Nauka
Polska: Wznieście proroczy głos, bądźcie kościołem w przestrzeni publicznej
Głosy Komunii: Jerzy Samiec, Biskup Przewodniczący Kościoła Ewangelickiego Wyznania Augsburskiego w Polsce
(LWI) – „Zawsze zastanawiam się, kiedy zabrać głos” – mówi Biskup Przewodniczący Jerzy Samiec. Prowadził Kościół ewangelicko-augsburski w Polsce (ECACP) od 2010.
W wywiadzie udzielonym w ostatnim tygodniu okresu Adwentu opowiada o swoich nadziejach związanych z ECACP jako członkiem Światowej Federacji Luterańskiej (ŚFL) i kościołem gospodarzem Trzynastego Zgromadzenia ŚFL. Wyjaśnia wydarzenia, które poprzedziły decyzję Kościoła o wyświęcaniu kobiet i zastanawia się nad stanem stosunków ekumenicznych w swoim kraju.
Jaka jest Twoja modlitwa na ten okres Adwentu 2021?
Moja adwentowa modlitwa brzmi jak zawsze: „Prostujcie ścieżki Pana, bo nadchodzi Król Chwały”. Obserwując sytuację na świecie można zauważyć ponowne pojawienie się pewnych demonów z przeszłości, które niemal sto lat temu doprowadziły do wojen światowych. Powracają ci, którzy chcą skonfrontować się, wykluczyć innych. Dlatego modlę się, abyśmy uświadomili sobie nasze grzechy – grzech zarozumiałości oraz braku miłości i miłosierdzia. Potrzebujemy pokuty za naszą próżność.
Wielokrotnie zajmowałeś zdecydowaną postawę w przestrzeni publicznej. Jakie są Twoje główne obawy dotyczące ewolucji polskiego społeczeństwa?
Zawsze zastanawiam się, kiedy mówić, a kiedy milczeć. Kiedy pastor powinien przemawiać „proroczym” głosem, wskazując lub napominając, a kiedy jego wypowiedzi powinny ingerować w politykę? Kiedy można nas winić za milczenie, a kiedy za brak reakcji? To zawsze są trudne decyzje. Kiedy widzę ograniczenia wolności człowieka, korupcję w funkcjonowaniu społeczeństwa obywatelskiego i instytucji państwowych, które powinny się wzajemnie kontrolować, staram się bronić słabszych.
Czy możesz nam opowiedzieć o sytuacji ekumenicznej w Polsce?
ECACP jest siłą napędową działań ekumenicznych w Polsce. W geografii wyznaniowej Polski ponad 90 procent ludności należy do Kościoła rzymskokatolickiego. Dlatego ekumenizm opiera się na relacjach z katolikami i na wspólnych interesach mniejszych wyznań. Obecnie wydaje się, że działają siły odśrodkowe, podważające wysiłki ekumenizmu. Mam nadzieję, że jest to tylko sytuacja przejściowa i że cel poszukiwania dróg do jedności zostanie ponownie wzmocniony.
W 2023 roku w Krakowie odbędzie się XIII Zgromadzenie ŚFL. Co to oznacza w ogóle dla regionu Europy Środkowo-Wschodniej, a konkretnie dla Waszego kraju i Kościoła?
Zgromadzenie ŚFL jest znaczącym zgromadzeniem kościołów luterańskich z całego świata. Nie możemy się doczekać, aby powitać tak wielu przedstawicieli z całego świata. Mam nadzieję, że Zgromadzenie podejmie decyzje, które w konstruktywny sposób będą kształtować politykę FLM na najbliższe sześć lat. Mam także nadzieję przedstawić nasz kraj i nasze kościoły w Polsce, Czechach i na Słowacji. Chociaż są to typowe kościoły diaspory, wywierają znaczący wpływ na swoje społeczności.
W październiku synod ECACP głosował za wyświęcaniem kobiet. Czy mógłbyś w kilku zdaniach opowiedzieć nam o procesie, który doprowadził do tej decyzji?
