Gospodarka
Bank Światowy podwyższa prognozę wzrostu gospodarczego Polski do 3% w obliczu opóźnionego ożywienia gospodarczego
WASZYNGTON/WASCHAU, 11 kwietnia 2024 – Bank Światowy podniósł swoją roczną prognozę wzrostu PKB dla Polski do 3,0% w 2024 roku, przede wszystkim w związku z ożywieniem spożycia prywatnego, ale także aktywności gospodarczej w krajach wschodzących i rozwijających się Europa i Azja Środkowa Według „Ekonomicznej Aktualizacji” regionu oczekuje się, że w tym roku spowolnienie gospodarcze nastąpi w regionie, ponieważ słabsza gospodarka światowa, rygorystyczna polityka pieniężna, spowolnienie w Chinach i niższe ceny surowców negatywnie wpływają na perspektywy wzrostu regionu.
Prognoza wzrostu PKB dla Polski została podniesiona o 0,4 pkt. proc. w porównaniu z październikowymi prognozami banku. Silniejszy wzrost oczekiwany jest przede wszystkim ze względu na czynniki wspierające konsumpcję: spowolnienie inflacji, wzrost płac realnych, zacieśnienie rynków pracy oraz wyższe transfery i świadczenia socjalne.
Prognoza wzrostu dla Polski w 2025 roku pozostała na niezmienionym poziomie 3,4% w porównaniu do poprzednich prognoz banku. Dodatkowym wsparciem polskiego wzrostu gospodarczego w 2025 roku będzie wzrost inwestycji napędzany reformami strukturalnymi i uwolnionymi funduszami unijnymi.
Oczekuje się, że wzrost regionalny spowolni w tym roku do 2,8% po znacznym wzroście do 3,3% w 2023 r., w związku z silniejszym ożywieniem gospodarczym zarówno Rosji, jak i dotkniętej wojną Ukrainy, w Azji Środkowej. Oczekuje się, że regionalny wzrost produkcji pozostanie w dużej mierze niezmieniony w 2025 r.
Przeciwne wiatry w perspektywach są zróżnicowane. Wolniejsze niż oczekiwano ożywienie u kluczowych partnerów handlowych, zwłaszcza w strefie euro, restrykcyjna polityka pieniężna i nasilający się rozwój sytuacji geopolitycznej mogą w dalszym ciągu osłabić wzrost gospodarczy w całym regionie.
„Kraje Europy i Azji Środkowej w dalszym ciągu stoją w obliczu licznych kryzysów, zaostrzonych przez wymagające warunki globalnego wzrostu” – powiedziała Antonella Bassani, wiceprezes Banku Światowego na region Europy i Azji Środkowej. „Ożywienie wzrostu produktywności poprzez stymulowanie dynamiki biznesowej i zwiększanie odporności na ryzyko związane ze zmianą klimatu może pomóc chronić ludzi w regionie i przyspieszyć wzrost gospodarczy”.
Powolny wzrost jeszcze bardziej opóźni ożywienie regionu po niedawnych wstrząsach, w tym trwającej rosyjskiej inwazji na Ukrainę, pandemii i kryzysie kosztów życia w 2022 r.
We wschodzących i rozwijających się krajach Europy i Azji Środkowej inflacja spadła szybciej niż oczekiwano, głównie z powodu gwałtownego spadku światowych cen energii i żywności. Średnioroczna inflacja cen towarów i usług konsumenckich w regionie spadła do lutego 2024 r. do 4,2% z 15% na początku 2023 r. Niemniej jednak w 2022 r. kryzys kosztów utrzymania w dalszym ciągu będzie miał wpływ na gospodarstwa domowe, pomimo wzrostu dochodów realnych w ubiegłym roku.
Oczekuje się, że na Ukrainie tempo ożywienia gospodarczego spowolni z 4,8% w 2023 r. do 3,2% w tym roku ze względu na mniejsze zbiory i utrzymujące się niedobory siły roboczej. Perspektywy gospodarcze kraju w dalszym ciągu zależą od wsparcia darczyńców i czasu trwania rosyjskiej inwazji. Według ostatnich szacunków Banku Światowego i instytucji partnerskich koszt odbudowy i odbudowy Ukrainy wzrósł do 486 miliardów dolarów, czyli ponad dwukrotnie więcej niż przedwojenna gospodarka Ukrainy w 2021 roku.
