Potomkowie szlachty polskiej uwięzieni w procedurze zwrotu majątku”

WARSZAWA, Polska (AP) – Warszawski sąd potwierdził we wtorek nakaz aresztowania polskiego biznesmena wywodzącego się z polskiej rodziny szlacheckiej w sprawie dotyczącej problemów związanych z konfiskatą mienia prywatnego przez reżim komunistyczny poddany II wojnie światowej.

46-letni biznesmen Michał Sobański od czerwca przebywa w izolatce we Wrocławiu w zachodniej Polsce. Warszawski Sąd Apelacyjny oddalił apelację jego adwokatów przeciwko tymczasowemu aresztowaniu, co oznacza, że ​​Sobański musi pozostać w areszcie do 20 grudnia, dopóki śledztwo trwa. Prokuratorzy przekonywali, że tylko izolacja może zagwarantować wpływ na świadków.

Wrocławscy prokuratorzy twierdzą, że oskarżyli Sobańskiego o przestępstwa majątkowe o wartości 44 mln zł (11 mln dolarów), działając jako „mediator” dla swoich klientów w zamian za „prowizję”. Zarzuty nie dotyczą majątku rodziny Sobańskich, powiedziała agencji Associated Press rzeczniczka prokuratury.

Polska jest jedynym krajem w Europie Środkowej, który nie ma przepisów regulujących zwrot skonfiskowanego mienia przedwojennym właścicielom lub ich spadkobiercom. Zamiast tego poproszono pierwotnych właścicieli i ich spadkobierców o wniesienie swoich roszczeń do polskich sądów.

Sobański pomagał różnym spokrewnionym i niespokrewnionym osobom, które również mieszkały za granicą, przejść przez proces zwrotu mienia w Polsce, zbierając dokumenty, czasem z XIX wieku ze stolicy.

Sobański zaprzecza oskarżeniom, a jego rodzina i prawnicy uważają, że przetrzymywanie go w areszcie przez wiele miesięcy jest niesprawiedliwe. Mimo obszernych deklaracji oraz pomimo wysokiej kaucji i gwarancji setek osób pozostaje w areszcie.

Jest stale monitorowany, w nocy światła zapalają się co 30 minut, a na telefony do rodziny ma tylko 5 minut dziennie. Jego krewni twierdzą, że jego astma również się pogorszyła.

Sobański ma „ogromne poczucie niesprawiedliwości, niesprawiedliwości” – powiedziała jego siostra Izabela Ponińska, która przyznała, że ​​„być może rzeczywiście ktoś został pominięty, być może we wszystkich sprawach, którymi się zajmował, mogło dojść do rzeczy z czystej niewiedzy”.

Jednak opisała swojego brata jako „wyjątkowo uczciwą osobę”, która była „nieustraszona w tym, co robiła” i zasugerowała, że ​​poniesie konsekwencje.

W podobnej sprawie potomkowi innej polskiej rodziny arystokratycznej, 72-letniemu polsko-brytyjskiemu historykowi Adamowi Zamoyskiemu, pozbawiono paszportu i zamrożono jego majątek, podczas gdy prokuratorzy badali zarzuty przywłaszczenia cudzego prawa spadkowego w wysokości 20 mln zł ( 5 milionów dolarów), poprzez rzekomo sfałszowany testament.

– Nie mogę się doczekać, kiedy pójdę do sądu i wszystko obalę – powiedział Zamoyski, odznaczony medalem za dziesięciolecia służby polskiej kulturze. W rozmowie z AP ze swojego domu w Polsce powiedział, że został zmuszony do odwołania przydziałów pracy i wizyt lekarskich w Londynie.

Zarówno Zamoyski, jak i adwokat Sobańskiego Jan Mydlowski uważają, że to nie przypadek, że byli oni celem ataków tuż przed wprowadzeniem przez prawicowy rząd w Polsce nowego prawa, które przyznałoby prawo byłym właścicielom ziemskim i ich potomkom do odzyskania mienia po byłym reżimie komunistycznym.

„To nowe prawo weszło w życie i setki klientów, którym pomógł, zostały pozbawione głosu” – powiedziała AP Ponińska.

Ustawa dotyczy również niektórych ocalałych z Holokaustu i ich potomków, wywołując spór dyplomatyczny z Izraelem, choć większość przedwojennego mienia zagarniętego przez komunistów należała do chrześcijańskich Polaków.

Prokuratorzy twierdzą, że nie ma związku między aresztowaniem Sobańskiego a nową ustawą.

Wszystko to dzieje się w czasie, gdy polski wymiar sprawiedliwości znajduje się w centrum konfliktu między prawicowym rządem a Unią Europejską, która postrzega działania rządu jako podważające polski wymiar sprawiedliwości i rządy prawa.

11 rzekomych przestępstw w sprawie Sobańskiego grozi wyrokami do 10 lat więzienia. Prokuratorzy zarzucają Sobańskiemu i kilku innym, że posługiwanie się fałszywymi dokumentami lub zeznaniami w celu uzyskania zwrotu mienia od państwa w całej Polsce z pominięciem niektórych spadkobierców.

Założona przez Sobańskiego fundacja promuje polską kulturę i odkupuje polską sztukę z Ameryki Południowej, aby przekazać ją do państwowych muzeów.

– To wielki patriota i szkoda – powiedział Zamoyski.

Ponińska powiedziała, że ​​wyzwania związane z procesem restytucji i doniesienia o nieprawidłowościach sprawiły, że słowo „restytucja” zabrzmiało jak przekleństwo.

Droga jest długa i skomplikowana, zwłaszcza dla osób mieszkających za granicą. W rzadkich przypadkach nieprawidłowości umożliwiały spekulantom przejęcie własności nieruchomości, z którą nie mieli wcześniej żadnego związku. Ostatnie polskie przepisy wykluczyły możliwość uchylenia administracyjnych decyzji właścicielskich sprzed ponad 30 lat.