Najważniejsze wiadomości
Koalicja polskiego rządu przedstawia projekt ustawy o zniesieniu zakazu handlu w niedzielę
Jedna z partii koalicji rządzącej w Polsce przedstawiła projekt ustawy, który ma złagodzić obowiązujący w kraju zakaz handlu w niedzielę. Sklepy mogłyby być otwarte w dwie niedziele w miesiącu, a pracownicy otrzymywaliby w te dni podwójne wynagrodzenie w zamian za dodatkowy dzień wolny.
Zakaz został wprowadzony w 2018 r. za rządów byłego narodowo-konserwatywnego rządu Prawa i Sprawiedliwości (PiS), po rozpoczęciu kampanii na rzecz niego przez związek zawodowy „Solidarność” i Kościół katolicki.
Przywrócenie choćby części handlu w niedzielę było jedną z obietnic wyborczych centrowej partii Polska 2050 (Polska 2050), wchodzącej w skład nowej koalicji rządzącej, która zastąpiła w grudniu rządzący PiS. Zniesienie zakazu handlu zapowiada także główne ugrupowanie rządowe, Koalicja Obywatelska Donalda Tuska (KO).
Przeciwko takiemu posunięciu wypowiadają się jednak będący obecnie w opozycji PiS i NSZZ „Solidarność”. Sceptyczny wobec tego pomysłu jest także inny członek koalicji rządzącej Tuska, Lewica (Lewica).
Dziś jako @PL_2050 Złożyliśmy projekt ustawy o przywróceniu handlu w dwie niedziele (pierwszą i trzecią) miesiąca.
Ułatwi życie klientom i zwiększy aktywność gospodarczą, chroniąc jednocześnie pracowników. pic.twitter.com/TwBmaUne0I
— Ryszard Petru (@RyszardPetru) 21 marca 2024 r
Jeden z parlamentarzystów Polska 2050, Ryszard Petru, twierdzi, że nowa propozycja jego partii stanowi „kompromis pomiędzy pełną liberalizacją handlu a obecnym zakazem”.
Chociaż większość sklepów może obecnie być otwarta tylko w siedem niedziel w roku, proponowane prawo pozwoliłoby im na handel w pierwszą i trzecią niedzielę każdego miesiąca.
W zamian pracownicy handlu detalicznego otrzymywaliby w te dni podwójne wynagrodzenie, a pracodawcy mieliby także obowiązek udzielić pracownikowi pracującemu w niedzielę dnia wolnego w ciągu sześciu dni przed lub sześciu dni po niedzieli roboczej.
Petru przytoczył szacunki, że liberalizacja handlu w niedzielę doprowadziłaby do 4% wzrostu sprzedaży w sektorze detalicznym, a zatrudnienie mogłoby wzrosnąć o 40 tys. Powiedział, że Polska 2050 „zachęci wszystkich partnerów koalicyjnych do wsparcia tego projektu”.
Od czasu wprowadzenia w Polsce zakazu handlu w niedzielę zamknięto 6500 sklepów – większość z nich to małe i lokalne firmy, które miały skorzystać na zmianie
Rozwój e-commerce także może w nich mocno uderzyć – pisze Mateusz Perowicz @KlubJagiellonsk https://t.co/xIpDpLXXpk
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 13 lipca 2021 r
Jeden z tych partnerów, KO, przed ubiegłorocznymi wyborami wymieniał zniesienie zakazu handlu w niedzielę jako jedno ze 100 rozwiązań, które firma chciała wprowadzić w ciągu 100 dni od objęcia urzędu (z których większości nie udało się wdrożyć).
Jednak drugi z Waszych partnerów koalicyjnych, Lewica, nie jest entuzjastycznie nastawiony do tego pomysłu. Jedna z jej czołowych postaci, Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, odnosząc się dziś do propozycji Polska 2050, zauważyła, że Polacy już pracują najdłużej w Europie.
„Brakuje nam czasu na odpoczynek, a tradycyjnym dniem odpoczynku i czasu z rodziną jest niedziela” – powiedziała Dziemianowicz-Bąk, cytowana przez Polską Agencję Prasową (PAP). „Dlatego istnieje duży sceptycyzm wobec wszelkich propozycji wprowadzenia dni roboczych w niedziele”.
Polacy pracują drugą najdłuższą godziną w UE, nowość @EU_Eurostat pokaż dane.
W 2022 r. pracowali oni średnio 40,4 godziny tygodniowo w porównaniu z 37,5 godzinami w całej UE, ustępując jedynie Grecji (41 godzin). https://t.co/dXTDGdg0O3
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 22 września 2023 r
Polityk PiS Daniel Milewski z zadowoleniem przyjął fakt, że kilku przedstawicieli lewicy wypowiedziało się przeciwko zniesieniu zakazu handlu w niedzielę.
„Kiedy się przedstawiliśmy [it]…przedstawiano nas jako fundamentalistów religijnych” – Milewski powiedział TV Republika. „Ale chodziło o rodziny [not church].”
Tymczasem Alfred Bujara, szef działu handlu detalicznego NSZZ „Solidarność”, zdecydowanie potępił propozycję „Polska 2050” Tydzień Solidarności że „przywrócenie handlu w niedzielę byłoby poważnym ciosem” dla dwóch milionów pracowników handlu detalicznego w Polsce, z których 72% to kobiety.
„Rozmawiam z tymi kobietami. Nie możesz sobie wyobrazić, że będziesz musiał pracować w niedzielę. Oni też w to nie wierzą [promises] jakiekolwiek dodatki lub premie [for working on Sunday]bo pracodawcy są w tej kwestii bardzo bezwzględni” – dodał.
Niedziela „jest przeznaczona na rodzinę i modlitwę, a nie na spędzanie czasu w sklepie” – mówi minister pracy, który planuje spotkać się ze sprzedawcami detalicznymi, aby przypomnieć im o przestrzeganiu zakazu handlu w niedzielę https://t.co/1pxpjexkNT
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 25 sierpnia 2022 r
Na początku tygodnia, jeszcze przed przedstawieniem projektu ustawy, wiceprzewodniczący Ogólnopolskiej Konfederacji Związków Zawodowych (OPZZ) Sebastian Koćwin również przekonywał, że zakaz handlu popierają pracownicy przemysłowi.
Handel jest największym sektorem zatrudnienia w Polsce. Według GUS, w 2020 roku w handlu pracowało od 1,5 do 2 mln osób, co stanowi około 4,6% ogółu zatrudnionych.
Jak wynika z badania przeprowadzonego przez UCE Research dla republika Akceptacja społeczna dla zakazu handlu rośnie z każdym dniem. W zeszłym miesiącu tylko 44% chciało wznowienia handlu w niedziele, w porównaniu do 54% we wrześniu.
Sąd Najwyższy uchylił uniewinnienia sądów niższej instancji dla firm, które stosowały różne sztuczki, aby ominąć obowiązujący w Polsce zakaz handlu w niedzielę
Niektórzy oferowali wypożyczalnie sprzętu sportowego, a inni otwierali „bibliotekę” w sklepach, aby uzasadnić pozostanie otwarte w niedziele https://t.co/7b9yRyYT3f
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 27 października 2023 r
Główne źródło obrazu: Studio Cottonbro / Pexels
Alicja Ptak jest starszą redaktorką w Notes from Poland i dziennikarką multimedialną. Wcześniej pracowała dla Reutersa.
„Zapalony odkrywca. Miłośnik piwa. Miłośnik bekonu. Fanatyk sieci. Przedsiębiorca. Pisarz”.