Bułgaria i Polska wzmagają wysiłki na rzecz przystosowania się do zmiany klimatu i osiągnięcia sprawiedliwej transformacji, twierdzi Komisja

Według oceny Komisji Europejskiej krajowe plany w zakresie energii i klimatu Bułgarii i Polski (NECP) nie są wystarczające, aby wnieść sprawiedliwy wkład w wysiłki UE na rzecz ograniczenia globalnego ocieplenia i zapewnienia sprawiedliwego społecznie przejścia na gospodarkę o zerowym zużyciu netto.

Władza wykonawcza UE przeanalizowała projekty planów w zakresie energii i klimatu (NECP), które państwa członkowskie muszą ukończyć do końca czerwca, opisując, w jaki sposób planują osiągnąć cele bloku na rok 2030, w tym nadrzędny cel, jakim jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 55% w porównaniu z poziomem z 1990 r. poziom.

Zarówno Warszawa, jak i Sofia nie dotrzymały wyznaczonego na koniec 2023 roku terminu na złożenie pierwszych projektów. Komisja Europejska w swoich zaleceniach opublikowanych 26 kwietnia stwierdziła, że ​​są one aktualne.

W przypadku obu krajów organ wykonawczy UE stwierdził, że brakuje jasnej analizy wpływu zielonej transformacji na zatrudnienie oraz że środki są niewystarczające, aby zapewnić sprawiedliwe przejście od paliw kopalnych, ponieważ w obu krajach dominuje węgiel źródło jest. W bułgarskich i polskich projektach planów brakuje także odpowiedniej analizy podatności na zmiany klimatyczne i potencjalnych zagrożeń dla osiągnięcia ogólnych celów, zauważył dyrektor UE.

Natomiast oba kraje pozytywnie oceniły swoje plany wykorzystania energii odnawialnej i środki mające na celu poprawę bezpieczeństwa energetycznego.

Przegląd organizacji pozarządowych

Odrębna analiza opublikowana dzisiaj (29 kwietnia) przez kolektyw organizacji pozarządowych Climate Action Network (CAN) Europe również krytykuje plan Bułgarii, zauważając, że potrzebne są dalsze wysiłki, aby dekarbonizować budynki, a w szczególności ogrzewanie.

Bułgarskie stowarzyszenie na rzecz ochrony środowiska Za Zemiata wspomniało o „w dużej mierze niewystarczającym” zaangażowaniu w zwiększanie efektywności energetycznej, przy czym Sofia zamierza do 2050 r. wyremontować jedynie 20% krajowych zasobów budowlanych. Organizacja pozarządowa wzywa do włączenia „rządu zerowego netto”. Inicjatywa”, która zobowiązuje administrację publiczną do dążenia do neutralności klimatycznej.

Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju (ISD) nawołuje nowo powołany rząd Tuska do przyspieszenia wykorzystania odnawialnych źródeł energii zarówno w elektroenergetyce, jak i ciepłownictwie. Inne zalecenia obejmują stopniowe wycofywanie się z wykorzystania węgla i gazu do celów grzewczych oraz ogólne wycofywanie się z paliw kopalnych.

Christophe Jost, starszy specjalista ds. polityki UE w organizacji pozarządowej CEE Bankwatch Network, powiedział, że polski plan stanowi „dużą poprawę” w stosunku do poprzednich celów polityki, szczególnie w zakresie energetyki wiatrowej, modernizacji sieci elektroenergetycznej i walki z ubóstwem energetycznym, wyraził jednak zastrzeżenia co do planów dotyczących gazu.

„Szczególnie niepokojące jest to, że Polska chce w dalszym ciągu koncentrować się na gazie, który ma zastąpić węgiel jako paliwo przejściowe. Obawiamy się, że rozbudowa infrastruktury i dywersyfikacja importu na lata zamkną kraje w paliwach kopalnych” – Jost powiedział Euronews.

Podobnie sytuacja wygląda w Bułgarii – dodał, wskazując na oczekiwany wzrost zużycia gazu kopalnego w związku z nowymi inwestycjami w sieci przesyłowe, krajową produkcją gazu i konwersją gospodarstw domowych na gaz.

„Jest to nierozsądne, biorąc pod uwagę plany UE zakazujące stosowania w domach kotłów na paliwa kopalne do 2040 r., co zmusi konsumentów do zmiany systemu grzewczego i inwestycji w niego” – zauważył Jost.

Wszystkie kraje UE muszą sfinalizować swoje krajowe plany w zakresie energii i klimatu do 30 czerwca, biorąc pod uwagę zalecenia Komisji.