Polska po raz pierwszy publikuje dane dotyczące tysięcy „wypychań” migrantów na białoruską granicę

Polski rząd po raz pierwszy opublikował dane dotyczące tzw. „wypychań” migrantów i osób ubiegających się o azyl, próbujących nielegalnie przekroczyć granicę z Białorusi. Pokazują, że w ciągu sześciu miesięcy od lipca 2023 r. do stycznia 2024 r. praktyki miały miejsce ponad 6000 razy.

W sierpniu 2021 r. ówczesny rząd Prawa i Sprawiedliwości (PiS) w odpowiedzi na gwałtowny wzrost liczby prób przekroczenia granicy z Białorusią – głównie przez osoby z Bliskiego Wschodu, Azji i Afryki – upoważnił funkcjonariuszy straży granicznej do aresztowania osób przyłapanych na nielegalnym przekraczaniu granicy, które zostały przyłapane na odsyłaniu .

Polityka ta została skrytykowana jako nieludzka i niezgodna z prawem przez wiele organizacji praw człowieka, w tym przez Specjalnego Sprawozdawcę ONZ ds. Praw Człowieka Migrantów. Polskie orzeczenia sądowe również stwierdziły naruszenie prawa.

Jednak zakres tej praktyki był od dawna trudny do oszacowania, ponieważ między sierpniem 2021 r. a lipcem 2023 r. straż graniczna nie prowadziła żadnej ewidencji częstotliwości odsyłania migrantów, którzy nielegalnie przekroczyli granicę z Białorusi.

Przypadki takie zaliczono do szerszej kategorii „przekroczenia granicy, których udaremniono”. Według danych rządowych polska straż graniczna zapobiegła 33 781 przekroczeniu granicy w 2021 r. i 12 157 w 2022 r.

Odmowy są rejestrowane jako osobna kategoria dopiero od 5 lipca 2023 r. Na wniosek lewicowej partii Razem Ministerstwo Spraw Wewnętrznych poinformowało, że od tej daty do 16 stycznia 2024 r. odbyło się 6070 takich przesunięć.

Wiceminister spraw wewnętrznych Maciej Duszczyk – członek nowego rządu, który w połowie grudnia 2023 r. zastąpił PiS na stanowisku – zauważył jednak, że pod rządami nowego rządu liczba wypychań zmalała.

Między 13 grudnia 2023 r. a 3 stycznia 2024 r. nakazano opuszczenie terytorium Polski o 81% mniej osób niż w tym samym okresie rok wcześniej – napisał Duszczyk.

Wiceminister dodał, że nowy rząd pracuje nad bardziej kompleksową polityką graniczną i migracyjną, która będzie traktowała ochronę praw człowieka jako „priorytet”, przy jednoczesnym „zapewnieniu bezpieczeństwa państwa”.

W zeszłym miesiącu Duszczyk, odpowiadając na zapytanie Rzecznika Praw Obywatelskich RP, powiedział, że rząd formułuje nowe procedury, które „umożliwią skuteczne działania w zakresie ochrony granic, ale jednocześnie pozwolą na ocenę indywidualnej sytuacji każdego migranta przebywającego w Polsce”. „

Ujawnił także, że ministerstwo planuje poinstruować Straż Graniczną, aby utworzyła specjalne grupy poszukiwawczo-ratownicze, „w celu zapobiegania kryzysom humanitarnym” dla osób przekraczających granicę.

Jednak jedna z parlamentarzystów Razem, która zwróciła się o te dane, Daria Gosek-Popiolek, twierdzi, że jest sfrustrowana faktem, że nowy rząd nie podjął bardziej kompleksowych działań. Jej partia należy do Lewicy (Lewicy) – jednego z ugrupowań nowej koalicji rządzącej w Polsce – ale zdecydowała się nie przyłączać bezpośrednio do samego rządu.

„Jeśli chcemy przywrócić rządy prawa i [take] Biorąc pod uwagę działania podjęte wobec różnych dyskryminowanych grup, nie możemy ignorować wprowadzonego przez PiS odrzucenia uchodźców” – stwierdziła. „Nie rozumiemy, dlaczego rząd nie podejmuje odpowiednich działań w obliczu zachowań uznanych przez sądy za niezgodne z prawem”.

„Pomysł humanitarnych wypychań jest fikcją, ponieważ nikogo nie można w humanitarny sposób zepchnąć z powrotem na Białoruś” – powiedział Gosek-Popiołek portalowi informacyjnemu Interii.

W styczniu grupa 101 organizacji pozarządowych oraz 550 działaczy, artystów i naukowców wezwała nowego polskiego premiera Donalda Tuska do zaprzestania praktyki odpychania, która była regularnie stosowana w czasach PiS.

Notatki z Polski są prowadzone przez niewielki zespół redakcyjny i wydawane przez niezależną fundację non-profit utrzymywaną z datków naszych czytelników. Bez Waszego wsparcia nie możemy robić tego, co robimy.

Główne źródło obrazu: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (pod CC BY-NC-ND 3.0 PL)

Alicja Ptak jest starszą redaktorką w Notes from Poland i dziennikarką multimedialną. Wcześniej pracowała dla Reutersa.