Nauka
Kanadyjski rząd bada zarzuty, że Polska próbowała monitorować byłego ministra gabinetu Alberty | Wiadomości GVS
Polski rząd oskarżony o zwolnienie dyplomaty za odmowę szpiegowania byłego ministra gabinetu Alberty
Rząd federalny bada obecnie zarzuty, że polski rząd zwolnił jednego ze swoich dyplomatów za odmowę zbierania informacji o społecznej i politycznej działalności byłego ministra gabinetu Alberty Thomasa Łukaszuka. To ujawnienie wzbudziło obawy o naruszenie międzynarodowych protokołów i umów dyplomatycznych, a także o możliwe naruszenia praw człowieka Łukaszuka. Łukaszuk, który był wicepremierem byłej postępowej konserwatywnej premier Alison Redford, uważa, że stał się celem z powodu swojej działalności przeciwko kontrowersyjnemu polskiemu pastorowi, księdzu Tadeuszowi Rydzykowi.
Ksiądz Tadeusz Rydzyk spotkał się z krytyką za swoje kazania zawierające poglądy homofobiczne i antysemickie, a także sprzeciw wobec aborcji i Unii Europejskiej. W 2020 roku Łukaszuk wraz z żydowską grupą adwokacką B’nai Brith z powodzeniem prowadził kampanię na rzecz archidiecezji Edmonton, aby zakazać Rydzykowi wygłaszania kazań podczas wizyty oraz na rzecz stacji radiowej w Toronto, aby zaprzestała nadawania programów z tej stacji Rydzyk, Radio Maryja.
Łukaszuk przyznaje, że od lat dementuje pogłoski o tym, że polski resort spraw zagranicznych prosi o informacje na jego temat i kieruje osoby do zbierania informacji na jego temat. Jednak niedawno otrzymał serię zaszyfrowanych wiadomości e-mail, które, jak twierdzi, były komunikacją między oddziałem polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych a konsulem generalnym kraju w Vancouver, Andrzejem Mańkowskim. Te e-maile rzekomo instruują pracowników, aby zebrali głębsze informacje o społecznej i politycznej działalności Łukaszuka. Łukaszuk uważa za niepokojące, że polski rząd wysyła swoich urzędników do Kanady w celu zebrania niedostępnych publicznie informacji o Kanadyjczyku Polaku, który mieszka w Kanadzie od ponad 40 lat.
Chociaż CBC News nie zweryfikowało niezależnie autentyczności tych e-maili, polski minister spraw zagranicznych Zbigniew Rau skierował je do polskiej komisji parlamentarnej w publicznie dostępnym wideo. Politycy opozycji wypytywali Rau o dymisję Mańkowskiego, sugerując, że ma to związek z odmową szpiegowania Łukaszuka. Rau odpowiedział, że należy odwołać konsula generalnego, który odmawia wykonania misji. Mańkowski odmówił komentarza w sprawie swojego odejścia, ale potwierdził, że ma ustąpić do końca sierpnia.
Global Affairs Canada (GAC) potwierdziło zarzuty i oświadczyło, że traktuje sprawę bardzo poważnie. Departament jest w kontakcie z Łukaszukiem i współpracuje z jego wywiadem bezpieczeństwa oraz partnerami ze społeczności, aby ocenić kolejne kroki. Maria Popova, profesor nadzwyczajny nauk politycznych na Uniwersytecie McGill, uważa, że ta sytuacja odzwierciedla konflikty wewnętrzne w polskiej polityce i dotyczy obywatela Kanady, który zajął zdecydowane stanowisko. Popova uważa za niezwykłe w demokratycznym kraju badanie działań jednostki, ponieważ takie działania są częściej kojarzone z reżimami autorytarnymi. Ma jednak nadzieję, że rząd kanadyjski podejdzie do sytuacji z ostrożnością, biorąc pod uwagę, że zagraniczna ingerencja wydaje się być bardziej związana z polską polityką wewnętrzną niż z polityką kanadyjską.
Rząd polskiego MSZ skierował CBC News do traktatu ONZ regulującego międzynarodowe stosunki dyplomatyczne. Według Rzecznika Prasowego, rzecznika prasowego resortu, wszelkie instrukcje i zarządzenia dotyczące działań oraz sprawozdania z Ambasady/Konsulatów RP mieszczą się w prawach i przywilejach określonych przez Konwencję Wiedeńską. Prasowy nie potwierdził jednak ani nie zaprzeczył autentyczności e-maili.
Incydent ten budzi obawy co do potencjalnego naruszenia protokołów dyplomatycznych i praw jednostki. Podkreśla również znaczenie ochrony wolności wypowiedzi i zapewnienia, że kraje demokratyczne nie angażują się w inwigilację ani ingerencję w osoby w oparciu o ich działalność polityczną. W miarę trwania śledztwa okaże się, jak rządy Kanady i Polski podejdą do tej kwestii i będą przestrzegać zasad międzynarodowej dyplomacji.
„Piwny maniak. Odkrywca. Nieuleczalny rozwiązywacz problemów. Podróżujący ninja. Pionier zombie. Amatorski twórca. Oddany orędownik mediów społecznościowych.”