Naukowcy sprawdzają, czy tramwaje mogą pomóc miejskiej przyrodzie

Wyniki opublikowano właśnie w Raporty naukowe.

Analiza dostępnych danych światowych wykazała, że ​​tramwaje i ich infrastruktura mogą mieć znaczący wpływ na lokalne ekosystemy, co często jest ignorowane w debatach na temat transportu publicznego. „Zaskoczyło nas, że przeprowadzono zaledwie kilka badań dotyczących interakcji tramwajów z dziką przyrodą, co stanowi znaczący kontrast w porównaniu z innymi środkami transportu” – mówi profesor Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, jeden z twórców i główni autorzy badania. „To pokazuje, jak ważne jest przeprowadzenie bardziej szczegółowych prac w tym obszarze”.

„Nasze badania sugerują, że tramwaje mogą być przykładem polityki współdzielenia krajobrazu w ramach zielonego planowania urbanistycznego, która poprawia różnorodność biologiczną i zdrowie psychiczne mieszkańców. Przykładem takich działań jest zagospodarowanie przystanków i torów tramwajowych poprzez sadzenie niskiej roślinności, co może przynieść korzyści ekologiczne i estetyczne, szczególnie w krajobrazie miejskim znacząco przekształconym przez człowieka” – mówi pierwszy autor publikacji, profesor Dawid Moroń z Instytutu im. Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN w Krakowie.

„Potencjalne korzyści dla środowiska wynikające z ekologicznych praktyk w przypadku tramwajów dostępnych na rynku należy rygorystycznie przetestować i zastosować, szczególnie w kontekście rosnącej popularności systemów tramwajowych na całym świecie” – dodaje profesor Tryjanowski. W badaniu podkreślono także potrzebę wdrożenia metod ekonomicznych w celu oceny pozarynkowych korzyści płynących z ekologizacji tramwajów, co ma kluczowe znaczenie dla zrównoważonego podejmowania decyzji na obszarach miejskich.

Autorzy podkreślają, że zaprezentowane wyniki stanowią istotny wkład w debatę na temat znaczenia i możliwości transportu publicznego w zmieniającym się świecie. Oferują nowe perspektywy związane z łączeniem zarządzania miastem z ochroną przyrody.

Naukowcy zwracają uwagę, że technologia tramwajowa stale się rozwija, jednak towarzyszące jej debaty społeczne, polityczne i naukowe często ignorują jej aspekty środowiskowe. „Jednym z ciekawych kierunków rozwoju są tramwaje poruszające się bez zewnętrznych sieci trakcyjnych, których celem jest ochrona obszarów historycznych i walorów krajobrazu przyrodniczego. Przykładowo w Monachium rozważane jest rozwiązanie polegające na zastosowaniu tramwajów wyposażonych w baterie, które mogłyby jeździć po Celem jest umożliwienie budowy północnej obwodnicy tramwajowej Englischer Garten – jednego z najsłynniejszych parków miasta – bez znaczącej ingerencji w krajobraz i środowisko – mówi dr Michał. Beima z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, jednego ze współautorów publikacji.

Jak wykazał projekt H2-Tram prowadzony w Niemczech, tramwaje zasilane akumulatorami lub wodorowymi ogniwami paliwowymi są nadal przedmiotem badań. Innowacje te mogą zmniejszyć ślad ekologiczny tramwajów, ale wymagają również zintegrowanych strategii zarządzania, które uwzględniają potrzeby społeczne i środowiskowe.

Z opublikowanego badania wynika, że ​​badania nad inżynierią tramwajową rosną, podobnie jak zainteresowanie społeczne tramwajami jako siecią transportową. Naukowcy wskazują także na potrzebę głębszej analizy wpływu infrastruktury tramwajowej przynajmniej w kilku aspektach: tworzenia nowych siedlisk dla różnorodności biologicznej; utrzymanie procesów ekologicznych, takich jak migracja i produkcja pierwotna; zwiększanie wartości ekonomicznej usług ekosystemowych, takich jak przeciwdziałanie globalnemu ociepleniu, zapylanie roślin, retencja wody i walory estetyczne, ocena i zapobieganie zderzeniom ze zwierzętami poprzez rozwiązania inżynieryjne; uwzględnić tramwaje w strategii rozwoju miast, uwzględniając podział gruntów i oszczędzanie.

Naukowcy dodają, że głównym wyzwaniem pozostaje włączenie tramwajów do strategii miejskich, które harmonijnie łączą potrzeby transportowe z ochroną przyrody i różnorodności biologicznej. „Przy właściwym zarządzaniu tramwaje mogą stać się kluczowym elementem zrównoważonego rozwoju miast” – twierdzą.

PAP – Nauka w Polsce

zan/ kap/

tr. RL