Gazprom uderza w Polskę nowym pozwem arbitrażowym

Spółka zależna należąca w całości do rosyjskiego państwowego monopolisty gazowego Gazprom złożyła pozew przeciwko polskiemu producentowi i importerowi ropy i gazu PGNiG przed międzynarodowym trybunałem arbitrażowym w Sztokholmie w Szwecji.

Spółka zależna Gazprom Export poinformowała w oświadczeniu, że dąży do zmiany z mocą wsteczną warunków cenowych długoterminowego kontraktu na sprzedaż i zakup gazu – znanego również jako kontrakt jamalski – który firmy podpisały w 1996 roku i który wygasa 31 grudnia 2022 r.

Rosyjska firma poinformowała, że ​​wykorzystała swoje umowne prawo do zwrócenia się do PGNiG o podwyżkę ceny w dwóch poprzednich przypadkach – w listopadzie 2017 r. i listopadzie 2020 r. – za każdym razem bez powodzenia.

Oczekuje się, że działania rosyjskiego koncernu jeszcze bardziej pogorszą relacje Gazpromu z Polską.

W ostatnich latach Polska starała się zmniejszyć swoją zależność od dostaw rosyjskich gazociągów i sprzeciwiała się gazociągowi Nord Stream 2, który przewozi gazociągi z Rosji do Niemiec przez Morze Bałtyckie.

Polska zbudowała własny terminal importowy skroplonego gazu ziemnego, a także przygotowuje się do odbioru gazu ziemnego do końca 2022 roku w ramach projektu Baltic Pipe, którym gaz norweski będzie transportowany do Danii i Polski.

PGNiG uznało wniosek Gazpromu i stwierdziło, że prośba rosyjskiego koncernu o podwyżkę ceny kontraktu „jest całkowicie bezpodstawna”.

Polski producent poinformował, że Gazprom Export złożył oba wnioski w odpowiedzi na wnioski ze strony PGNiG – w listopadzie 2017 r. i listopadzie 2020 r. – prosząc rosyjską firmę o rozpoczęcie rozmów mających na celu obniżenie, a nie podwyższenie ceny gazu.

Do tej pory PGNiG renegocjowało długoterminowe formuły cenowe kontraktu jamalskiego, a w latach 2011 i 2015 skorzystało z prawa kontraktu jamalskiego do wszczęcia postępowania arbitrażowego w Sztokholmie.

W marcu 2020 r. trybunał zrewidował formułę cenową, a Gazprom poprosił o dokonanie z mocą wsteczną wypłaty 1,5 mld USD, która rosyjska firma zapłaciła PGNiG w czerwcu 2020 r.

Jednak pomimo dokonania tej płatności Gazprom Export zapowiedział, że będzie nadal domagał się uchylenia orzeczenia sądu apelacyjnego w Sztokholmie z marca 2020 r., a kolejna tura rozpraw zaplanowana jest na luty.

Coraz większe uzależnienie od spotowych zakupów gazu

Po wygaśnięciu kontraktu jamalskiego pod koniec tego roku Polska będzie uzależniona wyłącznie od dostaw gazu od Gazpromu na zasadzie spot, a nie terminowej.

Jednak Gazprom w zeszłym roku wstrzymał działalność na swojej platformie sprzedaży spot gazu dla europejskich odbiorców, ponieważ ograniczył eksport gazu do Europy północno-zachodniej przez podmorski gazociąg Nord Stream do Niemiec, gazociąg jamalski — biegnący przez Białoruś i Polskę do Niemiec — oraz przez Ukrainę. sieć przesyłowa gazu.

Dostawy Gazpromu do Polski przez gazociąg jamalski od 12 stycznia sięgają średnio zaledwie 5 mln metrów sześciennych dziennie, wobec 113 MMcmd w połowie stycznia 2021 r., jak wynika z informacji ujawnionych przez spółkę.

Gazprom przyznał w ostatnim komunikacie, że jego łączny eksport gazu w okresie od 1 do 15 stycznia spadł o 41 proc. do 5,4 mld m3, przy łącznym wydobyciu w tym okresie średnio 23,1 mld m3.

Monopol podał, że dostawy gazu do Chin wzrosły w pierwszej połowie stycznia o 150% w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego.

Nie sprecyzowała jednak dokładnego wolumenu przesyłu do Chin rurociągiem Sila Sibiri, biegnącym ze złoża Chayanda na Syberii Wschodniej.