeszcze tego nie zrobiła.

Beaune powiedział, że nie chce, aby Polska wyjechała, powtarzając opinię szeroko podzielaną w Brukseli i Polsce, gdzie Morawiecki niedawno cytował potencjalny fałszywy „Polexit”. Około 80% Polaków popiera członkostwo w UE.

„Wiedzą, że ludzie w Polsce są Europejczykami i chcą pozostać Europejczykami” – powiedział Asselborn z Luksemburga. „Ale trzeba bardzo wyraźnie powiedzieć, że ten rząd w Polsce igra z ogniem. Oznacza to, że w pewnym momencie może nastąpić przerwa nie tylko prawna, ale także polityczna.”

Senat RP przyjął w piątek rezolucję mówiącą, że Izba Wyższa Sejmu „będzie strzegła interesów narodowych związanych z dalszą obecnością Polski w Unii Europejskiej”.

W uchwale stwierdzono, że orzeczenie trybunału jest sprzeczne z polską konstytucją i wyrażono obawę, że opinia sądu „kontrolowanego przez partię rządzącą” będzie legislacyjnym preludium do wyjścia Polski z UE.

Jarosław Kaczyński, przewodniczący rządzącej partii Prawo i Sprawiedliwość, powiedział niedawno, że Polska chce być w UE, ale takiej, która szanuje własne zasady i traktaty, co oznacza niezależność państw członkowskich bloku. Prawo i Sprawiedliwość podjęło w połowie września uchwałę, w której stwierdza, że ​​Polska chce pozostać członkiem UE.

Jako strażnik traktatów UE Komisja Wykonawcza UE potwierdziła prymat prawa UE nad prawem krajowym, w tym przepisów konstytucyjnych, i obiecała „wykorzystać swoje uprawnienia w celu zapewnienia jednolitego stosowania i integralności prawa UE”.

W zeszłym miesiącu Komisja Europejska zwróciła się do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości o nakładanie na Polskę dziennych kar pieniężnych do czasu, gdy usprawni on funkcjonowanie polskiego Sądu Najwyższego i nie zawiesi nowych przepisów mających podważyć niezawisłość sędziowską.

W zależności od decyzji polskiego rządu o wykorzystaniu najnowszego orzeczenia, Komisja będzie miała inne środki finansowe, aby spróbować zbliżyć Warszawę do prawa unijnego, w szczególności poprzez udostępnienie jej miliardów euro w europejskich pieniądzach Wsparcie nadal utrudnia rewitalizację jego gospodarka po pandemii korony.

Komisja mogłaby też uruchomić mechanizm, który umożliwiłby wstrzymanie wypłat środków unijnych na rzecz państwa członkowskiego podejrzanego o łamanie standardów bloku.

Federalny minister spraw zagranicznych Heiko Maas powiedział grupie prasowej Funke: „Komisja Europejska ma pełne poparcie dla jej zadania egzekwowania prawa europejskiego w całej UE”.

„Bycie członkiem Unii Europejskiej oznacza, że ​​dążymy do wspólnych wartości, korzystamy z silnego wspólnego rynku wewnętrznego i mówimy jednym głosem” – powiedział Maas. „Ale oznacza to również, że przestrzegamy wspólnych zasad, które stanowią fundament Unii Europejskiej, ze wszystkimi tego konsekwencjami” – dodał.

___

Przyczynili się do tego Monika Ścisłowska w Warszawie, Angela Charlton w Paryżu, Geir Moulson w Berlinie i Mark Carlson w Brukseli.

Prawa autorskie 2021 The Associated Press. Wszelkie prawa zastrzeżone. Ten materiał nie może być publikowany, transmitowany, przerabiany ani rozpowszechniany w jakikolwiek sposób bez pozwolenia.