Allan Lanthier: Nawet jeśli podatek zostanie utrzymany, powinny nastąpić pewne fundamentalne zmiany
Wśród 424 stron dokumentów budżetowych przedstawionych przez sekretarz skarbu Chrystię Freeland 7 kwietnia kryła się obietnica, że Kanada przyjmie zaproponowaną przez OECD proponowaną przez OECD minimalną globalną stawkę podatku w wysokości 15 proc. Państwa. Gdyby załamał się minimalny podatek, to byłoby oczywiście błędem, gdyby Kanada to zrobiła. Ale nawet jeśli podatek pozostanie, należy dokonać pewnych zasadniczych zmian.
OECD od wielu lat walczy z unikaniem opodatkowania przez przedsiębiorstwa. W 2015 r., przy wsparciu wszystkich krajów członkowskich OECD i G20, opublikował 15-punktowy plan walki z unikaniem opodatkowania przez firmy międzynarodowe (MNE). Wiele zaleceń zawartych w planie zostało przyjętych, co oznacza, że lwią część unikania opodatkowania przedsiębiorstw już rozwiązano. Brakowało jednak jednej części: jak zmodernizować globalne przepisy podatkowe w obliczu cyfryzacji?
W związku z tym OECD kontynuowała prace nad dwoma nowymi środkami. Pillar One miałby przeznaczać część zysków cyfrowych gigantów, takich jak Amazon, Facebook i Google, na kraje, w których znajdują się ich konsumenci. Jednocześnie „Filar drugi” nałożyłby globalny podatek od osób prawnych na wszystkie korporacje o rocznej skonsolidowanej sprzedaży co najmniej 750 mln EUR (około 1 mld CAD). Problem polega na tym, że wydaje się, że istnieje niewielka szansa, że Kongres USA kiedykolwiek zatwierdzi filar pierwszy, podczas gdy filar drugi również napotyka przeszkody.
UE wymaga jednomyślnej zgody 27 państw członkowskich na każdą zmianę polityki podatkowej. Drugi filar już jest przedmiotem sporu. Aby przekonać niektóre kraje do przystąpienia, Komitet Ekonomiczno-Finansowy UE (ECOFIN) zaproponował odroczenie wdrożenia o rok do 2024 r., a także udzielił innych koncesji. Mimo to Polska zawetowała plan na posiedzeniu ECOFIN w dniu 5 kwietnia – na dwa dni przed naszym budżetem – mówiąc, że chce prawnie wiążącego porozumienia, aby wprowadzić zarówno pierwszy, jak i drugi filar. Dodała, że ”nie chce nakładać żadnych dodatkowych obciążeń na europejskie firmy bez zapewnienia pełnego opodatkowania cyfrowych gigantów w ramach pierwszego filaru”. Kolejne posiedzenie ECOFIN zaplanowano na koniec maja, ale trudno sobie wyobrazić, że Polska wycofa swój sprzeciw.
W Stanach Zjednoczonych budżet administracji Bidena na 2023 r. zawiera szereg propozycji, które dostosowałyby amerykańskie przepisy podatkowe do drugiego filaru, w tym środki z zeszłorocznej ustawy Build Back Better Act. Ale ta ustawa nie powiodła się w Senacie, a budżet wydaje się mało prawdopodobny, aby uzyskać poparcie Kongresu.
Z propozycją OECD jest wiele problemów. Przede wszystkim regulacje – 70 stron projektów aktów prawnych – są niezwykle złożone. Każda spółka w grupie MNE musi obliczać swoje dochody i podatki zgodnie ze standardami rachunkowości, które mają na celu raportowanie wyników finansowych akcjonariuszom i wierzycielom i nie określają podstawy opodatkowania. Setki korekt wyników księgowych są następnie wymagane do obliczenia efektywnej stawki podatkowej dla każdego podmiotu w grupie, żmudne i czasochłonne zadanie, które często potwierdza, że podmioty, z wyjątkiem jednej lub dwóch spółek w rajach podatkowych, nie w rzeczywistości zrób jeden Mają stawkę podatku w wysokości ponad 15 procent. Zamiast 70 stron łatwiej byłoby dodać jedną regułę nakładającą na spółki macierzyste dochody z telefonów komórkowych, takie jak odsetki i należności licencyjne, otrzymywane od spółek zależnych będących rajami podatkowymi.
Filar drugi miał zajmować się unikaniem opodatkowania przez międzynarodowe firmy, ale przekształcił się w coś zupełnie innego. Gdy kraj, taki jak Kanada, oferuje zachęty podatkowe w celu promowania określonej działalności lub sektora gospodarczego, a zachęty podatkowe zmniejszają obciążenie podatkowe kanadyjskich spółek grupy do mniej niż 15 procent, obowiązuje podatek minimalny. W rzeczywistości przepisy OECD mają pierwszeństwo przed inicjatywami w zakresie polityki podatkowej uchwalonymi przez suwerenny parlament.
Wiele z tych zasad może nie być nawet egzekwowanych na mocy kanadyjskich traktatów podatkowych. Na przykład, firma kanadyjska może być winna podatek od dochodu o niskim opodatkowaniu uzyskanego przez podmiot stowarzyszony w Umawiającym się Państwie – dochód, który nie ma żadnego związku z Kanadą. Kanadyjska firma, która otrzyma ocenę podatkową, prawdopodobnie zakwestionuje ją w sądzie, ponieważ dochód jest chroniony przed kanadyjskim podatkiem na mocy traktatu, a kwestionowanie może być skuteczne.
Jeśli drugi filar zostanie zrealizowany, Ottawa wygeneruje dodatkowe dochody podatkowe w niepewnych, ale skromnych kwotach. Tymczasem firmy międzynarodowe z siedzibą w Kanadzie borykają się z dodatkowymi podatkami i ogromnymi obciążeniami związanymi z przestrzeganiem przepisów, których konkurenci w innych krajach, w tym w UE i USA, mogą nie mieć. W innych krajach drugi filar zaczyna się rozpadać. Kanada nie powinna go ponownie podnosić.
Allan Lanthier jest emerytowanym partnerem w międzynarodowej firmie księgowej i byłym doradcą Departamentu Skarbu i kanadyjskiego Urzędu Skarbowego.
„Piwny maniak. Odkrywca. Nieuleczalny rozwiązywacz problemów. Podróżujący ninja. Pionier zombie. Amatorski twórca. Oddany orędownik mediów społecznościowych.”
