24 kwietnia 2022 r. został wprowadzony nowy projekt ustawy o zmianie ustawy o sądach powszechnych. Projekt ustawy proponuje wiele zmian strukturalnych w systemie sądownictwa w Polsce, w tym jedną związaną z sądami własności intelektualnej. Eksperci ds. własności intelektualnej wyrazili jednak obawy dotyczące niektórych z tych propozycji.
Zgodnie z jedną z propozycji, obecne wydziały sądowe miałyby zostać przekształcone w izby, z osobnymi izbami do spraw cywilnych, karnych i rodzinnych w każdym sądzie. Ponadto każdy sąd mógłby powołać izbę do spraw handlowych, w której rozstrzygane byłyby sprawy dotyczące własności intelektualnej. Istnieje obawa, że sformułowania zawarte w tym wniosku mogą być interpretowane przez wyspecjalizowane sądy ds. własności intelektualnej powstały prawie dwa lata temuprzestałby istnieć.
Treść ustawy jest sprzeczna. Inna propozycja przewiduje, że Minister Sprawiedliwości może przekazać sprawy z zakresu własności intelektualnej, w szczególności te dotyczące unijnych znaków towarowych i wzorów wspólnotowych, innemu sądowi. Sformułowanie to sugeruje, że będzie sąd do spraw własności intelektualnej, choć inne przepisy wskazują inaczej.
Jeden zamiast pięciu
Obecnie w Polsce istnieje pięć sądów własności intelektualnej: Gdańsk, Poznań, Lublin, Katowice i Warszawa. Kiedy zgłoszone Prawie rok temu, w pierwszym roku funkcjonowania sądów IP w Polsce, do tych wyspecjalizowanych sądów wpłynęło ponad 2500 spraw.
W ramach tego projektu możliwe byłoby delegowanie spraw z zakresu własności intelektualnej z jednego sądu do drugiego. Możliwe, że można by to zinterpretować w ten sposób, że tylko jeden sąd ma jurysdykcję w sprawach dotyczących własności intelektualnej. Taka zmiana mogłaby spowodować przeciążenie tego jednego sądu sprawami, co z kolei wpłynęłoby negatywnie na długość i efektywność postępowania. Propozycja ta wydaje się tym bardziej zaskakująca, zważywszy na uzasadnienie przedmiotowej ustawy, obejmujące m.in. zwiększenie efektywności sądów i zrównoważenie obciążenia sędziów sprawami.
Liczba spraw dotyczących własności intelektualnej rośnie każdego roku. Jest prawdopodobne, że rozwój gospodarki cyfrowej przyniesie w najbliższej przyszłości jeszcze więcej sporów w tym obszarze. Wydaje się, że obecnie pięć wyspecjalizowanych sądów ds. własności intelektualnej w Polsce odpowiednio zajmuje się tymi wyzwaniami.
Projekt ustawy jest obecnie otwarty do konsultacji społecznych. Grupa praktyków zajmujących się własnością intelektualną przygotowała stanowisko proponujące wprowadzenie zmian do projektu ustawy, aby zapewnić utrzymanie dotychczasowego modelu pracy sądownictwa w sprawach własności intelektualnej, nawet w przypadku konieczności zmiany struktury i modelu sądownictwa.
Należy mieć nadzieję, że wyspecjalizowane sądy IP przetrwają w Polsce. Gwarantują, że sprawy będą rozpatrywane przez kogoś, kto ma odpowiednią wiedzę w sprawach własności intelektualnej, a także podnoszą jakość i adekwatność orzeczeń sądowych. W ten sposób zapewniają długofalową jednolitość i stabilność orzecznictwa oraz szybkość postępowania.
Klaudia Błach-Morysińska
Zaborski, Morysiński
