Merkel ostrzega przed „spiralą” w brukselskim konflikcie z Polską

Kanclerz Angela Merkel wyraziła „głębokie zaniepokojenie” „nadal rosnącą spiralą” konfliktu praworządności między Warszawą a Brukselą.

Na swoim ostatnim europejskim szczycie w tej roli Merkel przedstawiła niezwykle ponurą ocenę sytuacji w UE.

„Mamy wiele nierozwiązanych problemów i wiele niedokończonych spraw dla mojego następcy” – powiedziała dziennikarzom po spotkaniu szefów państw i rządów UE w Brukseli. „Jesteśmy niesamowicie zajęci”.

Merkel, która ustąpi ze stanowiska kanclerza jeszcze w tym roku, przemawiała po tym, jak europejscy przywódcy ostrzegli Polskę, że UE jest gotowa nałożyć dalsze sankcje prawne na Warszawę za lekceważenie prawa bloku.

Merkel próbowała mediować i w tym tygodniu odbyła rozmowy dwustronne z premierem Polski Mateuszem Morawieckim i prezydentem Francji Emmanuelem Macronem. Powiedziała, że ​​podczas rozmów „wyrazili naszą wielką troskę, że będziemy musieli wyjść z tej wciąż rozwijającej się spirali”.

Było to pierwsze spotkanie szefów rządów UE twarzą w twarz od czasu, gdy polski sąd najwyższy orzekł, że część prawa unijnego jest niezgodna z konstytucją kraju. Komisja Europejska obiecała odwet na Warszawę, a przywódcy, którzy spotkali się w Brukseli w tym tygodniu, zdecydowanie poparli jej stanowisko.

„Wszystkie państwa są zobowiązane do praworządności” – powiedział po szczycie Macron, który swoją rozmowę z Morawieckim określił jako „otwartą”. „Oczekujemy teraz od polskiego rządu konkretnych działań, aby nie musieć opierać się na wszystkich dostępnych nam instrumentach nacisku”.

Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego jest postrzegane jako bezpośrednie wyzwanie dla unijnego porządku prawnego i stanowi ostatnią eskalację pięcioletniego konfliktu między Brukselą a rządzącą Polską Partią Prawa i Sprawiedliwości (PiS) o niezależność sądownictwa.

Dużych różnic politycznych nie da się rozwiązać w drodze postępowania sądowego

Ale jak to często bywa w konfliktach między Komisją a krajami Europy Wschodniej, Merkel próbowała znaleźć pojednawczy ton. Choć przyznała, że ​​rządy prawa są „podstawowym filarem” wartości europejskich, podkreśliła, że ​​spór z Polską to „nie tylko problem sądowy” i wezwała do rozmów politycznych w celu załagodzenia kryzysu.

„Nie można rozwiązać poważnych różnic politycznych w drodze postępowania sądowego” – powiedziała. Skrytykowała też negatywny „ton” wobec Polski przyjęty przez niektórych w Parlamencie Europejskim, mówiąc, że „nie jest dobry”.

Merkel wycofuje się z polityki po 16 latach pełnienia funkcji kanclerza. W wyborach w zeszłym miesiącu ich centroprawicowy blok CDU/CSU odniósł najgorszy wynik w swojej historii i przejdzie do opozycji. Dotychczasowego ministra finansów Olafa Scholza zastąpi Merkel, której socjaldemokraci ledwo wygrali wybory i starają się zawiązać koalicję z liberałami i Zielonymi.

Merkel była niezwykle trzeźwa wobec sytuacji w UE i zidentyfikowała różnice zdań na temat migracji jako problemu bloku obok kryzysu praworządności. „Migracja… jest czymś, na co nadal jesteśmy bardzo podatni z zewnątrz” – powiedziała.

Powiedziała również, że obawia się, że Europa pozostaje w tyle za innymi głównymi potęgami gospodarczymi, zwłaszcza z Chinami. „Presja gospodarcza, walka o innowacyjność, najlepszą na świecie, naprawdę nasiliła się w ostatnich latach” – powiedziała.

Powiedziała, że ​​PKB Niemiec był nieco wyższy niż Chin w 2005 roku, kiedy została kanclerzem, a teraz gospodarka Chin jest co najmniej cztery razy większa od niemieckiej. Europa „nie jest już kontynentem najbardziej przyjaznym innowacjom”.

Opierając się na tym, co powiedziała na początku tego tygodnia, Merkel próbowała odwrócić krytykę ze strony polskich państw narodowych”.

Zapytana po szczycie, czy jej łagodne i łagodne postępowanie z Viktorem Orbanem z Węgier i PiS w Polsce sprzyjało autorytarnej tendencji w tych krajach, powiedziała: „Z mojego punktu widzenia zawsze starałam się rozwiązywać problemy. Jeśli inni widzą to inaczej, muszę z tym żyć.”

Dodatkowa relacja od Henry’ego Foy