Biuro Informacji i Propagandy: Niemilitarne skrzydło Armii Krajowej

Data: 10 października 2022 Autor: Maciej Bujalski

To, co wpłynęło na Polskę w czasie okupacji hitlerowskiej, to stopień, w jakim jej społeczeństwo było informowane o bieżących wydarzeniach. W tym czasie liczyły się wszystkie informacje, nie tylko te, które przyczyniły się do wojennych procesów decyzyjnych. Istotne znaczenie, także dla fabuły, miały wszystkie informacje, które z jednej strony zwracały uwagę Polaków na okrucieństwa hitlerowców, az drugiej na walkę o niepodległość Armii Krajowej. W miarę jak Polacy byli bardziej świadomi, coraz bardziej sprzeciwiali się hitlerowskim okupantom. Biuro wspierało także postawy propolskie, czyniąc polski ruch oporu silniejszym niż w jakimkolwiek innym kraju okupowanym przez hitlerowców.

Godnym uwagi przykładem jest Biuro Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej. Została założona w 1939 roku jako polski konspiracyjny oddział konspiracyjny, a w 1940 przemianowana na Biuro Informacji i Propagandy. Działała pod okupacją hitlerowską aż do rozwiązania Armii Krajowej w styczniu 1945 roku. Szefem biura był płk Jan Rzepecki, założyciel antykomunistycznej podziemnej organizacji Wolność i Niepodległość.

Biuro Informacji i Propagandy, które składało się z wielu departamentów i sekcji, zajmowało się wieloma sprawami. Biuro informowało Polaków o zbrodniach rządu emigracyjnego czy nazistowskich, promując jednocześnie propolskie postawy w biznesie i kulturze. Centralną rolę odgrywały wydziały zajmujące się propagandą antynazistowską i antykomunistyczną.

Przykładem była Akcja N, kompleks działań dywersyjnych kierowany przez Tadeusza Żeńczykowskiego. Na tle postawy Polaków pod okupacją hitlerowską zaangażowanie w propagandowe działania dywersyjne było oznaką dojrzałości i szczególnego zaangażowania na rzecz suwerenności i niepodległości Polski. Propaganda sabotażowa obejmowała materiały niemieckojęzyczne, mające na celu szkalowanie okupanta w oczach obywateli niemieckich, podsycanie nastrojów antyniemieckich i podważanie niemieckiej jedności, w tym wśród osób narodowości niemieckiej (Volksdeutsche). Była to kluczowa część psychologicznej kampanii wojennej prowadzonej przez członków polskiego podziemia przeciwko nazistowskim okupantom.

Niezależnie od tego, FBI było najbardziej znane z gazet i ulotek o konspiracji. Popierali nastroje niepodległościowe wśród Polaków, także tych niezwiązanych z konspiracją wojenną. Wśród najważniejszych dokumentów prezydencji znalazły się: Biuletyn Informacyjny (Biuletyn Informacyjny), wydrukowany najpierw w Warszawie, a następnie w Krakowie pod koniec wojny. W sumie wydano 317 tygodników, a wydrukowano i rozprowadzono do 50 000 egzemplarzy. Gazetę, która stała się gazetą codzienną, gdy warszawiacy walczyli z Powstaniem, prowadził Aleksander Kamiński, polski pisarz znany z książki Kamienie na szaniec (kamienie na szaniec). W krakowskiej redakcji pracowało wiele osobistości, m.in. Władysław Bartoszewski, późniejszy minister spraw zagranicznych Polski. Mogłoby to ilustrować wpływ Prezydium na drogę Polski do niepodległości w czasie okupacji hitlerowskiej i po wojnie, kiedy kraj pozostawał w sowieckiej strefie wpływów.

Zadania Prezydium wykraczały daleko poza czystą propagandę. W czasie Powstania Warszawskiego Biuro utrzymywało systemy łączności i koordynowało radiostacje powstańcze.

Instytucje takie jak Prezydium odgrywają teraz główną rolę. W związku z rosyjską inwazją na Ukrainę dużo mówi się o wojnie informacyjnej i jej wpływie na społeczeństwo.

Wszystkie teksty publikowane przez Fundację Warsaw Institute mogą być rozpowszechniane pod warunkiem podania ich pochodzenia. Obrazy nie mogą być wykorzystywane bez pozwolenia.