Nauka
Decydujące wybory na Słowacji określą stanowisko wobec Ukrainy | Wiadomości o wojnie rosyjsko-ukraińskiej
Zwycięstwo Roberta Fico mogłoby zwiększyć perspektywę rezygnacji Słowacji ze swojego zdecydowanego wsparcia dla rozdartego wojną kraju.
Robert Fico, trzykrotny premier Słowacji, ma szansę powrócić do władzy w sobotnich, krótkich wyborach, co zwiększa szansę na to, że kraj Europy Środkowej porzuci swoje zdecydowane poparcie dla sąsiedniej Ukrainy.
W dwóch z czterech końcowych sondaży partia Fico SMER-SSD ma niewielką przewagę nad liberalną Postępową Słowacją (PS), która zobowiązała się do utrzymania kursu w polityce zagranicznej.
Późne zmiany w elektoratu dają PS nieznacznie przewagę w dwóch pozostałych sondażach.
Rząd kierowany przez partię Fico mógłby zawrzeć sojusz z węgierskim przywódcą Wiktorem Orbanem, który na Ukrainie jest wyjątkiem i spiera się z Unią Europejską o praworządność.
Taki sojusz mógłby zostać wzmocniony, gdyby w październiku polski konserwatywny PiS wygrał kolejną kadencję, choć PiS prezentuje agresywną postawę wobec Rosji.
Oczekuje się, że główna partia Słowacji otrzyma pierwszą szansę na utworzenie gabinetu od liberalnej prezydent Zuzany Caputowej.
To, kto odniesie sukces, zależeć będzie od wyników kilku mniejszych partii, gdyż SMER-SSD i PS nie zdobędą większości i będą potrzebować kilku sojuszników w 150-osobowym parlamencie.
Trzecią co do wielkości partią i potencjalnym królem jest umiarkowana lewica Hlas (głos) Petera Pellegriniego, byłego członka SMER-SSD i premiera w latach 2018–2020. Pozostawił otwarte opcje, ale postrzega się go bliżej Fico.
Protesty antyrządowe
Fico (59 l.) złożył rezygnację ze stanowiska w 2018 r. w następstwie protestów przeciwko korupcji po zabójstwie dziennikarza śledczego.
Przyjął bardziej prorosyjskie poglądy, wzmocnione dezinformacją w mediach społecznościowych, w opozycji do centroprawicowej koalicji rządzącej krajem od 2020 roku.
Koalicja ta rozpadła się w zeszłym roku i została zastąpiona przez gabinet tymczasowy.
Fico zobowiązał się do zakończenia pomocy wojskowej dla Ukrainy, co stanowi gwałtowną zmianę w stosunku do obecnej pozycji Słowacji jako dostawcy ciężkiego sprzętu dla swojego wschodniego sąsiada.
„Odrzucamy oświadczenia i stanowiska, które twierdzą, że obecny konflikt rosyjsko-ukraiński jest także naszym konfliktem” – powiedział Fico w e-mailu agencji informacyjnej Reuters.
Analityk polityczny Grigorij Meseznikov powiedział, że pomimo podżegającej retoryki Fico ma doświadczenie w unikaniu niepotrzebnych konfrontacji z Brukselą lub sojusznikami z NATO, ale posiadanie Orbána jako sojusznika doda mu odwagi.
„Orbánowi udało się przynajmniej skomplikować adopcję [Russia] pakiety sankcji… Fico zrobi to samo” – powiedział. „Będą się wspierać”.
„On zatrzyma broń [for Ukraine]Tam zyskuje wsparcie.”
Polityka migracyjna
Fico skrytykował zezwolenie na wjazd migrantów na Słowację i we wtorkowej debacie telewizyjnej powiedział, że natychmiast wprowadzi kontrole na granicy z Węgrami.
Polityka Fico będzie zależała od tego, czy uda mu się utworzyć koalicję SMER-SSD. Potencjalni partnerzy to Hłas po skrajnie prawicowa Republika, co zdaniem zagranicznych dyplomatów stanowiłoby czerwoną linię dla sojuszników Słowacji.
Centrowo-liberalni wyborcy zgromadzili się w pozaparlamentarnej PS, na której czele stoi absolwentka politologii z Oksfordu i wiceprzewodnicząca Parlamentu Europejskiego Michal Simecka, lat 39.
PS wykluczyła współpracę z ekstremistami lub z Fico.
Partia prowadziła kampanię silnie proeuropejską i byłaby bliżej Czech, w Europie Środkowej.
Jest otwarta na współpracę z małymi partiami konserwatywnymi, choć taki sojusz może być niestabilny ze względu na różnice ideologiczne.
W 2021 r. Fico postawiono zarzuty karne za wykorzystywanie poufnych informacji o przeciwnikach politycznych. Zarzuty, którym zaprzeczył, zostały wycofane, choć śledztwo trwa.
Fico domagał się usunięcia specjalnego prokuratora kraju, który zajmuje się sprawami dotyczącymi korupcji na wysokim szczeblu.
Wszelkie tego typu działania będą ściśle monitorowane przez Brukselę, która może wstrzymać dotacje UE – tak jak to zrobiła w sporach z Polską i Węgrami – jeśli uzna, że są one sprzeczne z praworządnością, powiedział agencji Reuters dyplomata UE.
„Piwny maniak. Odkrywca. Nieuleczalny rozwiązywacz problemów. Podróżujący ninja. Pionier zombie. Amatorski twórca. Oddany orędownik mediów społecznościowych.”