Najważniejsze wiadomości
Polska głosuje za zawieszeniem uczestnictwa w Traktacie o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie
Polski parlament większością głosów przegłosował zawieszenie udziału kraju w obowiązującym od 1990 roku międzynarodowym traktacie ograniczającym liczebność sił zbrojnych w Europie.
Posunięcie to jest częścią szerszej decyzji NATO o zawieszeniu stosowania Traktatu o siłach konwencjonalnych w Europie (CFE) w odpowiedzi na ubiegłoroczną decyzję Rosji o wycofaniu się z niego.
📌Sejm przyjął ustawę zmieniającą zakres Traktatu o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie, podpisanego w Paryżu 19 listopada 1990 r. pic.twitter.com/KyOXSoxA44
— Sejm RP🇵🇱 (@KancelariaSejmu) 7 marca 2024 r
CFE zostało uzgodnione przez państwa członkowskie NATO i Układu Warszawskiego w 1990 roku w ramach procesu kończącego zimną wojnę. Nałożyła ograniczenia na rozmieszczenie i własność kluczowych kategorii konwencjonalnego sprzętu wojskowego.
Jednak w listopadzie ubiegłego roku Rosja ogłosiła, że jednostronnie wycofa się z traktatu, twierdząc, że ekspansja NATO na wschód, napędzana przez USA, unieważniła go. Moskwa zawiesiła swój udział w CFE już w 2007 roku.
NATO potępiło decyzję Rosji iw odpowiedzi ogłosiło, że jej państwa członkowskie zamierzają zawiesić stosowanie traktatu. Na początku tygodnia Mołdawia, która nie jest sygnatariuszem CFE spoza NATO, również ogłosiła plany zawieszenia swojego uczestnictwa.
Dołączamy do sojuszników NATO i innych osób w zawieszeniu naszych zobowiązań wynikających z Traktatu o siłach konwencjonalnych w Europie (CFE) w odpowiedzi na nieprzestrzeganie przez Moskwę Traktatu CFE od 2007 r., późniejsze wycofanie się CFE i totalną wojnę przeciwko Ukrainie. https://t.co/HdGS99zCzP
—Matthew Miller (@StateDeptSpox) 7 listopada 2023 r
Wczoraj Sejm, potężniejsza izba niższa polskiego parlamentu, głosował nad rządowym projektem zawieszenia udziału Polski w traktacie. Spośród 440 obecnych parlamentarzystów za przyjęciem głosowało 435 reprezentujących wszystkie grupy polityczne.
„Zawieszenie stosowania traktatu należy uznać w chwili obecnej za konieczne ze względów bezpieczeństwa i obronności, a także w interesie polskiej polityki zagranicznej” – powiedział wiceminister spraw zagranicznych Władysław Teofil Bartoszewski.
„Posunięcie to jest podyktowane szeregiem działań Rosji mających na celu celowe zniszczenie dorobku traktatu jako jednego z filarów architektury bezpieczeństwa w Europie” – dodał, cytowany przez portal Onet.
Podczas debaty nad projektem ustawy część posłów z opozycyjnej partii Prawo i Sprawiedliwość (PiS) zastanawiała się, dlaczego ustawa jedynie zawiesiła udział Polski, a nie wycofała go całkowicie. Bartoszewski powiedział, że Polska chce wypowiedzieć traktat, ale nie ma porozumienia wśród sojuszników z NATO, podała telewizja TVN.
W operacjach NATO bierze udział około 20 000 żołnierzy z dziewięciu krajów #Smok24 Ćwiczenia w Polsce w ramach #NiezłomnyObrońca24.
Testują zdolności odstraszania i obrony sojuszu, m.in. wokół Przełęczy Suwalskiej, strategicznego wąskiego gardła https://t.co/rfLecknIDp
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 5 marca 2024 r
Ustawa trafia teraz do Senatu izby wyższej, który może ją opóźnić, ale nie może zablokować, a w którym i tak rząd ma większość. Po zatwierdzeniu przez Parlament trafi na biurko Prezydenta Andrzeja Dudy, który będzie mógł ją podpisać lub zawetować.
Jeśli Polska zawiesi swoje uczestnictwo w traktacie, nie będą już związane ograniczeniami wielkości swoich sił zbrojnych i nie będą już zobowiązane do corocznego składania sprawozdań o ich stanie.
Jednak Polsce, podobnie jak wielu innym państwom-sygnatariuszom, w większości kategorii daleko do osiągnięcia tych limitów, dlatego zawieszenie traktatu ma charakter raczej symboliczny. Według CFE Polska może posiadać do 1630 czołgów, 2150 bojowych wozów opancerzonych, 1610 jednostek artylerii, 460 samolotów bojowych i 130 helikopterów szturmowych.
Od czasu totalnej inwazji Rosji na Ukrainę Polska rozpoczęła bezprecedensowy wzrost wydatków wojskowych, zgadzając się na zakup setek nowoczesnych czołgów, samolotów, systemów obrony powietrznej i innego sprzętu, głównie ze Stanów Zjednoczonych, Korei Południowej i Wielkiej Brytanii.
Polska podpisała z USA umowę o wartości 2,5 miliarda dolarów na zaawansowany system obrony powietrznej.
Po wdrożeniu Polska będzie pierwszym krajem, obok Stanów Zjednoczonych, który skorzysta z systemu https://t.co/ooYMnQRnT3
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 1 marca 2024 r
Notatki z Polski są prowadzone przez niewielki zespół redakcyjny i wydawane przez niezależną fundację non-profit utrzymywaną z datków naszych czytelników. Bez Waszego wsparcia nie możemy robić tego, co robimy.
Główny autor obrazu: Krzysztof Sitkowski/KPRP
Agata Pyka jest asystentką redakcyjną w Notes from Poland. Jest dziennikarką i studentką komunikacji politycznej na Uniwersytecie w Amsterdamie. Specjalizuje się w polskiej i europejskiej polityce oraz dziennikarstwie śledczym. Pisała wcześniej dla Euractiv i The European Correspondent.
„Zapalony odkrywca. Miłośnik piwa. Miłośnik bekonu. Fanatyk sieci. Przedsiębiorca. Pisarz”.