Bardziej niż kiedykolwiek europejski sektor energetyczny musi być zjednoczony w procesie sprawiedliwej transformacji i bezpieczeństwa energetycznego – EURACTIV.com

Znajdujemy się teraz w punkcie zwrotnym dla europejskiego sektora energetycznego. Musimy się z tym zmierzyć największy kryzys energetyczny od lat 70. Polska i inne kraje naszego regionu jako pierwsi ostrzegli przed zagrożeniem, jakie niesie rosnące uzależnienie od surowców energetycznych z Rosji. Tak, mamy do czynienia z tymi nowymi nadzwyczajnymi okolicznościami, ale Główny kierunek pozostaje bez zmian – Europa nie zrezygnuje z klimatycznej ścieżki Neutralność.

Wojciech Dąbrowski Prezesem Zarządu Polskiej Energii Elektrycznej Stowarzyszenie (PKEE) i PGE Polska Grupa Energetyczna

Szachy geopolityczne

Koncepcja transformacji energetycznej powstała w przewidywalnych warunkach. Teraz stoimy w obliczu nowej rzeczywistości, która sprowadziła UE z powrotem na stół negocjacyjny. Dynamika otoczenia regulacyjnego i turbulencje osiągnęły punkt krytyczny narastającego kryzysu energetycznego.

Wpływ rosyjskiej ingerencji na europejski rynek energetyczny w zeszłym roku oraz konsekwencje rosyjskiej inwazji na Ukrainę miały znaczący wpływ na rynek energii, a tym samym na nasze życie codzienne. Wspólne wysiłki całej UE na rzecz przezwyciężenia kryzysu energetycznego spowodowanego przerwami w dostawach gazu i przerwania łańcucha zależności od rosyjskich paliw kopalnych są niezaprzeczalne.

UE zmobilizowała społeczności do osiągnięcia większej niezależności energetycznej
przez REPowerEU plan szybkiego zmniejszenia uzależnienia od rosyjskich paliw kopalnych i szybkiego postępu
zielone przejście. Teraz widzimy, że na początku wojny na Ukrainie 40% gazu importowanego do UE pochodziło z Rosji, podczas gdy dziś liczba ta spadła do zaledwie 9%. Ta odpowiedź wzmacnia pierwotnie wyznaczone cele Fit For 55 i Europejskiego Zielonego Ładu, a także wymagała rewizji europejskich planów transformacji energetycznej, z uwzględnieniem bezpieczeństwa energetycznego państw członkowskich. Budując to nowe bezpieczeństwo energetyczne, UE musi starać się być lepiej przygotowana na nowe wyzwania. Polski sektor energetyczny dąży do tego samego celu, stając się jeszcze bardziej niezależnym od rosyjskich paliw kopalnych, co jest pilnie potrzebne całej Europie.

Polska droga transformacji energetycznej

Polska poczyniła znaczące wysiłki w celu zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych
w produkcji energii elektrycznej i ciepła, które w ciągu ostatnich trzydziestu lat spadły o 47%. co jest
Warto wspomnieć, że w tym okresie Polska nie tylko stopniowo redukowała emisje i zwiększała efektywność energetyczną, ale także rozwijała gospodarkę. Od 1989 r., kiedy Polska odzyskała polityczną i gospodarczą niezależność, obserwujemy znaczny wzrost PKB (do ok. 77% średniej unijnej PKB na początku 2022 r.), choć wciąż staramy się nadrobić stracone pięćdziesiąt lat ( w połowie) XX wieku), w którym polska gospodarka, w przeciwieństwie do krajów Europy Zachodniej, nie mogła się rozwijać.

Ze względu na inny punkt wyjścia dla krajów takich jak Polska, skala wyzwań
polskiej energetyki na drodze do zielonej elektrowni w regionie jest nadal znaczna i wymaga poniesienia ogromnych nakładów finansowych i inwestycyjnych.

Polscy decydenci i interesariusze stoją przed bezprecedensowym wyzwaniem noszenia
Kompleksowa transformacja energetyki z szacowanymi kosztami do 135 mld EUR do 2030 r. Chociaż możliwe jest finansowanie z budżetu UE, EU ETS i jeszcze nie zaplanowane mechanizmy krajowe służące realizacji tych wysiłków pokrywają około połowy potrzeb i wynoszą około 70 mld EUR. Jednak potrzeby finansowe w Polsce są znacznie większe. Ta luka może być jeszcze większa, biorąc pod uwagę dywersyfikację niektórych funduszy
w porównaniu do innych branż.

Realizacja ogólnopolskich działań obejmie kluczowe sektory gospodarki kraju: zaopatrzenie w energię, wytwarzanie i dystrybucję energii do odbiorców końcowych. W tym celu polska energetyka zaplanowała znaczące inwestycje w OZE. Docelowy wzrost do 40% energii odnawialnej do 2040 roku ma zostać osiągnięty dzięki dużym projektom w sektorze morskiej energetyki wiatrowej na Bałtyku oraz dalszemu rozwojowi PV m.in. dla realizacji celów polskiej energetyki polityka na rok 2040. Cel ten może wzrosnąć w zależności od szeregu czynników regulacyjnych i finansowych. Istotnym jej elementem jest również sieć dystrybucyjna, która jest wzmacniana i stabilizowana przez magazyny energii, zapewniające stabilny i nieprzerwany przepływ energii.

Czterech członków Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej PGE, Tauron, Energa i Enea, które są
Jednocześnie najwięksi gracze na polskim rynku energetycznym śledzą światowe trendy w rozwoju energetyki odnawialnej. Firmy energetyczne w Polsce realizują szereg inwestycji, które są kluczowe dla bezpieczeństwa dostaw energii i mają na celu stopniowe przechodzenie na źródła niskoemisyjne i zeroemisyjne.

W celu bardziej szczegółowego ukazania specyfiki polskiego sektora energetycznego, który ze względu na uwarunkowania historyczne i geopolityczne stoi przed dłuższą i bardziej złożoną ścieżką transformacji, PKEE we współpracy z Ernst & Young (EY) przygotował raport na temat „Ścieżka polskiej transformacji energetycznej”. W niniejszym raporcie kluczowe elementy planów i strategii PGE, Tauronu, Energi i Enei dowodzą, że Polska ma konkretny plan transformacji sektora energetycznego, a członkowie PKEE realizują ważne i ambitne projekty w tym obszarze i faktycznie zmieniają miks energetyczny Polski.

Tylko przejście jest koniecznością

Z punktu widzenia konsumentów i MŚP sprawiedliwa transformacja ma szczególne znaczenie przy realizacji ambitnej polityki klimatycznej. Ramy polityki powinny chronić najsłabszych przed groźbą pogorszenia koniunktury, tak aby:
może wytrzymać transformację. Należy zauważyć, że wysokie ceny energii dla odbiorców końcowych odgrywają kluczową rolę w ubóstwie energetycznym. Dlatego wszelkie regulacje powinny nie tylko umożliwiać osiągnięcie europejskich celów klimatycznych, ale także łagodzić skutki wysokich cen energii dla konsumentów i MŚP. Teraz, gdy ceny energii elektrycznej i gazu w UE gwałtownie rosną w wyniku militarnej agresji Rosji na Ukrainę, społeczna akceptacja transformacji i poszanowanie zasady „nikt nie jest pozostawiony w tyle” jest bardziej krytyczna niż kiedykolwiek.