Europejski Trybunał potępia Polskę w związku z roszczeniami agentów Wałęsy

Wałęsa (80 l.) zawsze stanowczo zaprzeczał zarzutom byłego pracownika sprzed 20 lat, jakoby szpiegował kolegów z władz komunistycznych pod pseudonimem „Bolek”.

Wygrał sprawę o zniesławienie przed Sądem Apelacyjnym w Polsce, ale wyrok ten został uchylony przez Sąd Najwyższy na mocy nowych przepisów.

Europejski Trybunał Praw Człowieka w swoim wyroku jednomyślnie orzekł, że Polska naruszyła prawo Wałęsy do sprawiedliwego procesu i poszanowania jego życia prywatnego.

Stwierdzono, że sąd rozpatrujący apelację od pierwotnego orzeczenia nie był „niezależnym i bezstronnym sądem ustanowionym na mocy ustawy”, dodając, że istnieją dowody na to, że polskie władze nadużywały procedur w celu realizacji „własnych interesów politycznych”, opinii i motywów”. .

„Istotnie sąd uznał, że sprawy pana Wałęsy nie da się oddzielić od jego tła politycznego i ówczesnego kontekstu politycznego w Polsce, a także od wieloletniego i publicznego konfliktu pomiędzy panem Wałęsą” a rządzącym konserwatywnym PiS Partia (PiS) mogłaby.

Do swojego orzeczenia ETPC dodał rzadko stosowane orzeczenie pilotażowe wymagające od państw podjęcia działań w celu rozwiązania problemów „systemowych” w ich systemach wymiaru sprawiedliwości.

„Zidentyfikowane problemy systemowe wymagają pilnych działań zaradczych” – napisano, przypominając, że Polska wielokrotnie nie wykonywała orzeczeń sądów.

Stwierdzono w nim: „Polska musiała podjąć odpowiednie środki legislacyjne i inne, aby zapewnić zgodność swojego krajowego porządku prawnego z wymogami legalnie ustanowionego, niezależnego i bezstronnego sądu”.

Polsce nakazano także zapłacić Wałęsie 30 000 euro (32 000 dolarów) odszkodowania.

Laureat Pokojowej Nagrody Nobla z 1983 r., który przed upadkiem komunistycznej władzy komunistycznej i w jej trakcie przewodził związkowi zawodowemu „Solidarność” oraz przez pół dekady był jego prezydentem, został oskarżony przez swojego byłego przyjaciela Krzysztofa Wyszkowskiego o współpracę z promoskiewskimi władzami.

Wystąpił w telewizji i oskarżył Wałęsę o przyjęcie pieniędzy za reportaże o jego kolegach, czemu Wałęsa zawsze zaprzeczał.

W Polsce trwają polityczne wstrząsy po tym, jak partia PiS nie zdobyła większości rządzącej pomimo pierwszego zwycięstwa w wyborach.

Koalicja partii prounijnych pod przewodnictwem byłego premiera i byłego przewodniczącego Rady Europejskiej Donalda Tuska próbuje utworzyć rząd, ale najpierw musi poczekać, aż wysiłki PiS zawiodą.

Ustępujący rząd PiS odrzucił orzeczenie, a wiceminister sprawiedliwości Sebastian Kaleta zakwestionował jurysdykcję ETPC.

Na X, dawniej Twitterze, napisał, że orzeczenie to „tylko dyskryminującą wizję praworządności w Polsce” i zarzucił sądowi „rasizm sędziowski”.

ETPC jest częścią paneuropejskiego organu prawnego – Rady Europy. Jest to sąd ostatniej instancji, którego orzeczenia są wiążące i nie mają charakteru doradczego, choć w ostatnich latach zdarzały się przypadki, w których państwa – zwłaszcza Polska i Turcja – nie wykonały jego orzeczeń.

sjw/as/tw