Gospodarka
Poza „węglem brunatnym” na obszarach wiejskich Europy
W wiadomościach
03 sierpnia 2021
Wraz z partnerami EIT Climate-KIC przewodzi procesowi mającemu na celu wspieranie zainteresowanych stron w trzech europejskich regionach węgla brunatnego w przejściu od wysokiej zależności gospodarczej od węgla brunatnego do niskoemisyjnej przyszłości. Węgiel brunatny jest uważany za najniższy rodzaj węgla lub „węgla brunatnego”. Jest to jedna z najbardziej zanieczyszczających form węgla, ponieważ jego mniejsza gęstość oznacza, że trzeba spalić więcej, aby wytworzyć jednostkę energii elektrycznej.
Inicjatywa „Reboost – wzmocnienie dla wiejskich regionów węgla brunatnego”, w którą zaangażowane są Łużyce w Niemczech, wschodnia Wielkopolska w Polsce i Gorj w Rumunii, ma na celu zaangażowanie lokalnych podmiotów i umożliwienie im wdrożenia odpornych i solidnych strategii zrównoważonego rozwoju. Plan inwestycyjny Europejskiego Zielonego Ładu oraz mechanizm sprawiedliwej transformacji.
Rynek węgla brunatnego jest nadal ważny w Europie. Ilość wydobycia węgla brunatnego jest znacznie większa niż węgla kamiennego, ponieważ na tę samą ilość energii potrzeba znacznie więcej węgla. 244 mln ton z czego wydobyto w Europie w 2020 r., w większości w Niemczech, głównym producencie. W 2018 roku 9% całkowitej produkcji energii elektrycznej brutto w UE opiera się na węglu brunatnym, co odpowiada około 292 000 GWh. Ponadto 45% całego węgla brunatnego wydobywanego w UE pochodziło z Niemiec.
Sprawiedliwe przejście
W 2020 r. projekt reboost zgromadził partnerów związanych z regionami zależnymi od węgla brunatnego, takimi jak: Poczdamski Instytut Badań nad Wpływem Klimatu, Centrum rozwiązań systemowych, Politechnika Brandenburska Cottbus-Senftenberg, Izba Handlowo-Przemysłowa i Rolnicza Timis (KCIANT) E3G Niemcy, Bankwatch Rumunia oraz Instytut Zielonej Przyszłości. Łużyce w Niemczech, Wschodnia Wielkopolska w Polsce i Gorj w Rumunii mają pewne wspólne cechy, które utrudniają proces transformacji, takie jak spowolnienie gospodarcze, starzenie się społeczeństwa, brak możliwości zatrudnienia i słaba współpraca między podmiotami. Projekt podzielony jest na trzy obszary tematyczne, które koncentrują się na różnych aspektach zmian regionalnych: wypracowanie wspólnego rozumienia regionalnych ekosystemów, zrozumienie barier utrudniających odejście od węgla brunatnego i identyfikowanie sposobów ich przezwyciężenia oraz rozwijanie nowych możliwości gospodarczych z regionami.
„Współpracując z regionami węglowymi w całej Europie, EIT Climate-KIC opracowuje najskuteczniejsze podejścia do wspierania sprawiedliwej transformacji. Angażując lokalnych liderów zmian, społeczności i budując powiązania między regionami górniczymi, tworzymy umiejętności i wzmocnienie potrzebne do nieuniknionej transformacji. Jedną z głównych blokad, jakie znaleźliśmy w badaniu obszarów węgla brunatnego w UE, jest brak dialogu, współpracy i skutecznych możliwości uczenia się od siebie nawzajem. Celem tego projektu jest ułatwienie dialogu między regionami na różnych etapach transformacji.”- Joanna Sabat, Reboost Lead Developer, Rozwój Ekosystemów, Generowanie Popytu i Transformacja Systemów Krajowych CEE, EIT Climate-KIC.
Narzędzia i warsztaty
Inicjatywa bada polityczne, społeczno-gospodarcze i geograficzne cechy regionów przy użyciu różnych narzędzi.
Jedną z najważniejszych jest technika symulacji strategicznej, która angażuje lokalnych interesariuszy w projektowanie i badanie alternatywnych ścieżek rozwoju. Inicjatywa promuje również przekwalifikowanie i formowanie interesariuszy transformacji regionalnej oraz bada możliwości wdrożenia obiecujących przyszłych opcji rozwoju, które zostały odkryte.
Niedawno w ramach projektu zorganizowano serię warsztatów symulacji strategicznej z lokalnymi podmiotami w celu zaangażowania ich w regionalny dialog na temat bieżącej sytuacji. Celem warsztatów było opracowanie i omówienie przyszłego projektowania regionów i sposobów transformacji. Uczestnicy mieli okazję wygenerować i przetestować strategie przejścia na nowe źródła energii, doświadczyć i zrozumieć złożoność podejścia systemowego, dowiedzieć się, w jaki sposób można promować i integrować innowacje technologiczne i społeczne oraz wymieniać się swoimi doświadczeniami.
Podejścia komplementarne, takie jak metody głębokiego słuchania i techniki oceny ekonomicznej, są wykorzystywane do oceny alternatyw dla wytwarzania energii z węgla brunatnego oraz wpływu na lokalną gospodarkę i rynek pracy, a także do kompleksowego zbadania priorytetów różnych interesariuszy.
Projekt reboost analizuje również możliwości większego zaangażowania w procesy polityczne UE i możliwości finansowania.
Gry online i pociąg kulturowy
Ponadto Centrum Rozwiązań Systemowych (CRS) współpracuje z partnerami projektu w celu opracowania społecznej gry symulacyjnej online, która powinna mieć zastosowanie w każdym regionie zmagającym się z transformacją energetyczną. Celem gry jest wspieranie dialogu między lokalnymi aktorami. Gracze będą odkrywać interaktywne środowisko, które przypomina główne cechy społeczno-ekonomiczne i geograficzne każdego regionu. Wyniki symulacji zostaną udostępnione w celu zachęcenia do wzajemnego uczenia się i rozpowszechniania innowacji w trzech regionach. Na zakończenie projektu CRS opracuje wieloosobową grę online do celów dystrybucyjnych.
Aby zwiększyć zasięg projektu, partnerzy planują tego lata szereg wydarzeń, takich jak plenerowe rozmowy klimatyczne i prezentacje w pociągu kulturalnym Deutsche Bahn od 21 do 22 sierpnia 2021 r. W drodze z Berlina do Wrocławia i z powrotem planowane są prezentacje celów projektu oraz interaktywne ćwiczenia z pasażerami na temat przyszłego rozwoju Łużyc.
„Piwny maniak. Odkrywca. Nieuleczalny rozwiązywacz problemów. Podróżujący ninja. Pionier zombie. Amatorski twórca. Oddany orędownik mediów społecznościowych.”
