NCBR przejmuje odpowiedzialność za realizację Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy (SPPW) – Narodowe Centrum Badań i Rozwoju

Czym są fundusze szwajcarskie?

Szwajcarsko-Polski Program Współpracy (nieformalnie nazywany: Funduszami Szwajcarskimi, Programem Szwajcarskim) to Program obejmujący środki przeznaczane przez Szwajcarię na rozwój naszego kraju, w oparciu o umowy Szwajcarii z Unią Europejską i Polską. Umowa międzynarodowa została zawarta 5 grudnia 2022 roku w Warszawie. Głównym celem Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy jest zmniejszanie dysproporcji społecznych i gospodarczych w Unii Europejskiej i Polsce poprzez dalsze wzmacnianie współpracy dwustronnej pomiędzy Szwajcarią a Polską.

Szwajcaria przekazała Polsce 320,1 mln franków szwajcarskich na Szwajcarsko-Polski Program Współpracy. Do tego funduszu należy jeszcze doliczyć wkład krajowy w wysokości 375,458 mln franków szwajcarskich.

Na SPPW składa się Program Badań i Innowacji (z budżetem ponad 41 mln franków szwajcarskich) oraz Polsko-Szwajcarski Program Rozwoju Miast (budżet prawie 328 mln franków szwajcarskich).

Inauguracja II edycji Programu

W 2017 roku zakończyła się pierwsza edycja SPPW. Dzięki konferencji zorganizowanej przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej jako Krajowa Jednostka Koordynacyjna oraz z udziałem podmiotów i instytucji zaangażowanych w różne obszary Programu, II edycja SPPW Oficjalne otwarcie współpracy SPPW Polska-Szwajcaria odbyło się 12 grudnia 2023 roku w Warszawie.

– Dzisiejszy dzień stanowi kamień milowy po bardzo intensywnym okresie przygotowań do nowej edycji Polsko-Szwajcarskiego Programu Współpracy. Chcielibyśmy, abyście przyczynili się do naszych wspólnych wysiłków na rzecz bogatej, stabilnej i szczęśliwej Europy – Fabrice Filliez, Ambasador Szwajcarii w Polsce, przemówił do zgromadzonych przedstawicieli miast, instytutów naukowych i biznesowych. – Polska jest obecnie nie tylko największym beneficjentem szwajcarskich funduszy, ale także pierwszym krajem, który rozpoczął realizację drugiej edycji Programu. Gratulacje dla Polski! Chciałbym podziękować wszystkim zaangażowanym w te działania przez 1,5 roku. Chcemy umożliwiać długoterminowe partnerstwa pomiędzy naszymi krajami i promować rozwój innowacyjnych rozwiązań. Dziękujemy za nasz wspólny sukces – powiedział Ambasador Szwajcarii w Polsce.

Nowa edycja SPPW to doskonała okazja do zintensyfikowania współpracy badawczej pomiędzy ośrodkami naukowymi (ale także firmami) w Polsce i Szwajcarii. To także szansa na budowanie trwałych synergii, osiąganych dzięki współpracy ośrodków badawczych i firm z obu krajów.

Rozwój badań stosowanych przez NCBR

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju jest jednym z dwóch operatorów Programu Badań i Innowacji. Centrum we współpracy ze szwajcarską agencją innowacji Innosuisse odpowiada za obszar badań stosowanych. Za internacjonalizację badań podstawowych odpowiedzialna jest Szwajcarska Narodowa Fundacja Nauki, która będzie współpracować z Narodowym Centrum Nauki.

Eksperci NCBR mają nadzieję, że Program pomoże w rozwoju relacji pomiędzy polskim środowiskiem naukowym i innowacyjnym a głównymi jednostkami badawczo-rozwojowymi w Szwajcarii (a w kontekście badań podstawowych także w Bułgarii, Chorwacji, Rumunii i na Węgrzech).

Uczestnicy konferencji inauguracyjnej mieli okazję wysłuchać dyskusji panelowej z obszaru „badań i innowacji”, którą moderowała Agnieszka Ratajczak, dyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej NCBR. Panelistami byli: Debora Kern, Dyrektor Federalnego Departamentu Spraw Zagranicznych Szwajcarskiej Agencji Rozwoju i Współpracy, Joanna Kuszlik-Cichosz, Zastępca Dyrektora Centrum Przetwarzania Informacji, Timothy Ryan, Ekspert Naukowy Szwajcarskiej Narodowej Fundacji Nauki, Barbara Świątkowska, specjalistka ds. funduszy norweskich w Narodowym Centrum Nauki oraz Maciej Jędrzejek, zastępca dyrektora Departamentu Współpracy Międzynarodowej NCBR.

