Nowe unijne środki ograniczające prawa azylowe na granicy z Białorusią

BRUKSELA – Unia Europejska zaproponowała w środę nowe środki, które pozwolą Polsce i innym państwom członkowskim sąsiadującym z Białorusią zawiesić niektóre zabezpieczenia dla osób ubiegających się o azyl, budząc obawy, że mogą one podważyć zdolność migrantów do szukania schronienia w bloku.

Propozycja Komisji Europejskiej, władzy wykonawczej bloku, przedłużyłaby okres, w którym Łotwa, Litwa i Polska mogłyby zatrzymywać osoby ubiegające się o azyl podczas rozpatrywania ich wniosków. Agencje pomocy stwierdziły, że zmiana zasad pozostawi wnioskodawców w zawieszeniu i w coraz bardziej niebezpiecznych warunkach.

W ostatnich miesiącach te trzy kraje przyjęły twarde stanowisko wobec migrantów próbujących dostać się do Unii Europejskiej, a blok dołączył do nich nawet wtedy, gdy straż graniczna nielegalnie odpychała migrantów lub odmawiała rozpatrzenia wniosków o azyl, co jest sprzeczne z prawem unijnym i międzynarodowym.

Ogłoszona w środę propozycja wydawała się więc kolejnym ustępstwem na rzecz Polski, Łotwy i Litwy oraz prawdopodobnym środkiem odstraszającym osoby ubiegające się o azyl, jak twierdzą eksperci ds. imigracji i organizacje praw człowieka.

„Komisja stara się stosować podstawowe wyjątki, zamiast zapewniać, że obecne normy i standardy są zapewniane przez rządy krajowe” – powiedział Sergio Carrera, starszy badacz w brukselskim Centrum Badań nad Polityką Europejską.

Komisja stwierdziła, że ​​środki są tymczasowe i mają na celu zaradzenie sytuacji nadzwyczajnej na Białorusi, dając państwom członkowskim „elastyczność” w rozpatrywaniu wniosków o azyl.

Urzędnicy UE obwiniają to od miesięcy Aleksander G. Łukaszenka, autokratycznego przywódcy Białorusi, aby zainicjować „wojnę hybrydową” poprzez złagodzenie białoruskich wymogów wizowych dla migrantów, w większości Irakijczyków, a następnie pomoc im w dotarciu do wschodniej granicy Unii Europejskiej.

Tysiące pozostają jednak uwięzione w ujemnych temperaturach, a co najmniej 12 osób zginęło w lasach po polskiej stronie granicy podczas kryzysu.

Komisarz UE do spraw wewnętrznych Ylva Johansson przyznała w środę, że kryzys na granicy UE ustąpił w krajach graniczących z Białorusią.

Zgodnie z nową propozycją Łotwa, Litwa i Polska mogą wydłużyć termin rejestracji wniosków o azyl z obecnych trzech do dziesięciu dni do czterech tygodni. Czas rozpatrywania wniosków może zostać przedłużony do czterech miesięcy, po których migranci albo otrzymują azyl, albo zostają odesłani do swoich krajów pochodzenia.

Według pani Johansson, obecnie 8000 migrantów przybyło przez Białoruś w Polsce, Litwie i Łotwie, 10 000 przybyło tą trasą do Niemiec.

W perspektywie krótkoterminowej nowa propozycja zmusi trzy kraje do zapewnienia migrantom mieszkań, odzieży i żywności na czas rozpatrywania ich wniosków.

Jednak w środę nie było jasne, czy zastosują tę zasadę, czy nawet rozpatrzą wnioski o azyl. Polski urzędnik powiedział, że władze rozważają tę propozycję, ale argumentował, że nie odnosi się ona właściwie do sytuacji na granicy.

Zgodnie z prawem unijnym i międzynarodowym każdy ubiegający się o azyl na granicach Unii Europejskiej może ubiegać się o azyl w państwie członkowskim. Ale polscy pogranicznicy odpychali migrantów, także siłą i przy użyciu Armatki wodne i gaz łzawiącyco w efekcie odmawia im prawa do ubiegania się o azyl. Litwa zamknął również swoje granice dla większości osób ubiegających się o azyl.

Silvia Carta, analityk ds. polityki specjalizujący się w migracji w European Policy Centre w Brukseli, powiedziała, że ​​podobne środki podjęte w innych miejscach w przeszłości miały druzgocące konsekwencje.

Powiedziała, że ​​opóźniona rejestracja i rozpatrywanie wniosków o azyl na greckich wyspach doprowadziło jedynie do dłuższych okresów przetrzymywania, naruszeń praw podstawowych i dodatkowych obciążeń zarówno dla osób ubiegających się o azyl, jak i władz lokalnych.

Nowe środki nie zostały jeszcze zatwierdzone przez Radę Unii Europejskiej, organ 27 ministrów bloku. Pozostawałyby wtedy w mocy przez sześć miesięcy, ale mogłyby zostać przedłużone.

W październiku Polska uchwaliła ustawę legalizującą wyparcia z naruszeniem prawa europejskiego i międzynarodowego. Komisja Europejska stwierdziła, że ​​ma „wiele znaków zapytania” w stosunku do polskiego prawa, ale urzędnicy w środę odmówili komentarza w tej sprawie.

Camino Mortera-Martínez, starszy pracownik naukowy w Centre for European Reform, powiedział, że nowe środki będą „przypieczętowaniem zachowania” Polski, Łotwy i Litwy. – Zwłaszcza Polska, która złamała wszelkie możliwe przepisy azylowe – powiedziała.

Grupa Granica, koalicja organizacji pozarządowych działających na granicy z Polską, poinformowała w środę, że kryzys w ostatnich dniach pogłębił się wraz z nadejściem chłodów.

Tysiące migrantów wciąż pozostaje po białoruskiej stronie granicy, według polskich władz, ale Grupa Granica powiedziała, że ​​migranci próbujący przekroczyć granicę wciąż są odpychani i bez ochrony przed deszczem, śniegiem i zimnem, bez dostępu do żywności, zostawiony. czysta woda i pomoc medyczna.

„Umierają w milczeniu w tych lasach” – powiedziała Anna Alboth, członkini grupy.