Opublikowano pierwszy zwiastun filmu „SkarbW „” występują Lena Dunham i Stephen Fry jako duet ojciec-córka, który wyrusza do Polski, aby prześledzić korzenie swojej rodziny, a film zapowiada się niezwykle ujmująco.
Film oparty jest na powieści autorki Lily Brett „Too Many Men” z 1999 roku i wyreżyserowany przez niemiecką reżyserkę Julię von Heinz, która otrzymała książkę Bretta w prezencie od swojej matki, która podobnie jak Brett była córką ocalałego z Holokaustu. Premiera odbyła się w lutym tego roku na Festiwalu Filmowym Berlinale. W filmie z 1991 roku Dunham gra Ruth, amerykańską dziennikarkę muzyczną, która odwiedza swój stary dom wraz ze swoim ojcem Edkiem (Fry), ocalałym z Holokaustu. „Podczas gdy Ruth stara się zrozumieć przeszłość swojej rodziny, Edek wyrusza w podróż z własnymi planami” – czytamy we wcześniejszym komunikacie prasowym.
W naprawdę czarującym nowym zwiastunie poznajemy Ruth i Edka i czujemy ich wyjątkową relację – dla Ruth jest to mieszanka desperacji i głębokiej miłości; Edek jest rozdarty pomiędzy własną, niezależną wizją a chęcią zadowolenia córki lub przynajmniej wywołania jej uśmiechu.
Edek ciągle psuje podróż – znika na lotnisku w Nowym Jorku, aby udać się do McDonalds i znajduje taksówkarza, który zabiera ich do miejsc, które nie są do końca historyczne – w tym do starego muru, który według niego jest murem getta warszawskiego. „Ruthie, ściana to ściana” – wyjaśnia Edek. Nie jest jasne, czy Edek w ogóle chce zmierzyć się ze swoją przeszłością.
„Który Żyd jedzie do Polski jako turysta?” – pyta z dezaprobatą Ruth w zwiastunie.
„Ty i twoja matka nigdy nie rozmawialiście o przeszłości, więc chciałam zobaczyć, gdzie dorastałeś” – odpowiada Ruth.
Fry, doświadczony komik, wydaje się wnosić do filmu swoją komiczną wrażliwość, w której zasadniczo wykonuje stand-up na korzyść swojej córki. „Łóżko jest bardzo nierówne. „To jest dobre na seks, a nie na sen” – mówi o ich noclegach w polskim hotelu. Jednak jego występ niesie ze sobą także głębokie obciążenie emocjonalne, gdy udaje się do swojego starego domu i widzi, jak mieszkający tam ludzie korzystają ze starego imbryka należącego do jego rodziny.
„Ta nieruchomość nie jest twoja” – krzyczy na niego polska rodzina w jego nowym domu, gdy wybiega z domu, z dala od rodzinnej pamiątki.
„Żydów mordowano, kiedy wchodzili do swoich starych domów” – opowiada z wielkim smutkiem.
„Czajniczek jest twój, czyli jest ważny” – Ruth mówi ojcu, ale Edek, który wie, że aby przeżyć, trzeba zrezygnować z wielu rzeczy, upomina ją: „Nie masz zdrowego rozsądku”.
Relacja między Frym i Dunhamem w zwiastunie jest dość magiczna, ponieważ ich bohaterowie odnajdują się, a także radzą sobie ze stratą matki Ruth i żony Edka.
Książka Brett jest dziełem fikcyjnym i pojawia się w niej nawet duch Rudolfa Hossa (nie wiemy, czy ten film jest tak straszny jak książka), ale czerpie też mocno z historii jej własnego życia. Brett urodził się po wojnie w obozie dla uchodźców. Jej rodzice, Max i Rose, pochodzili z Łodzi i przeżyli większość wojny w miejskim getcie, gdzie się pobrali. Obydwoje osobno przeżyli Auschwitz i udało im się spotkać ponownie wiele miesięcy po zakończeniu wojny. W końcu rodzina dotarła do Australii, gdzie Brett dorastał i podobnie jak bohaterka filmu grana przez Ruth została odnoszącą sukcesy dziennikarką.
Oto zdjęcie Lily i jej ojca Maxa, który zmarł w 2018 roku:
W filmie, który kręcono w Łodzi, Gerze, Halle i Berlinie, Ruth i Edek odwiedzają także Auschwitz.
Twórczyni „Girls” Dunham odkryła w niedawnym odcinku „Finding Your Roots”, że sama ma historię rodzinną, która bezpośrednio wiąże ją z Holokaustem. Jej praprababcia Regina, która wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych z Europy, pozostawiła w Europie co najmniej jedenastu braci i sióstr, a niektórzy z tych krewnych, w tym córka brata Reginy, zostali zamordowani przez nazistów.
