Nowy premier Polski Donald Tusk obejmuje urząd, kończąc osiem lat rządów konserwatystów

WARSZAWA, Polska (AP) – Nowy polski premier Donald Tusk i członkowie jego gabinetu objęli urząd w środę po złożeniu przez prezydenta przysięgi, co oznaczało koniec ośmiu burzliwych lat rządów narodowej konserwatywnej partii Prawo i Sprawiedliwość.

W Pałacu Prezydenckim w Warszawie odbyła się uroczystość zaprzysiężenia prounijnego rządu, będącego ostatnim krokiem w przekazaniu władzy. Tusk wraca na to stanowisko po dziewięciu latach na najwyższym stanowisku w UE i jako lider polskiej opozycji.

Kierownictwo i wyżsi urzędnicy z całego świata, w tym sekretarz stanu USA Antony Blinken, oświadczyli, że nie mogą się doczekać współpracy z zespołem Tuska. Kanclerz Olaf Scholz w języku polskim wyjaśnił swoje gratulacje skierowane do „drogiego Donalda Tuska”.

„Donald Tusk chce, żeby Polska wróciła do serca UE i tam jest jego miejsce” – powiedział Scholz. „Cieszę się, że wspólnie, ramię w ramię z Polską, możemy dalej rozwijać UE i stosunki polsko-niemieckie”.

Za poprzedniego rządu, który wykorzystywał bolesną historię II wojny światowej, stosunki z krajami sąsiadującymi były napięte.

Nowo wybrany polski premier Donald Tusk (w środku) otrzymuje gratulacje od parlamentarzystów po przyjęciu przez jego rząd wotum zaufania w parlamencie w Warszawie we wtorek, 12 grudnia 2023 r. (AP Photo/Czarek Sokołowski)

Foto: ASSOCIATED PRESS/Czarek Sokołowski

Zmiana rządu następuje po wyborach krajowych, które odbyły się 15 października i które wygrała grupa partii startujących z różnymi kandydatami i angażujących się w ich realizację współpracujących pod przewodnictwem Tuska przywrócenie norm demokratycznych podważonych przez prawo i sprawiedliwość oraz poprawę napiętych stosunków z zagranicznymi sojusznikami.

We wtorek wieczorem po przemówieniu inauguracyjnym rząd Tuska uzyskał wotum zaufania w parlamencie przyrzekł, że będzie tego wymagał od Zachodu kontynuuje wsparcie dla Ukrainy.

Głosowanie nad wotum zaufania zostało opóźnione, gdy poseł skrajnie prawicowy Grzegorz Braun użył gaśnicy gaszenie świec menory podczas obchodów Chanuki poświęconych polskim prawodawcom żydowskim z lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku.

Tusk i inni przywódcy zdecydowanie potępili antysemicką prowokację. Partia Brauna zawiesiła jego mandat parlamentarny, a Izba Reprezentantów nałożyła na ustawodawcę najwyższą możliwą karę.

W swoim wtorkowym przemówieniu programowym Tusk wezwał podzieloną klasę polityczną Polski do zjednoczenia, mówiąc, że naród nie może sobie pozwolić na podziały, podczas gdy Rosja prowadzi agresywną wojnę za granicą, a konflikt, który wielu obawia się rozprzestrzenić, może nastąpić, jeśli Moskwa wygra.

Prezydent Andrzej Duda, sojusznik poprzedniego rządu, złożył zaprzysiężenie w rządzie po maksymalnym opóźnieniu przekazania władzy.

Ich różnice wyszły na pierwszy plan podczas ceremonii. Duda powiedział, że pomimo oczywistych różnic będzie współpracował z gabinetem Tuska w sprawach kluczowych dla bezpieczeństwa Polski i dobra narodu, ale podkreślił, że jego zdaniem większość spraw jest w idealnym stanie.

Tusk, którego rząd zrodził się z niezadowolenia większości wyborców, powiedział, że przyjął oświadczenie Dudy „z wielką radością”, ale też dobitnie przytoczył słowa swojej przysięgi, w której zadeklarował poszanowanie polskiej konstytucji i innych ustaw. Krytycy Dudy go oskarżają naginać konstytucjęw niektórych przypadkach nawet lekceważony, ponieważ wspierał politykę prawa i sprawiedliwości.

Tusk zwrócił także uwagę na historyczną ironię faktu, że ceremonia odbyła się dokładnie 42 lata po ogłoszeniu przez ówczesny komunistyczny reżim w Polsce stanu wojennego w celu zniszczenia rodzącego się ruchu wolnościowego „Solidarność”. Ostatecznie zwyciężyła solidarność i utorowała drogę rządom demokratycznym.

W środę Tusk udał się do Brukseli na szczyt UE i rozmowy przywódców z sześcioma krajami Bałkanów Zachodnich pragnącymi przystąpić do UE. W piątek miał spotkać się z przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen.

Tusk, lider centrowej Platformy Obywatelskiej, który był premierem w latach 2007-2014, stoi przed następującymi wyzwaniami: Przywrócenie standardów demokratycznych w Polsce i agitował na rzecz uwolnienia środków unijnych zamrożonych w wyniku odstępstw demokratycznych jego poprzedników, co chciał szybko osiągnąć.

Zobowiązał się także do współpracy z partnerami europejskimi w celu rozwiązania problemu nielegalnej migracji – problemu, który budzi coraz większe zaniepokojenie w Polsce i na kontynencie po tym, jak tysiące ludzi, w tym wiele z Bliskiego Wschodu, próbowało przekroczyć wschodnią granicę Polski z Białorusi, aby dostać się do UE.

67-letni Tusk zapowiedział przywrócenie stosunków zagranicznych nadwyrężonych przez rząd PiS, który toczył nawet waśnie z sojusznikami takimi jak Niemcy i Ukraina oraz nie zgadzał się z UE w sprawie zmian legislacyjnych podważających niezależność sądownictwa.

W rządzie Tuska zasiada były minister spraw zagranicznych Radek Sikorski, który ponownie wcieli się w tę rolę. Adam Bodnar, a Szanowane prawa człowieka Prawnik i były rzecznik praw obywatelskich, powołany na stanowisko Ministra Sprawiedliwości.

Tusk mianował ministrem obrony Władysława Kosiniaka-Kamysza, weterana polityki i lidera partii rolnej. Dla Kosiniak-Kamysza (42 l.) bezpieczeństwo Polski gwarantuje członkostwo w NATO i UE. W związku z wojną za granicami Polski obiecał skupić się na wzmacnianiu potencjału obronnego sił zbrojnych.

Nowym ministrem kultury został Bartłomiej Sienkiewicz, były minister spraw wewnętrznych Tuska i prawnuk autora „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla. Jego pierwszym zadaniem będzie wyzwolenie mediów państwowych spod kontroli politycznej poprzedniego rządu i wykorzystanie ich jako rzecznika.

Prawa autorskie 2023 Associated Press. Wszelkie prawa zastrzeżone. Materiał ten nie może być publikowany, rozpowszechniany, przepisywany ani rozpowszechniany bez pozwolenia.