Oczekuje się, że wzrost w Turcji również spowolni w tym roku do 3% – najniższego poziomu od 2009 r., z wyłączeniem lat dotkniętych pandemią – ponieważ oczekuje się, że wysiłki na rzecz konsolidacji makroekonomicznej ograniczą popyt krajowy. Niskie światowe ceny ropy zaburzą perspektywy w całej Azji Środkowej, ponieważ wzrost gospodarczy spowolni w tym roku do 4,1% z szacunkowych 5,5% w 2023 r.
Raport zawiera specjalny rozdział poświęcony uwolnieniu siły sektora prywatnego. Wskazuje, że rozwój gospodarczy w regionie to historia przejścia od gospodarki planowej do gospodarki rynkowej, kompleksowych i głębokich reform strukturalnych oraz pojawienia się inicjatyw prywatnych, które są główną siłą napędową wzrostu i dobrobytu.
W niecałe trzydzieści lat dwanaście krajów regionu przystąpiło do Unii Europejskiej (UE). Przejście tych krajów do gospodarki rynkowej zintegrowanej z UE z solidnymi instytucjami i strukturami produkcyjnymi pokazuje powodzenie głębokich reform niektórych krajów, które również osiągnęły status osób o wysokich dochodach.
„Sektor prywatny w kilku krajach regionu napotyka przeszkody, które ograniczają jego zdolność do rozwoju i innowacji” – powiedział Ivailo Izvorski, główny ekonomista Banku Światowego na region Europy i Azji Środkowej. „Zwiększenie dynamiki biznesu wymaga stawienia czoła kilku wyzwaniom, w tym poprawienia otoczenia konkurencyjnego, zmniejszenia zaangażowania rządu w gospodarkę, poprawy jakości edukacji i poprawy dostępności finansowania dla przedsiębiorstw”.
Wysiłki mające na celu promowanie konkurencji i wolnych rynków powinny koncentrować się na zmniejszaniu barier wejścia i ułatwianiu wychodzenia nieproduktywnym firmom. Silna obecność przedsiębiorstw państwowych stanowi również poważną przeszkodę w zapewnianiu równych warunków działania przedsiębiorstwom prywatnym.
Przedsiębiorstwa prywatne również borykają się z niedoborem wykształconej siły roboczej i dużymi brakami w kwalifikacjach, co znacząco utrudnia wzrost. Wysokie wskaźniki emigracji młodych i wykwalifikowanych pracowników nie pomagają na krótką metę. Lepiej wykształcona siła robocza wiąże się z wyższą produktywnością i może prowadzić do większej liczby innowacji.
Kredyty bankowe dla sektora prywatnego są stosunkowo niskie i nie wzrosły w ciągu ostatniej dekady. Ponadto kredyty mają zazwyczaj charakter krótkoterminowy. Aby zwiększyć wzrost produktywności i innowacyjność, przedsiębiorstwa potrzebują dostępu do długoterminowego finansowania.
Podsumowanie wzrostu PKB w latach 2020–25
2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | |
---|---|---|---|---|---|---|
Trybunał Obrachunkowy | -1,7 | 7.3 | 1,5 | 3.3 | 2.8 | 2.7 |
Europejski Trybunał Obrachunkowy z wyłączeniem Federacji Rosyjskiej i Ukrainy | -1,0 | 8,5 | 4.8 | 3.1 | 3.1 | 3.6 |
Europejski Trybunał Obrachunkowy z wyłączeniem Federacji Rosyjskiej, Turcji i Ukrainy | -2,7 | 6.6 | 4.4 | 2.2 | 3.2 | 3.7 |
Europa Środkowa | -3,0 | 7.1 | 5,0 | 0,9 | 3.0 | 3.5 |
Bałkany Zachodnie | -3,0 | 7.9 | 3.4 | 2.6 | 3.2 | 3.5 |
Europa Wschodnia z wyłączeniem Ukrainy | -1,8 | 4,0 | -4,7 | 3.4 | 1.3 | 1.2 |
Południowy Kaukaz | -5.2 | 6.7 | 7.2 | 3.8 | 3.5 | 3.4 |
Azja centralna | -1,3 | 5.3 | 4.2 | 5.5 | 4.1 | 4.9 |
Federacja Rosyjska | -2,7 | 5.9 | -1,2 | 3.6 | 2.2 | 1.1 |
Turcja | 1.9 | 11.4 | 5.5 | 4,5 | 3.0 | 3.6 |
Polska | -2,0 | 6.9 | 5.3 | 0,2 | 3.0 | 3.4 |
„Piwny maniak. Odkrywca. Nieuleczalny rozwiązywacz problemów. Podróżujący ninja. Pionier zombie. Amatorski twórca. Oddany orędownik mediów społecznościowych.”