Imperializm Putina zmienia sąsiadów we wrogów

23 kwietnia prezydent Rosji Władimir Putin nakazał władzom Kremla sporządzenie listy „nieprzyjaznych krajów”. Chociaż tożsamość tych „nieprzyjaznych krajów” nie została jeszcze oficjalnie potwierdzona, rosyjskie media powołując się na wyciekające informacje sugerują, że lista jest zdominowana przez sąsiadów Rosji.

Według doniesień gazety Izwiestia narody powinny znaleźć się na liście lista Do „nieprzyjaznych krajów” należą Stany Zjednoczone, Polska, Czechy, Litwa, Łotwa, Estonia, Wielka Brytania, Kanada, Ukraina i Australia. Najbardziej uderzający w tej grupie jest fakt, że pięć z dziesięciu przedstawionych krajów ma granice lądowe z Rosją. Tymczasem szósty naród, Czechy, do niedawna był częścią rozszerzonego europejskiego imperium Moskwy.

Dlaczego tak wiele krajów, od dawna związanych historycznie z Rosją, jest teraz postrzeganych przez Kreml jako wrogie? Biorąc pod uwagę, że siły rosyjskie okupują obecnie duże obszary Ukrainy, Gruzji i Mołdawii, ustalenie, dlaczego członkowie poradzieckiego sąsiedztwa mogą chcieć zdystansować się od Moskwy, nie jest geniuszem.

Jednak tego ponurego trendu nie da się wytłumaczyć samą postradziecką interwencją militarną. W rzeczywistości często głęboka nieufność między Rosją a sąsiadami jest w wielu przypadkach odwieczna i odzwierciedla imperialne instynkty, które tradycyjnie kształtowały i definiowały narodową ideę Rosji.

Całą bibliotekę można by wypełnić cytatami narzekającymi na pozornie nienasycony imperialny apetyt Rosji. Takie uczucia od wieków wyrażane są w oszałamiającej gamie języków, w tym ukraińskim, gruzińskim, litewskim, czeczeńskim, polskim i fińskim. Być może najbardziej zwięzły komentarz ze wszystkich pochodzi od słynnego amerykańskiego dyplomaty George’a Kennana Obejrzane 1944: „Zazdrosne i nietolerancyjne oko Kremla może ostatecznie rozróżnić tylko wasali i wrogów, a sąsiedzi Rosji muszą pogodzić się z innymi, jeśli nie chcą nimi być”.

Najmłodszym narodem, według Kennana, który można pogodzić z rolą rosyjskiego wroga, jest Ukraina. Katastrofalne pogorszenie stosunków dwustronnych z Ukrainą powinno bardziej niż w jakimkolwiek innym „nieprzyjaznym kraju” skłonić Moskwę do zakwestionowania słuszności kontrowersyjnego podejścia do stosunków sąsiedzkich.

W tym konkretnym przypadku Władimir Putin osobiście musi przyjąć dużą część winy. Kiedy Putin doszedł do władzy na przełomie tysiącleci, poradziecka Rosja i Ukraina były tak nierozerwalnie związane, że każdy, kto zasugerowałby przyszły konflikt między nimi, zostałby odrzucony jako oszust lub szaleniec. W rzeczywistości linie były tak zamazane, że drugi prezydent Ukrainy Leonid Kuczma czuł się zmuszony do opublikowania jednej z nich książka zatytułowany „Ukraina to nie Rosja”.

Putinowi szybko udało się zmienić całą dynamikę relacji. Jego pierwszym dużym błędem była decyzja o wizycie w Kijowie w przededniu wyborów prezydenckich na Ukrainie w 2004 roku i wtrącaniu się w końcową fazę kampanii wyborczej. Ta charakterystycznie protekcjonalna interwencja rozwścieczyła miliony wcześniej apolitycznych Ukraińców i odegrała kluczową rolę w rozpaleniu pomarańczowej rewolucji, która wybuchła kilka tygodni później.

Putin wydawał się niewzruszony tą upokarzającą porażką polityki zagranicznej i nadal traktował Ukrainę jako tylko częściowo suwerenną. Bronił prawa Rosji do wetowania decyzji geopolitycznych Ukrainy Ankieta Ukraińska państwowość i powtarzająca się opinia, że ​​Rosjanie i Ukraińcy „Osoba. „Wreszcie, kiedy Ukraina była gotowa sprzeciwić się mu i podpisać Układ o Stowarzyszeniu z Unią Europejską, Putin przyłączył się.

Siedem lat później niewypowiedziana wojna między Rosją a Ukrainą trwa bez końca. Całe pokolenie młodych Ukraińców, którzy nie pamiętają wspólnej sowieckiej przeszłości, zna teraz Rosję przede wszystkim jako wroga agresora. Poparcie dla prorosyjskich partii politycznych na Ukrainie spadło do rekordowo niskiego poziomu, a zdecydowana większość Ukraińców popiera niepopularny wcześniej pomysł członkostwa w NATO. Trudno uciec od tego, że strategia Putina dla Ukrainy była porażką z własnej winy o historycznych wymiarach.

