Naukowcy odkrywają tajemnice wymarłych wilków sycylijskich

Półwysep Apeniński zamieszkuje podgatunek wilka, który ma naukową nazwę Canis lupus italicus. Jednak do niedawna Sycylia była domem dla innego podgatunku tego drapieżnika,Canis lupus crystaldii.

Zostały one wytępione przez człowieka w pierwszej połowie XX wieku, a wiedzę o nich można obecnie uzyskać jedynie z siedmiu okazów zachowanych w muzeach.

Wilki sycylijskie wyróżniały się niewielkim rozmiarem ciała, jasnożółtym futrem i brakiem ciemnych podłużnych pasków na przednich łapach, powszechnych u wilków włoskich. Od lat zadaje się pytania o pochodzenie i historię drapieżników. Odpowiedzi udzielił międzynarodowy zespół naukowców, w którym uczestniczyli także badacze z Polski.

Naukowcy z Centrum Hologenomiki Ewolucyjnej na Uniwersytecie w Kopenhadze w Danii podjęli próbę wyizolowania materiału genetycznego ze wszystkich okazów wilka sycylijskiego dostępnych w muzeach. Udało im się uzyskać genom jądrowy od czterech osób i genom mitochondrialny od pięciu osób. Następnie we współpracy z kilkudziesięciu innymi badaczami porównali je z genomami współczesnych wilków zamieszkujących Eurazję i Amerykę Północną, a także genomami współczesnych i wymarłych psów oraz wymarłych wilków zamieszkujących plejstoceńską Syberię.

Ich badania wykazały, że wilki sycylijskie są najbliżej spokrewnione z wilkami włoskimi, jednak pozostawały odizolowane aż do końca plejstocenu (około 17 000 lat temu). Konsekwencją separacji, a także zmniejszenia liczebności populacji przez człowieka, było krzyżowanie blisko spokrewnionych wilków i wynikająca z tego mała różnorodność genetyczna tych drapieżników.

Co gorsza – twierdzi dr Robert Mysłajek, profesor Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego i współautor badania – ludzie przywieźli na wyspę psy. Z powodu niedoboru partnerów własnego gatunku, wilki zaczęły rozmnażać się z psami. Naukowcy wykazali, że w genomach wilków sycylijskich istniało wyraźne dziedzictwo nierównych sojuszy między wilkami i psami, które prawdopodobnie miały miejsce już w epoce miedzi i brązu.

Wyniki badań są cenną lekcją – mówi współautorka publikacji w iCiência (Portugalski https://doi.org/10.1016/j.isci.2023.107307) ), dr Sabina Nowak, profesor na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego i prezes Stowarzyszenia Dla Natury „Wilk”.

Pokazuje możliwe konsekwencje izolowania populacji dzikich zwierząt, a także zagrożenia, jakie niesie ze sobą ich eksterminacja i brak kontroli nad powszechną obecnością psów w środowisku naturalnym. Zagrożenia te są istotne także dla współczesnych wilków – dodaje naukowiec.

Badania współfinansowano z grantów Narodowego Centrum Nauki.

PAP – Nauka w Polsce

tr. RL

zan/ kap/