Najważniejsze wiadomości
Obywatele pozywają Prezydenta RP za naruszenie praworządności
Przed warszawskim sądem ruszył proces cywilny przeciwko prezydentowi Polski Andrzejowi Dudzie, w którym obywatel zarzuca mu naruszenie praworządności.
Gerard Weychert, mieszkaniec Śląska w południowej Polsce, żąda od prezydenta publicznych przeprosin „za bezprawną ingerencję w jego prawo jako obywatela RP do życia w demokratycznym państwie konstytucyjnym”. .
Weychert chce też, aby sąd zakazał Dudzie „jakiegokolwiek dalszego postępowania naruszającego zasady demokratycznego państwa konstytucyjnego, z jednoczesnym obowiązkiem podjęcia działań mających na celu ochronę porządku konstytucyjnego w Rzeczypospolitej”.
Według doniesień Weychert chce pozwać wszystkich żyjących byłych prezesów Trybunału Konstytucyjnego w charakterze świadków w procesie Gazety Wyborczej codziennie.
Takiego procesu jeszcze w Polsce nie było. Mieszkaniec Śląska pozwał Prezydenta RP za naruszenie konstytucji #wyborcza https://t.co/qG8mMnzylx
— Gazeta Wyborcza.pl (@gazeta_wyborcza) 9 maja 2024 r
Weychert złożył pozew w 2020 r., podkreślając, że prezydent ma obowiązek stać na straży praworządności i Konstytucji oraz zachować najwyższą ostrożność w podejmowaniu lub zapobieganiu działaniom, które mogłyby skutkować naruszeniem reguł państwa demokratycznego.
Weychert stwierdził jednak, że w rzeczywistości „działania i zaniechania Prezydenta Andrzeja Dudy naruszyły zasady praworządności zapisane w Konstytucji, co z kolei naruszyło prawo powoda do życia w państwie… „Władze szanują praworządność”.
Jako przykłady Weychert podał zmiany, jakie poprzedni rząd Prawa i Sprawiedliwości (PiS), z którym był sprzymierzony Duda, dokonał w Trybunale Konstytucyjnym (TK), Sądzie Najwyższym i Krajowej Radzie Sądownictwa (KRS).
Liczne komisje eksperckie i organizacje międzynarodowe, a także większość polskiego społeczeństwa, postrzegają reformy sądownictwa PiS jako naruszenie praworządności i próbę poddania sądownictwa większej kontroli politycznej.
Według dwóch nowych sondaży ponad trzy czwarte Polaków negatywnie ocenia politykę sądowniczą rządu, a większość uważa, że poddała ona sędziów kontroli politycznej.
Nawet wśród zwolenników koalicji rządzącej 64% jest nastawionych negatywnie https://t.co/NDlJuWxIDo
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 7 grudnia 2021 r
Weychert przekonuje, że działania prezydenta na rzecz tych reform skutkowały naruszeniem jego dóbr osobistych.
„Zachowanie Prezydenta (…) wielokrotnie podważało porządek konstytucyjny kraju, skutecznie uniemożliwiając Powodowi korzystanie z jego praw obywatelskich” – czytamy w pozwie, cytowanym przez Gazety Wyborczej.
„Zachowanie w procesie legislacyjnym, wyrażające się w podpisywaniu ustaw wprowadzających niekonstytucyjne regulacje, spowodowało, że powodowi nie zapewniono przysługujących mu praw podstawowych, w tym prawa do poszanowania i postępowania organów państwa zgodnie z zasadą legalizmu”.
W nowym rankingu Polska odnotowała największy spadek praworządności w UE @TheWJP https://t.co/dBsSKOgH49
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 14 października 2021 r
Sprawa Weycherta została pierwotnie oddalona przez sąd, który uznał, że prezydent nie podlega jurysdykcji sądów powszechnych. Jednak sąd apelacyjny nie zgodził się z tym i nakazał dalsze prowadzenie sprawy.
W 2021 roku sprawa trafiła do Sądu Okręgowego w Warszawie, który ze względu na dużą liczbę spraw zdążył rozpocząć rozprawy dopiero w tym tygodniu.
Weychert zwrócił uwagę na te opóźnienia i powiedział Gazety Wyborczeja, że pokazują, jak przebiegała „ośmioletnia reforma wymiaru sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry [justice minister in the PiS government] nie powiodło się”. Oficjalne dane pokazują, że sądy pracują obecnie wolniej niż przed rozpoczęciem reform PiS.
Niecałe 9% Polaków uważa, że sądy w kraju funkcjonują dziś lepiej niż przed rozpoczęciem reformy sądownictwa przez obecny rząd w 2015 roku.
Z nowego badania wynika, że prawie 53% uważa, że jest w gorszej sytuacji https://t.co/QiXKOfT5Na
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 23 stycznia 2023 r
Rzeczniczka sądu powiedziała „Notes from Poland”, że w piątek pierwsza rozprawa odbyła się przy drzwiach zamkniętych, ale termin ogłoszenia wyroku wyznaczono na 23 maja.
Kancelaria Prezydenta nie komentuje tej sprawy. Jednak Duda i PiS wielokrotnie bronili swoich reform i zaprzeczali, jakoby naruszały one praworządność.
Duda z kolei zarzucił nowemu rządowi, który w grudniu zastąpił PiS, łamanie prawa w dążeniu do odwrócenia części polityki PiS.
Przejęcie przez rząd mediów publicznych w tym tygodniu było „rażącym naruszeniem konstytucji” i „anarchią”. [intended] obejścia prawa” – mówi Prezydent Duda.
Niektórzy prawnicy i komentatorzy również wyrazili obawy dotyczące sposobu, w jaki ten cel został osiągnięty https://t.co/8SqizPekyT
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 21 grudnia 2023 r
Notatki z Polski są prowadzone przez niewielki zespół redakcyjny i wydawane przez niezależną fundację non-profit utrzymywaną z datków naszych czytelników. Bez Waszego wsparcia nie możemy robić tego, co robimy.
Główny autor obrazu: Jakub Szymczyk/KPRP
Alicja Ptak jest starszą redaktorką w Notes from Poland i dziennikarką multimedialną. Wcześniej pracowała dla Reutersa.
„Zapalony odkrywca. Miłośnik piwa. Miłośnik bekonu. Fanatyk sieci. Przedsiębiorca. Pisarz”.