Parlament głosuje za pozywaniem organu wykonawczego UE, chyba że podejmie on szybkie działania w zakresie praworządności w Polsce i na Węgrzech. Z Reuters

Jan Strupczewski

BRUKSELA (Reuters) – Parlament Europejski podjął w czwartek decyzję o wniesieniu pozwu do Komisji Europejskiej, chyba że organ wykonawczy UE szybko przyjmie nowe przepisy uzależniające dostęp do miliardów unijnych funduszy od przestrzegania praworządności.

Polska i Węgry, w przypadku których toczy się formalne postępowanie wyjaśniające w sprawie naruszenia praworządności, stracą miliardy euro w funduszach unijnych, jeśli nowe rozporządzenie zostanie zastosowane.

Ustawa obowiązuje od 1 stycznia, ale w praktyce jest zawieszona. Ma to na celu ochronę funduszy unijnych przed niewłaściwym wykorzystaniem, jeśli na przykład upolitycznione sądy nie mogą zagwarantować uczciwego postępowania w przypadku skargi dotyczącej przetargu na projekt finansowany przez UE.

Komisja zapowiedziała, że ​​podejmie działania dopiero po opracowaniu odpowiednich wytycznych – jest to proces, który może zostać opóźniony przez prawne zastrzeżenia do rozporządzenia ze strony Polski i Węgier.

Wyzwania te przed sądem UE mogą trwać latami, a Komisja nie chce wydawać swoich wytycznych przed wydaniem wyroku.

„Im dłużej Komisja czeka, tym gorsza jest sytuacja” – powiedział eurodeputowany Terry Reintke z Grupy Zielonych.

„Musimy więc skorzystać z tego mechanizmu, a Komisja musi wydać regulację w zakresie praworządności, zanim będzie za późno na odwrócenie faktów w terenie”.

Wytyczne Komisji nie są zobowiązane do stosowania nowego prawa, ale urzędnicy stwierdzili, że są częścią porozumienia z Warszawą i Budapesztem, które skutecznie odracza ich stosowanie do czasu wyborów parlamentarnych na Węgrzech w 2022 roku.

W rezolucji przyjętej przez zdecydowaną większość ustawodawców Parlament Europejski stwierdził, że takie umowy naruszają rolę Komisji jako strażnika prawa UE.

Dała Komisji czas do 1 czerwca na sporządzenie wytycznych lub podjęcie działań prawnych przed Sądem Najwyższym UE.

Premier Węgier Viktor Orban spędził dekadę u władzy, korzystając ze środków publicznych, w tym unijnych, aby zbudować lojalną elitę biznesową.

W Polsce opozycja i samorządy twierdzą, że rządząca koalicja eurosceptyków i nacjonalistów mogłaby przeznaczyć miliardy euro z unijnego funduszu postpandemicznego na sfinansowanie swoich bastionów, podczas gdy regiony opozycyjne głodują gotówki. Rząd nie odniósł się do takich obaw.