Najważniejsze wiadomości
Prokurator generalny Polski twierdzi, że poprzedni rząd użył oprogramowania szpiegującego przeciwko setkom ludzi
WARSZAWA, Polska (AP) – powiedział w środę parlamentowi prokurator generalny RP potężne oprogramowanie szpiegowskie Pegasus został użyty przeciwko setkom osób, w tym urzędnikom wybieralnym, podczas poprzedniego rządu w Polsce.
Adam Bodnar powiedział parlamentarzystom, że poziom inwigilacji jest dla niego „szokujący i przygnębiający”.
„Przykro mi, że nawet na tej sali rozmawiam z ludźmi, którzy byli ofiarami tego systemu” – powiedział Bodnar przed Sejmem, niższą izbą parlamentu.
Bodnar, będący jednocześnie ministrem sprawiedliwości, nie podał szczegółów na temat tego, kto dokładnie był narażony na inwigilację za pomocą oprogramowania szpiegującego. Jego biuro stwierdziło, że informacje są poufne.
Bodnar przedstawił informacje, które w zeszłym tygodniu Prokuratura Generalna przekazała Sejmowi i Senatowi. Z danych wynika, że w latach 2017–2022 Pegasus został użyty wobec 578 osób i że był używany przez trzy różne agencje rządowe: Centralne Biuro Antykorupcyjne, SKW oraz ABW.
Z danych wynika, że w 2017 r. użyto go przeciwko sześciu osobom; 100 w 2018 r.; 140 w 2019 r.; 161 w 2020 r.; 162 w 2021 r.; a następnie dziewięć w 2022 r., kiedy to ustało.
Stowarzyszenie prasy rozpowszechniać informacje od poprzednich rządów Nadużycie Pegaza w grudniu 2021 r. na podstawie badań kryminalistycznych przeprowadzonych przez usługę monitorowania internetowego Uniwersytetu w Toronto, Citizen Lab.
Bodnar powiedział, że oprogramowanie wygenerowało „ogromną wiedzę” na temat „życia osobistego i zawodowego” monitorowanych osób. Podkreślił także, że państwo polskie nie ma pełnej kontroli nad gromadzonymi danymi, gdyż system działa w oparciu o licencję wydaną przez izraelską firmę. Stwierdził: „Zastosowanie takiej metody musi budzić poważne wątpliwości z punktu widzenia ochrony praw konstytucyjnych”.
Pegasus, wyprodukowany przez izraelską NSO Group, został sprzedany rządom i jest opisywany jako narzędzie do walki z przestępcami i terrorystami. Istnieją jednak dowody na to, że rządy wykorzystują je przeciwko przeciwnikom politycznym, dziennikarzom i działaczom na rzecz praw człowieka.
Zaniepokojona możliwością nadużyć tej technologii administracja Bidena umieściła NSO Group na czarnej liście w 2021 r., aby odmówić jej dostępu do amerykańskiej technologii. W tym roku poszło jeszcze dalej i narzuciło Ograniczenia wizowe w sprawie osób zagranicznych zamieszanych w niewłaściwe wykorzystanie danych handlowych Programy szpiegujące.
Pegasus oferuje swoim operatorom pełny dostęp do urządzenia mobilnego, umożliwiając im wyodrębnianie haseł, zdjęć, wiadomości, kontaktów, historii przeglądania oraz aktywację mikrofonu i kamery w celu słuchania w czasie rzeczywistym.
Jego pobyt w Polsce pod rządami poprzedniego rządu kierowanego przez Prawo i Sprawiedliwość wywołał zarzuty, że władze nadużyły władzy i podważyły bariery demokratyczne.
Według premiera wszczęto dochodzenie w sprawie wykorzystania potężnego oprogramowania szpiegującego Donalda Tuska objął urząd w grudniu jako lider trójpartyjnej koalicji proeuropejskiej.
Dochodzenie w sprawie rozmieszczenia Pegaza jest częścią szerszego wysiłku Tuska i Bodnara mającego na celu przywrócenie norm demokratycznych, które ich zdaniem zostały podważone przez rząd Prawa i Sprawiedliwości sprawujący władzę w latach 2015–2023.
„Używanie Pegaza w ciągu tych kilku lat zatruło istotę demokracji w Polsce” – powiedział ustawodawcom po prezentacji Bodnara Marcin Bosacki, poseł z centrowej Koalicji Obywatelskiej Tuska.
Jarosław Kaczyński, Naczelnik Departamentu Prawa i Sprawiedliwości, powiedział podczas zeznań w zeszłym miesiącu Komisja śledcza stwierdziła, że „użycie Pegaza było zgodne z prawem” i że w 99% przypadków był on używany przeciwko przestępcom.
Obecny minister odpowiedzialny za służby bezpieczeństwa Tomasz Siemoniak powiedział w wywiadzie dla prywatnego nadawcy TVN24 na początku tego miesiąca, że o ile użycie Pegaza w Polsce było „uzasadnione” w niektórych przypadkach podejrzenia terroryzmu i do celów kontrwywiadu, to w „zbyt wielu przypadkach „nie było uzasadnione.
Siemoniak powiedział, że nieuzasadnione korzystanie z oprogramowania spowodowało, że Polska utraciła licencję na jego używanie.
Bodnar pracuje także nad rozwiązaniem kwestii niezawisłości sądów po tym, jak poprzedni rząd dokonał zmiany systemu sądownictwa w celu uzyskania większej kontroli nad sądami.
Praktyki prawa i sprawiedliwości doprowadziły do tego, że Unia Europejska wstrzymała miliardy euro z finansowania – pieniędzy, które obecnie napływają po zmianie rządu.
„Zapalony odkrywca. Miłośnik piwa. Miłośnik bekonu. Fanatyk sieci. Przedsiębiorca. Pisarz”.