Przyjaźń polsko-turecka daje nadzieję dla światowej dyplomacji

W świetle ostatnich pozytywnych wydarzeń, zwłaszcza w sektorze obronnym, Turcja i Polska, dwa kraje mające wiele wspólnego w historii kultury, kuchni i dyplomacji, zintensyfikowały współpracę i stosunki dwustronne. Ciągły rozwój wydarzeń i negocjacje pokazują, że oba narody, które są pełnoprawnymi członkami NATO, pragną zintensyfikować współpracę poprzez dalsze inicjatywy i inwestycje kulturalne i obronne.

Oficjalne kontakty dyplomatyczne między nimi zostały nawiązane między Imperium Osmańskim a Rzeczpospolitą Obojga Narodów już w XV wieku. W 2013 roku Polska i Turcja obchodziły 600-lecie stosunków dyplomatycznych. Historia stosunków dwustronnych sięga 1414 roku, cztery lata po bitwie pod Grunwaldem, kiedy to sułtan osmański Mehmed I elebi przyjął na swoim dworze w Bursie, ówczesnej stolicy Imperium Osmańskiego, pierwszą polską delegację dyplomatyczną.

Polska wieś w Stambule

Istnieje kilka znaczących przykładów powiązań kulturowych między tymi dwoma krajami. Na przykład w 1842 roku polscy wojownicy powstania listopadowego, zwanego też wojną polsko-rosyjską, założyli osadę we wsi Polonezköy (Miasto Polaków) na wschód od Stambułu. Wieś w historycznej metropolii, zwana też „Adampolem”, odegrała kluczową rolę w zapewnieniu obu krajom wyjątkowych wspomnień kulturowych. We wsi mieszka obecnie 1000 obywateli tureckich polskiego pochodzenia, z których większość to potomkowie polskich osadników wojennych. Jednak około 4% społeczności posługuje się biegle językiem polskim. Ta grupa mniejszościowa dokłada wszelkich starań, aby zachować swoją kulturę narodową. We wsi znajduje się cmentarz polski, muzeum upamiętniające jej historię oraz kościół pw. Matki Bożej Częstochowskiej, podtrzymujący polskie tradycje religijne. Każdego lata miejscowi organizują festiwal muzyczny, który zaprasza do Polonezköy narodowe zespoły folklorystyczne i różnych fascynujących gości.

Aspekt ekonomiczny

Ponadto stosunki gospodarcze i handlowe dają impuls do wzmocnienia stosunków turecko-polskich. W 2018 r. wartość dwustronnej wymiany handlowej między obydwoma krajami wyniosła 6,45 mld USD (turecki eksport: 3,34 mld USD; import: 3,1 mld USD). Części i akcesoria do samochodów, wysokoprężne silniki tłokowe oraz wołowina to główny import Turcji z Polski. Turcja eksportuje do Polski głównie samochody, części i akcesoria do samochodów oraz osprzęt do ciągników.

W latach 2002-2018 polskie bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) w Turcji wyniosły 36 mln USD, podczas gdy tureckie inwestycje bezpośrednie w Polsce wyniosły 78 mln USD. W 2018 roku do Turcji przyjechało o 118% więcej polskich odwiedzających niż w roku poprzednim.

Kraje mają obecnie w handlu około 6 miliardów dolarów, a jak ostatnio wskazywali ich prezydenci, celem jest teraz zwiększenie go do 10 miliardów dolarów. Oczekuje się, że w tym roku zostanie osiągniętych około 8 miliardów dolarów. Jeśli chodzi o turystykę, obraz jest podobny, gdyż cel dla Polski, by odwiedzić Turcję, został wyznaczony na 1 milion odwiedzających, a następnie 3 miliony odwiedzających w ciągu trzech lat.

Pod koniec maja br. ministrowie obrony państw podpisali umowę o wartości 270 mln dolarów na zakup przez Polskę bezzałogowych statków powietrznych (UAV) do celów rozpoznawczych i bojowych. To sprawia, że ​​Polska jest pierwszym państwem członkowskim NATO i UE, które kupiło tureckie drony. W ramach umowy Warszawa pozyska 24 drony bojowe Bayraktar-TB2 oraz cztery zestawy bezzałogowych statków powietrznych z pociskami przeciwpancernymi.

Tymczasem Polska jest jednym z niewielu państw członkowskich, które otwarcie popierają akcesję Turcji do UE, a kluczowi urzędnicy twierdzą, że postrzegają Turcję jako część Europy i wierzą w jej przyszłość w bloku. Polska, stojąca po stronie Turcji w trudnych latach zmagań po I wojnie światowej, była pierwszym krajem europejskim, który podpisał traktat o przyjaźni z Republiką Turecką.

W czasie, gdy dyplomacja utknęła, a globalne konflikty nadal wbijają klin między kraje, Turcja i Polska podejmują konkretne kroki w kierunku silniejszego dialogu. Ta braterska współpraca daje nadzieję dla światowej dyplomacji. W perspektywie krótko- i długoterminowej nie będzie zaskoczeniem silniejsze więzi dwustronne na całym świecie.