– Celem Programu Badań Naukowych i Innowacji jest dalsze wzmacnianie doskonałości naukowej i potencjału innowacyjnego jednostek badawczych, instytucji szkolnictwa wyższego i polskich przedsiębiorstw, ze szczególnym uwzględnieniem sektora MŚP. Zostanie to osiągnięte poprzez współpracę polskich podmiotów z instytucjami szwajcarskimi, ale także z innymi partnerami międzynarodowymi, którzy wyrażą chęć udziału w jednej z części Programu. – Agnieszka Ratajczak prowadzi debatę.

Przedstawiciele różnych instytucji przedstawili cele komponentów Programu, za które odpowiadają w ramach Programu.

– Przy opracowywaniu założeń Programu korzystaliśmy z doświadczeń NCBR wynikających z realizacji współpracy polsko-norweskiej. Od 2012 roku zorganizowaliśmy dwie edycje, podczas których wiele się nauczyliśmy i „przez doświadczenie z pierwszej ręki” dowiedzieliśmy się, co sprawdza się najlepiej. Dzięki temu wiemy, jak ważna jest współpraca z instytucją z kraju partnerskiego. Dzięki temu mogliśmy zaproponować stronie szwajcarskiej współpracę z naszym odpowiednikiem w ich kraju. W efekcie do Programu dołączyła agencja Innosuisse. Rozpoczęliśmy więc dialog i bardzo mu podziękowaliśmy. Współpraca ta jest naszym zdaniem niezbędna, gdyż aby dobrze przygotować się do Programu dwustronnego, trzeba wiedzieć, co jest dla obu krajów sprawą fundamentalną. Wiedza, którą przekazuje nam Innosuisse jest bezcenna i niezbędna do partnerskiego przygotowania Programu, tak aby był on atrakcyjny dla instytucji w Polsce i Szwajcariipowiedział Maciej Jędrzejek o doświadczeniach NCBR. – Obecnie istnieje szeroki dostęp do różnych źródeł finansowania. Aby zachęcić dobrych kandydatów i realizować projekty przynoszące ciekawe rezultaty, musimy być konkurencyjni i elastyczni. Musimy stworzyć jak najlepsze warunki, aby naukowcy i innowatorzy chcieli z nami realizować swoje pomysły – dodał Maciej Jędrzejek.

Kiedy odbędzie się pierwszy nabór wniosków i jakie są jego wymagania?

– Przyjęliśmy ambitny cel przeprowadzenia dwóch naborów wniosków w jednej edycji Programu. Pierwszy nabór planujemy ogłosić w kwietniu 2024 r. Co ciekawe, w pierwszym naborze nie będziemy ograniczać tematyki naukowej. Dostępne będą wszystkie obszary zainteresowań naszych kandydatów, mieszczące się w celach zrównoważonego rozwoju. To podejście zaczerpnięte z doświadczeń naszego szwajcarskiego partnera – poinformował Maciej Jędrzejek.

W komponencie badań stosowanych dopuszcza się badania przemysłowe i rozwojowe, z wyłączeniem badań podstawowych. Tworzone będą konsorcja składające się z co najmniej jednego podmiotu polskiego i jednego podmiotu szwajcarskiego. W skład konsorcjum musi wchodzić co najmniej jedna firma z siedzibą w Polsce lub Szwajcarii.

Dotacje mogą pokryć do 100% kosztów kwalifikowalnych organizacji badawczych. W przypadku firm wysokość dofinansowania będzie ustalana indywidualnie, w zależności od wielkości firmy i rodzaju prowadzonych prac badawczo-rozwojowych. Maksymalna kwota dotacji wynosi równowartość jednego miliona franków szwajcarskich. Projekty muszą zostać zrealizowane w terminie 24 i 36 miesięcy.

– Zachęcam instytucje naukowe i firmy do aplikowania o środki w ramach Programu Badań Naukowych i Innowacji. Wychodzimy z założenia, że ​​ci, którzy się na to zdecydują, mogą liczyć na najlepszą jakość współpracy z partnerami ze Szwajcarii i w efekcie rozwój najlepszych projektóws – Do uczestników konferencji i potencjalnych kandydatów zwróciła się Agnieszka Ratajczak, Dyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej NCBR.

Więcej informacji o pierwszym naborze wniosków w ramach Programu Badań i Innowacji oraz inne ważne materiały będą dostępne tutaj:

https://www.programszwajcarski.gov.pl

https://www.innosuisse.ch/inno/en/home.html

https://www.gov.pl/web/ncbr/ii-edycja-szwajcarsko-polskiego-programu-wspolpracy