W Polsce dyskusja o święceniach kobiet trwa od wielu lat. Jednakże, moim zdaniem, najważniejsze decyzje w tym zakresie zapadły w pierwszej połowie lat sześćdziesiątych.
Najpierw rozwinęła się szczególna forma święceń, zwana wprowadzeniem do urzędu nauczycielskiego Kościoła. Dzięki temu Kościół mógłby wysyłać kobiety z wykształceniem teologicznym do służby poprzez modlitwę i nałożenie rąk.
Drugi znaczący krok został zrobiony pod koniec lat 90. Następnie Kościół przyjął urząd ministerialny wyrażający się w trzech formach posługi, każda z określonymi święceniami: diakona, proboszcza i biskupa. Katechiści, którzy pełnili funkcję nauczycielską Kościoła, zostali teraz z urzędu diakonami.
Po wielu latach dyskusji komisja teologiczna synodu stwierdziła, że nie ma teologicznych przeszkód w wyświęcaniu kobiet do posługi duszpasterskiej. Kolejnym krokiem było umożliwienie diakonom udzielania Komunii św. Ostatecznie synod podjął także decyzję o wyświęcaniu kobiet do służby proboszczowi, a co za tym idzie, do posługi biskupa.
Jakie znaczenie ma ta decyzja dla twojego kościoła?
Decyzja ta wynikała ze zmian w naszym kościele i rosnącej roli diakonów w pracy parafialnej. Posługa kobiet w głoszeniu i nauczaniu Ewangelii została doceniona w wielu parafiach. Mam nadzieję, że najnowsze decyzje otworzą kobietom drzwi do podjęcia studiów teologicznych. Kilku polskich teologów pracuje obecnie w kościołach za granicą, głównie w Anglii i Niemczech.
Co niedawna wizyta Sekretarza Generalnego ŚFL, ks. Anne Burghardt, oznaczała dla Twojego Kościoła?
Było to dla nas ważne, szczególnie przed XIII Zgromadzeniem ŚFL, które odbędzie się w Krakowie w 2023 roku. Fakt, że Sekretarz Generalny przyjechał do Polski, aby odwiedzić Warszawę i Kraków oraz odwiedzić miejsca, w których będzie miało miejsce to wydarzenie, jest bardzo ważny. Udało nam się także porozmawiać o współpracy i wyzwaniach jakie wiążą się z organizacją tak dużego wydarzenia. Wizyta przebiegła w bardzo dobrej atmosferze. Na koniec mogliśmy zaprezentować Sekretarzowi Generalnemu różnorodną pracę ECACP.
Co oznacza dla twojego Kościoła, dla twojej pracy, dla ciebie bycie częścią wspólnoty kościołów FLM?
Dla małego kościoła przynależność do dużej społeczności jest zawsze bardzo ważna. Przykładem może być dialog ŚFL z Kościołem katolickim oraz dokument „Od konfliktu do komunii” lub inne dokumenty odnoszące się do przestrzeni publicznej lub rozumienia posługi, bierzmowania itp. obszary. Staramy się także utrzymywać dwustronne partnerstwa z wieloma kościołami. Możemy się od nich wiele nauczyć, ale też, gdy przyjmujemy gości, słyszymy, że inni też się od nas uczą.
Przez LWF/A. Weyermüllera
Głosy komunii
Światowa Federacja Luterańska jest organizacją o zasięgu globalnym, która dzieli się dziełem i miłością Chrystusa w świecie. W tej serii przedstawiamy sylwetki przywódców i pracowników kościoła, gdy omawiają bieżące problemy i przedstawiają pomysły na budowanie pokoju i sprawiedliwości na świecie, zapewniając kościołom i wspólnotom wzrost świadectwa i siły.
„Piwny maniak. Odkrywca. Nieuleczalny rozwiązywacz problemów. Podróżujący ninja. Pionier zombie. Amatorski twórca. Oddany orędownik mediów społecznościowych.”