Nauka
Polskie satelity wystrzelone na orbitę
Polskie satelity, w tym zbudowany w Gliwicach satelita Intuition-1 i satelita obserwacyjny STORK-7, zostały wystrzelone w przestrzeń kosmiczną w sobotni wieczór na pokładzie rakiety Falcon 9.
W misji Transporter-9 rakieta SpaceX Falcon 9 wyniesie na orbitę łącznie 90 satelitów dla różnych klientów na całym świecie, w tym kilka satelitów zbudowanych w Polsce lub przy polskim udziale.
Misja ta umieszcza także na orbicie kilkadziesiąt mikrosatelitów. Wśród nich, oprócz satelity zbudowanego w Gliwicach, znajduje się polski satelita obserwacyjny STORK-7, wyposażony w 28 perowskitowych ogniw słonecznych firmy Saule Technologies. Za budowę, oprogramowanie, wystrzelenie i eksploatację tego satelity odpowiada wrocławska firma SatRev.
Sobotni start odbył się w bazie sił powietrznych Vandenberg w Kalifornii. Wcześniej informowano, że start Falcona 9 zaplanowano na czwartek 9 listopada o godzinie 19:47 czasu polskiego, jednak data ta została przesunięta.
Intuition-1 to mikrosatelita wyposażony w hiperspektralny instrument optyczny do obserwacji Ziemi. Jego zadaniem będzie obserwacja Ziemi i przetwarzanie danych na orbicie z wykorzystaniem systemów pokładowych opartych na sztucznych sieciach neuronowych. Analiza danych zebranych na orbicie oznacza znacznie niższe koszty operacyjne.
KP Labs, przy wsparciu Europejskiej Agencji Kosmicznej, wykorzysta Intuition-1 do analizy parametrów gleby na podstawie obserwacji w wielu pasmach światła. Wynikiem będą dokładne dane, m.in. zawartość makroelementów w glebie: potasu, fosforu, magnezu oraz badania PH. Według firmy obrazowanie hiperspektralne Intuition-1 może mieć kilkaset różnych potencjalnych zastosowań.
Do kluczowych komponentów satelity zalicza się cyfrowy procesor Leopard (DPU), zdolny do przetwarzania trzech bilionów operacji na sekundę. Dane będą pochodzić z wielospektralnej kamery Eagle wyposażonej w optykę, filtry i cyfrowy detektor, który manipuluje każdym pikselem w 192 pasmach światła. Satelita działa na Oryx OBCS – oprogramowaniu do zarządzania satelitami stworzonym przez KP Labs.
Intuition-1 to satelita klasy 6U, w kształcie prostopadłościanu o wymiarach 10x20x30 cm i wadze około 12 kg. Jak informowaliśmy w zeszłym roku, jego opracowanie kosztowało ok. 20 mln zł, z czego ok. 13 mln zł dofinansowało Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.
Jak powiedział dyrektor operacyjny KP Labs Michał Zachara podczas transmisji inauguracyjnej prowadzonej na kanale YouTube Dla jakiegoś kosmosu (To trochę miejsca), Intuition-1 zbiera efekty sześcioletniej pracy firmy, która obecnie zatrudnia około 80 osób i zajmuje się wprowadzaniem w kosmos urządzeń przetwarzających dane.
Aby „przełożyć” przetwarzanie danych, które wcześniej odbywało się na Ziemi, na satelity, KP Labs opracowuje urządzenia i oprogramowanie, także wykorzystujące algorytmy sztucznej inteligencji. Firma realizuje obecnie kilka projektów dla Europejskiej Agencji Kosmicznej i jeden dla NASA. Pracuje nad czterema jednostkami przetwarzania danych (DPU) dla bardzo małych i dużych satelitów (ich nazwy to Antelope, Leopard, Lion i Serval).
Spółka podała w sobotę, że po wystrzeleniu satelity Intuition-1 (w odpowiedniej kolejności) kluczowe będzie najpierw ustabilizowanie satelity, potem odpowiednie jego zasilanie, transmisja danych, dostosowanie oprogramowania i działania sieci neuronowych, a także jak kalibrować urządzenia. Dopiero później możliwe będzie wykonanie zdjęć testowych.
Oprócz Intuition-1, KP Labs wystrzeliło na orbitę Antelope DPU, zainstalowanego na platformie ION przez włoską firmę D-Orbit. Firma chce przetestować swój sprzęt, który będzie mógł wykorzystać jej klienci w różnorodnych misjach kosmicznych. Antelope, podobnie jak inne DPU, może służyć jako komputer pokładowy zarządzający pracą satelity lub jako dodatkowy moduł obliczeniowy do przetwarzania danych satelitarnych.
Drugim polskim satelitą wyniesionym na orbitę w zeszłym tygodniu jest satelita obserwacyjny STORK-7, wyposażony w 28 ogniw perowskitowych (ogniwa słoneczne wykorzystujące nową technologię) firmy Saule Technologies. Będzie to pierwsza demonstracja perowskitów na orbicie. SatRev odpowiada za budowę, oprogramowanie, wystrzelenie i eksploatację satelity. To wrocławska firma, założona w 2016 roku, działająca w branży kosmicznej i pierwszy polski podmiot komercyjny, który umieścił swoje obiekty na orbicie.
W ramach wrocławskiej misji satelitarnej (wyposażonej m.in. w kamerę) będzie można przetestować działanie ogniw perowskitowych w przestrzeni kosmicznej. Olga Malinkiewicz, fizyk i współzałożycielka Saule Technologies, powiedziała PAP przed rozpoczęciem misji, że pierwszym krokiem w kierunku wykorzystania ogniw perowskitowych w kosmosie byłoby zwiększenie ich możliwości zasilania małych satelitów.
Saule Technologies to polska firma założona w 2014 roku przez Malinkiewicza. Opracowuje technologię ultracienkich drukowanych ogniw perowskitowych. To innowacyjne rozwiązanie fotowoltaiczne umożliwia wytwarzanie energii zarówno ze światła słonecznego, jak i sztucznego, co oznacza, że można je wykorzystać w różnorodnych zastosowaniach. Saule Technologies jest właścicielem pierwszej na świecie linii do produkcji ogniw perowskitowych we Wrocławiu. Obecnie firma pracuje nad komercjalizacją produktu.
Ponadto fińsko-polski operator satelitów radarowych ICEYE wystrzelił na orbitę Falcona 9 cztery kolejne satelity radarowe SAR dla swojej konstelacji. (PAP)
Mateusza Babaka
mtb/ mab/ mir/ agt/ kap/
tr. RL
„Piwny maniak. Odkrywca. Nieuleczalny rozwiązywacz problemów. Podróżujący ninja. Pionier zombie. Amatorski twórca. Oddany orędownik mediów społecznościowych.”