„Niezwykle bolesna jest myśl o ludziach, z którymi prawdopodobnie mam wspólne nie tylko DNA, ale także cechy charakterystyczne, reakcje emocjonalne i podejście do życia – ci ludzie, którzy znajdą się w takiej sytuacji i których życie będzie przeżywane w ten sposób, zostaną wymazani z powierzchni ziemi ” – mówi Dunham w odcinku prasowym. „Nie możesz się tego spodziewać. Jest za duży i cała fabuła jest za duża, ale kiedy widzisz z tym osobisty związek, przekłada się to dosłownie w bardzo, bardzo mocny sposób.
Dunham stwierdziła, że ta rola przyciągnęła ją po części dlatego, że porusza kwestię żydowskości, „która stanowi dużą część mojej osobistej tożsamości i zrozumienia świata, ale rzadko jest postrzegana jako prawdziwy aspekt historii głównej kobiety”.
Jeśli chodzi o Fry, on także ma krewnych, którzy zginęli w Holokauście, w tym niektórych zesłanych do Auschwitz. Jego żydowscy dziadkowie ze strony matki wyemigrowali do Wielkiej Brytanii z Węgier przed drugą wojną światową. Znany ze swojej działalności filantropijnej Fry odwiedził we wrześniu Ukrainę i spotkał się z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim. Niedawno mówił o swoim żydowskim pochodzeniu w brytyjskim bożonarodzeniowym PSA na temat antysemityzmu. Aktor i komik opowiedział w nim, że choć musiał stawić czoła konfliktom i wyzwaniom związanym z jego tożsamością jako homoseksualisty, „prawda o mnie, o której nigdy nawet przez sekundę nie myślałem, nie będzie problemem, i miałem ku temu powód”. obawą w tym kraju było to, że jestem Żydem”.
Aktor wyznał, że według testu DNA jest w 52% Żydem. Powiedział, że wie, że jego żydowska tożsamość może zaskoczyć niektórych, którzy uważają go za „kwintesencję Anglika”.
„Tak naprawdę nie identyfikuję się jako Żyd, podobnie jak nie identyfikuję się jako Anglik czy Brytyjczyk” – przyznał.
Nie pozwala jednak, aby antysemici definiowali, kim jest. „Z dumą akceptuję i potwierdzam tę tożsamość. Nazywam się Stephen Fry i jestem Żydem. Wielki irlandzki myśliciel i pisarz Conor Cruise O’Brien powiedział kiedyś: „Antysemityzm śpi lekko” – kontynuował. – Cóż, wygląda na to, że obudził się niedawno. Wydaje się, że przerażające wydarzenia z 7 października i reakcja Izraela podsyciły tę odwieczną nienawiść. Patrzenie na całą przemoc i zniszczenia, jakie mają miejsce, jest bolesne, a straszliwe straty w ludziach po obu stronach napełniają mnie przytłaczającym smutkiem i żalem. Jednak niezależnie od naszej opinii na temat tego, co się wydarzyło, nie ma usprawiedliwienia dla zachowania niektórych naszych obywateli”.
Fry opisał następnie wzrost liczby incydentów antysemickich od 7 października. „W samym Londynie każdego dnia odnotowywano 50 odrębnych przypadków antysemityzmu, co według Metropolitan Police oznacza wzrost o 1350%”.
„Moi żydowscy dziadkowie kochali Wielką Brytanię i wierzyli, że Żydzi są tu bardziej mile widziani niż w większości innych krajów” – ujawnił. „Cieszę się, że nie żyją już i nie mogą czytać artykułów w gazetach, które przypominałyby im o Europie lat 30. XX wieku, którą pozostawili. Wierzyli, że bycie Brytyjczykiem oznacza bycie uczciwym i przyzwoitym, ale co może być bardziej niesprawiedliwego i nieprzyzwoitego niż nienawiść rasowa, czy to antysemityzm, islamofobia, czy jakikolwiek inny rodzaj nienawiści rasowej?”
„Prosta prawda, że wszyscy jesteśmy braćmi i siostrami? To naiwne, ale przesłanie jest równie dobre, jak każde inne” – kontynuował w swoim przesłaniu. „W tej chwili, w obliczu największego w historii wzrostu antyżydowskiego rasizmu, Żydzi powinni być dumni z tego, kim są. I to właśnie powinieneś zrobić, niezależnie od swojego kodu genetycznego.
„Wstawanie oznacza wypowiadanie się i wykrzykiwanie jadowitych obelg i nienawistnych obelg, gdziekolwiek się z nimi spotkasz. Znając i kochając ten kraj, nie sądzę, aby większość Brytyjczyków czuła się komfortowo żyjąc w społeczeństwie, które postrzega nienawiść do Żydów jako jedyną akceptowalną formę rasizmu. Zatem mówcie, stańcie z nami, bądźcie dumni z tego, że jesteście Żydami lub Żydami – lub, jeśli w ogóle nie jesteście Żydami, dumni z tego, że jesteśmy w takim samym stopniu częścią tego wielkiego narodu, jak każda inna mniejszość, jak każda inna wasza”.
