Polskie piechoty i drewniane synagogi

Tendencja polskich Żydów przed Holokaustem do budowania drewnianych synagog zapewniła im wielkie piękno i świętość – i uczyniła z nich łatwą ofiarę strasznego zła nazistów, gdy wyruszali, aby zniszczyć wszelkie pozostałości judaizmu. Co może ułatwić twoje podpalenie niż synagogi wykonane z drewna?

Nie wiadomo, nie mówiąc już o samych artystach, czy ci, którzy postanowili utrwalić obrazy żydowskiej Polski sprzed Holokaustu, byli na jakimś poziomie przepowiedni. Najbardziej znana jest fotografia Roman Vishniac, który zrobił tysiące zdjęć, niektóre z nich są teraz boleśnie ikonicznymi obrazami Żydów w różnym wieku, zawodach i warstwach ekonomicznych. Mniej znana jest Maria Piechotka zmarła 28 listopada 2020 roku w Warszawie.

Gdyby nie ona i jej mąż Kazimierz Piechotka, nasza wiedza o pięknych drewnianych synagogach Polski i Ukrainy od XVI wieku byłaby tym, czego mogłaby dostarczyć wyobraźnia. Dzięki jego badaniom w polskich miastach i miasteczkach w latach trzydziestych XX wieku mamy obrazy, dokładne obrazy tych synagog. Każda ma paralelę: zdjęcie synagogi, a obok niej wyimaginowany obraz złych ludzi w Niemczech, którzy podpalili ją i spopielili. Oglądanie zdjęć tych synagog i myślenie o ich ostatecznym przeznaczeniu jest nieuniknione i nieskończenie bolesne.

Maria i Kazimierz Piechotkowie

JTA informuje, że Piechotkowie, którzy nie byli Żydami, kontynuowali dokumentację architektury synagogi wydaną wcześniej przez żydowskich kolegów z Politechniki Warszawskiej, w tym Oskara Sosnowskiego i Szymona Zajczyka. Obaj zginęli w Holokauście. Piechotkowie walczyli w ruchu oporu podczas Holokaustu.

W 1957 roku ukazał się Piechotkas Drewniane synagogi w języku polskim, aw 1959 w języku angielskim. Jest to bardzo rzadka książka, niedostępna w serwisie eBay, a na Amazon jest tylko jeden egzemplarz. O Wiadomości żydowskie z Intermountain zauważyłem tę książkę w sprzedaży w 1972 roku i chwycił ją. Wygląda na świętą.

Książka to coś więcej niż obrazy, choć tylko one to usprawiedliwiają. Książka zawiera skromnie zatytułowany „Opis obiektów”, 113 wpisów bibliograficznych, mapę lokalizacji drewnianych synagog w Polsce oraz historię polskich Żydów ze szczególnym uwzględnieniem architektury ich żydowskich dzielnic. Zdanie otwierające wprowadzenia do wydania angielskiego Drewniane synagogi, autorstwa dr Stephena S. Kaysera, mówi: „Ta książka upamiętnia męczeńskie budynki… zasługują na to, by je zapamiętać jako sześć milionów istot ludzkich, które zginęły wraz z nimi… – i które w dużej mierze były ich częścią”.

Jedwabne, polska przedwojenna synagoga

Powyższa synagoga, pierwotnie zbudowana w 1770 r., Później rozbudowana, jest opisana z drobnymi szczegółami architektonicznymi. Podajemy krótki przykład: „Główny budynek przykryto dwuspadowym dachem w kilku warstwach (każda o innym stopniu), wspartym na dużym wklęsłym gzymsie. Wysoki fryz ozdobny, a także krzywizna warstwy środkowej wskazują na istnienie muru karłowatego. Boczne zaczepy dla kobiet miały spadzisty dach. W przęśle na ścianie południowej odpowiadającej hali męskiej widoczne były ślady trzech małych dachów z dwoma stokami przecinającymi ściany holu głównego. „

Jedną z rzeczy są imponujące czarno-białe zdjęcia i układy w formacie Drewniane synagogi nie do uchwycenia są wyszukane malowidła ścienne namalowane wewnątrz. Sztuka żydowska była sztuką synagogalną i kwitła; pomagając razem z architekturą stworzyć fascynację i ciepło przestrzeni modlitewnej.

Rzadkie zachowane zdjęcia drewnianej synagogi i otaczających ją budynków pokazują przelaną miłość w synagogach, ponieważ inne budynki wydają się prawie nie nadające się do zamieszkania, co świadczy o skrajnym ubóstwie tamtych czasów. Ci Żydzi, którzy żyli w skrajnej nędzy, znaleźli sposób na rozjaśnienie swoich synagog.

Rekonstrukcja dachu Synagogi w Gwozdzcu

JTA informuje, że niemal w pełnej skali, ręcznie wykonane odtworzenie drewnianego dachu Gwozdzieckiej Synagogi, jej malowanej kopuły i ręcznie rzeźbionego drewna bima są centralnym punktem wystawy głównej Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie.

Wszystko to jest dziedzictwem wiernej, profesjonalnej i pokornej pracy Piechotków. W 2016 roku Maria Piechotka otrzymała nagrodę im. Ireny Sendlerowej na cześć innej skromnej nie-Żydówki z Warszawy, która wielokrotnie ryzykowała swoje życie, aby ratować życie Żydów podczas Holokaustu.

Maria Piechotka powiedziała o swojej pracy w filmie dokumentalnym „Podnieś dach”: „Wiedzieliśmy, że jeśli nie złapiemy teraz, jeśli, nie daj Boże, te materiały zostaną zniszczone, to duży kawałek kultury, kultura europejska, światowa kultura zostałaby całkowicie zapomniana. „

Nasz dług wobec Piechotków jest jak żydowskie dziedzictwo religijne, kulturowe i historyczne, które zachowali: nieobliczalne.

Ten artykuł pierwotnie ukazał się w Intermountian Jewish News z siedzibą w Denver w Kolorado.