Załamanie stosunków z Ukrainą, choć szczególnie traumatyczne, nie było bynajmniej wyjątkowe. Od Morza Bałtyckiego po Kaukaz, wiele nowo niepodległych narodów, które wyłoniły się z sowieckich ruin, w ostatnich dziesięcioleciach odwróciło się od imperializmu i autorytaryzmu współczesnej Rosji i szukało schronienia dla bliższych związków ze światem zachodnim. Tymczasem Moskwa przekonała się, że brakuje jej narzędzi soft power do konkurowania z Zachodem, dlatego zaufanie do przemocy postrzegane jest jako taktyka ostatniej szansy wobec Mołdawii, Gruzji i Ukrainy.

W idealnym świecie znaczenie tak wielu sąsiadujących państw na kremlowskiej liście „nieprzyjaznych krajów” wywołałoby ożywioną debatę w rosyjskim społeczeństwie na temat oczywistej potrzeby poprawy stosunków. To mało prawdopodobne. Zamiast tego kremlowskie media prawdopodobnie nadal będą oskarżać sąsiadów kraju o irracjonalną „rusofobię”, jednocześnie promując zawiłe teorie spiskowe na temat gigantycznych zachodnich spisków, których celem jest podważenie wielkości Rosji.

Widzieliśmy już ten film. Przez ostatnie dwie dekady Moskwa jęczała z powodu ekspansji NATO na Europę Środkową i region bałtycki, piętnując to jako dowód zachodnich planów okrążenia i zdominowania Rosji. Ignoruje to fakt, że zainteresowane kraje dążyły do ​​członkostwa w NATO i były prawie całkowicie motywowane postrzeganym zagrożeniem przyszłą agresją rosyjską. Moskwa może nie lubić tego przyznać, ale żaden kraj nie był bardziej skutecznym sierżantem rekrutującym do NATO niż sama Rosja.

Nie ma powodu, aby spodziewać się w najbliższym czasie jakiejkolwiek zmiany w trudnych stosunkach Rosji z sąsiadami tego kraju. Zamiast tego narody na wschodniej flance Europy pozostają na pierwszej linii eskalującej konfrontacji między Rosją a światem zachodnim. Zasługują na znacznie więcej międzynarodowej solidarności i wsparcia niż obecnie otrzymują.

Wiele krajów europejskich, które ze względów geograficznych mają mniej bezpośrednie doświadczenie z Kremlem, często ma trudności z docenieniem wagi obaw bezpośrednich sąsiadów Rosji. Przemówienie 24 kwietnia niemieckiego ministra spraw zagranicznych Heiko Maas odrzucił apele o twardszą postawę wobec Kremla jako „krzyki konfrontacyjne” i zadeklarował, że Niemcy chcą „dobrosąsiedzkich stosunków z Rosją”. Tego rodzaju wypowiedzi dyplomatyczne mogą wydawać się rozsądne z punktu widzenia względnego bezpieczeństwa Berlina, ale pomijają rzeczywistość sytuacji na Wschodzie, gdzie Rosja nie okazała jeszcze zainteresowania stosunkami dobrosąsiedzkimi. Do tego czasu wschodnia granica Europy pozostanie ogniskiem napięć międzynarodowych.

Peter Dickinson jest redaktorem serwisu UkraineAlert Service należącego do Atlantic Council.

dalsze czytanie

Wtorek, 9 lutego 2021 r

Szef Kremla TV: Rosja musi zaanektować wschodnią Ukrainę

Szefowa kremlowskiej telewizji Margarita Simonyan wezwała Rosję do zaanektowania regionu Donbasu we wschodniej Ukrainie podczas głośnego forum, które zasygnalizowało eskalację siedmioletniej wojny hybrydowej Moskwy z Ukrainą.

UkrainaAlert
przez
Alvydas Medalinskas

Poglądy wyrażone w serwisie UkraineAlert są wyłącznie poglądami autorów i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy Rady Atlantyckiej, jej współpracowników lub zwolenników.

Przeczytaj więcej z UkraineAlert

UkraineAlert to obszerna publikacja internetowa, która regularnie dostarcza wiadomości i analiz na temat wydarzeń w polityce, gospodarce, społeczeństwie obywatelskim i kulturze na Ukrainie.

Kontynuuj czytanie

Plik Centrum Eurazji Misją jest wzmocnienie współpracy transatlantyckiej w promowaniu stabilności, wartości demokratycznych i dobrobytu w Eurazji, od Europy Wschodniej i Turcji na zachodzie po Kaukaz, Rosję i Azję Środkową na wschodzie.

Śledź nas w mediach społecznościowych