Historia zapomnianego pakistańskiego bohatera pochodzącego z Polski

W czasie, gdy Rosja, Ukraina i Polska są w wiadomościach, wielu może być zainteresowanych poznaniem człowieka z Polski, który jest w dużej mierze nieznany i zapomniany, ale który odegrał ważną rolę w kształtowaniu Sił Powietrznych Pakistanu, wkrótce po tym, jak naród stał się niezależny podmiot . Nazywał się Władysław Turowicz i ostatecznie awansował na dowódcę lotnictwa w Pakistańskich Siłach Powietrznych.

Turowicz był administratorem pakistańskiej Komisji Badań Kosmicznych i Górnych Atmosfery (SUPARCO) przez trzy lata od 1967 roku. Był jednym z czterdziestu pięciu oficerów polskich Sił Powietrznych zatrudnionych w Królewskich Siłach Powietrznych Pakistanu w latach pięćdziesiątych. Jednak po wygaśnięciu pierwszego kontraktu Turowicz zdecydował się nadal mieszkać w Pakistanie i nadal służył w Pakistanie Sił Powietrznych, a następnie w SUPARCO.

Turowicz urodził się w rodzinie szlacheckiej w 1908 r. we wsi Wadziejewsko na Syberii w Rosji. Polska nazwa wsi, położonej w środku Rosji, prawdopodobnie wynika z faktu, że mogli zamieszkiwać ją Polacy wygnani z Rosji przez cara w XIX wieku. Poza tym życie na surowej Syberii przez dobrze wychowaną i arystokratyczną polską rodzinę było czymś niezwykłym.

Turowicz od najmłodszych lat pasjonował się techniką lotniczą, a jego hobby było kolekcjonowanie różnych modeli samolotów. Później udało mu się uzyskać pozwolenie na studia w Warszawie, gdzie przeniósł się na Politechnikę Warszawską. W tym czasie był uważany za jeden z najlepszych instytutów w kraju. Po ukończeniu szkoły średniej kontynuował naukę inżynierii lotniczej i doktoryzował się w 1936 roku.

Podczas pobytu na PW Turowicz wstąpił do Aeroklubu Polskiego i stał się pionierem oraz miał szczęście nawiązać kontakt z najlepszymi inżynierami inżynierii kosmicznej. Spotkał tu też koleżankę ze studiów Zofię, która później została jego żoną. Para została pobłogosławiona czwórką dzieci

Kiedy wybuchła II wojna światowa, Turowicz wstąpił do Sił Powietrznych RP i służył jako pilot myśliwca i inżynier lotnictwa. Wkrótce został wcielony do Królewskich Sił Powietrznych jako pilot rezerwy. Od tego momentu jego życie przybrało niezwykły obrót.

Został wysłany do Wielkiej Brytanii, gdzie latał różnymi typami samolotów i stał się ekspertem w obsłudze szerokiej gamy samolotów. Później został oddelegowany do Wydziału Aeronautyki Królewskich Sił Powietrznych, gdzie pełnił funkcję inspektora technicznego i był odpowiedzialny za informacje elektryczne i systemowe statku powietrznego, a także organizację, testowanie i ocenę statku powietrznego.

Po zakończeniu II wojny światowej Turowicz stanął przed dylematem. Nie chciał wracać do nowej komunistycznej Polski. Zdał sobie sprawę, że nowy rząd spojrzy na niego z podejrzliwością, ponieważ służył w aliantach podczas wojny. W miarę pogarszania się sytuacji politycznej w Polsce grupa oficerów Polskich Sił Powietrznych przeniosła się do Stanów Zjednoczonych i Australii. Turowicz i 45 jego kolegów zdecydowało się przenieść do Pakistanu w 1948 roku na trzyletni kontrakt.

Następnie Turowicz założył instytuty techniczne w Karaczi. Ożywił Pakistańską Akademię Sił Powietrznych, gdzie pracował jako główny naukowiec. W 1952 roku Turowicz został awansowany do stopnia Dowódcy Skrzydła, aw 1959 do stopnia Kapitana Grupy Sił Powietrznych Pakistanu. W 1960 został komandorem lotniczym i zastępcą szefa sztabu lotniczego kierującym działem obsługi technicznej PAF. W 1966 r. rząd Pakistanu przekazał go pakistańskiej narodowej agencji kosmicznej SUPARCO.

Jego ogromny sukces doprowadził również do zawiści i zazdrości. Krążyły pogłoski, że był zagranicznym szpiegiem. Zgodnie z artykułem w The Dawn, miały miejsce tajne próby zwerbowania go jako szpiega i wiele zarzutów zostało wysuniętych przez jego przeciwników. Ale żadnych zarzutów nigdy nie udało się udowodnić i najwyraźniej pozostał lojalny. W 2008 roku powstał o nim film dokumentalny, w którym kapitan grupy S. Ahtesham A. Naqvi z PAF mówi, że pamięta polskich instruktorów lotniczych. „Przyszli do nas, kiedy wszyscy nas opuścili. Jesteśmy im wdzięczni”.

W międzyczasie rodzina Turowiczów również przeniosła się do Karaczi, gdzie urodziło się dwoje jego dzieci. Jego żona Zofia, która również studiowała na Politechnice Warszawskiej, podjęła się zadania nauczania podchorążych lotnictwa Shaheen w Karaczi i Rawalpindi techniki latania szybowcami. Później dwie z jej córek poślubiły Pakistańczyka, a trzecia córka Bangladeszu.

Jednak w 1980 roku rodzina dotknęła tragedia. Podczas podróży lotniczej Komandor Turowicz uległ wypadkowi samochodowemu. On i jego kierowca zostali ciężko ranni. Choć natychmiast zabrano ich do szpitala wojskowego, Turowicza uznano za zmarłego.

Następnie został pochowany z pełnymi honorami wojskowymi na Cmentarzu Chrześcijańskim w Karaczi. W jego pogrzebie wzięli udział wysocy urzędnicy z Pakistanu i Polski, w tym polski konsul generalny w Karaczi. Był to dzień żałoby narodowej. Rząd Pakistanu wystosował list kondolencyjny do jego rodziny, w którym wspomina o swoich wybitnych zasługach dla narodu jako oficera sił powietrznych i naukowca. W swojej karierze otrzymał kilka nagród, w tym Sitara-e-Pakistan, Tamgha-e-Pakistan, Sitara-e-Khidmat, Sitara-e-Imtiaz oraz nagrodę Abdus Salam w dziedzinie inżynierii lotniczej.

Jego żona również otrzymała pakistańskie odznaczenia. Była dobrze znana z nauczania matematyki stosowanej i fizyki cząstek na Uniwersytecie Karachi. Została uhonorowana Sitara-E-Imtiaz przez rząd Pakistanu. Dwoje ich dzieci zostało później wiodącymi naukowcami w Pakistanie.

Niezwykła historia tego oficera Sił Powietrznych z Polski, który później stał się ważną postacią w Pakistanie, pokazuje, że bez względu na to, jakie plany i pomysły mają ludzie w głowie, ostatecznie Wszechmogący kształtuje ludzkie życie i mogą podążać tylko tą ścieżką, która jest dla nich z góry określony.