Nauka
Badanie głodu w getcie warszawskim nie ma sobie równych w historii – Pierwsze wiadomości
Oprócz wielu diabolicznych metod, które naziści wymyślili, aby osiągnąć swój cel Ostatecznego Rozwiązania, który obejmował tortury, pracę przymusową, egzekucje i gazowanie, wolniejszym, ale równie skutecznym narzędziem był głód.
Wprowadzając w okupowanej Polsce w styczniu 1940 r. reglamentację żywności, Niemcy zapewnili Żydom najniższe racje żywnościowe.
Oficjalne dzienne spożycie kalorii w Polsce wynosiło 2600 kcal dla Niemców, 699 kcal dla Polaków i tylko 180 kcal dla Żydów.
Polityka została starannie wykalibrowana tak, aby Żydzi w Polsce otrzymywali kalorie „mniej niż minimum do zachowania życia”.
Do końca 1941 r. wyczerpały się wszystkie zapasy żywności, które uzupełniały niedostateczne racje żywnościowe, a getto warszawskie głodowało.
W lutym 1942 r. grupa żydowskich lekarzy pod przewodnictwem Izraela Milejkowskiego postanowiła wykorzystać głód do badania fizjologicznych i psychologicznych skutków głodu.
Raport zatytułowany Warsaw Ghetto Famine Study był niespotykanym aktem heroizmu, wytrwałości i determinacji i pozostawił światu studium głodu, które nie było możliwe wcześniej ani nie zostało osiągnięte.
Wyniki badań znacznie wyprzedziły ówczesną wiedzę naukową i są nadal stosowane w nauce.
Często opisywane przez naukowców i historyków, którzy po raz pierwszy zetknęli się z nim jako „zapomniane” lub „odkryte”, dla Muzeum Getta Warszawskiego, które przechowuje swoją własną kopię od kilku lat, badanie to wcale nie jest zapomniane.
Muzeum ma zostać otwarte za około dwa lata w budynku dawnego szpitala Bersohnów i Baumanów, jednego z dwóch szpitali w getcie, w którym lekarze prowadzili badania.
David Berman z muzeum powiedział TFN: „To, co zrobili lekarze, było bohaterskie i zrobili to dla ludzkości. Badali chorobę, którą sami cierpieli.
„Chociaż leczyli pacjentów, to tylko przedłużali ich śmierć i wiedzieli też, że ich własne życie też wkrótce dobiegnie końca”.
Badanie zostało opracowane przez dr. Israel Milejkowski, szef wydziału zdrowia Judenratu.
Skupił 28 lekarzy gettowych i powołał w listopadzie 1941 r. komitet organizacyjny, który miał opracować plan pracy, znaleźć środki i przydzielić lekarzom zadania.
W Dr. Milejkowski: „Praca powstała i została wykonana w niewiarygodnych warunkach. Trzymam pióro w dłoni i śmierć zagląda do mojego pokoju.
„Wygląda przez czarne okna smutnych pustych domów na opustoszałych ulicach zaśmieconych towarami wandalizmu i włamań. (…) W tej panującej ciszy tkwi siła i głębia naszego bólu i jęków, które pewnego dnia wstrząsną sumieniem świata”.
Doktor. Julian Fliederbaum stworzył najnowocześniejszą platformę badawczą, która zapewniła niepodważalną ważność naukową wyników.
Chociaż oba szpitale były stosunkowo dobrze wyposażone jeszcze przed wojną, wiele innych materiałów, w tym zestawy do badań krwi, trzeba było przemycać spoza getta.
„Sytuacja była wyjątkowa. W żadnej innej historii nowożytnej nie było tak zlokalizowanego masowego głodu. Mimo trudów warszawskiego getta szpitale miały stosunkowo dobre zaplecze medyczne. Ponadto mieli doskonałych lekarzy, z których wielu było światowej sławy” – powiedział Berman.
W lutym 1942 roku badanie było gotowe do uruchomienia. Skala projektu badawczego była ogromna i obejmowała ponad 100 uczestników. W badaniu pominięto osoby cierpiące na inną chorobę.
Pacjentów podzielono na dwie grupy: dzieci w wieku od 6 do 12 lat oraz osoby dorosłe w wieku od 20 do 40 lat.
Badanie miało dwie fazy. W pierwszej fazie zbadano wszystkich pacjentów przyjętych do szpitala z pierwotnym rozpoznaniem choroby głodowej, a wyniki zarejestrowano.
Choroba głodowa oznaczała spożywanie mniej niż 800 kcal kalorii dziennie dla dorosłych i brak innych chorób. W przypadku dzieci definicję niskokalorycznego spożycia oparto na wieku dziecka.
„Chociaż oficjalna racja żywnościowa dla Żydów wynosiła tylko 180 kalorii, często była ona uzupełniana przemytem i jadłodajniami” – powiedział Michał Kowalski z działu badawczego muzeum.
W fazie drugiej badano efekty metaboliczne i sercowo-naczyniowe, a także efekty behawioralne, okulistyczne, dermatologiczne i immunologiczne.
Lekarze skrupulatnie notowali zmiany, jakie zaszły u badanych – wolne bicie serca, niska temperatura, brak ruchu, płytki, powolny oddech.
Zauważyli, że samo ciało zaczęło dostarczać paliwo. Najpierw zużyty został węglowodan magazynowany w wątrobie i mięśniach, glikogen.
Tak więc tłuszcz stał się podstawowym paliwem. W końcu białko zostało rozbite, a tkanka mięśniowa zaczęła się zużywać. Kości stały się miękkie, gdy ciało wydobywało je z minerałów, które przechowywały.
U dzieci pierwszymi oznakami głodu były apatia, powolne ruchy i brak zainteresowania zabawą. Stali się smutni i kłótliwi. Rozwój intelektualny został zatrzymany.
W późniejszych etapach prowadzących do śmierci przyjęli pozycję płodową.
Jednym z głównych wniosków z badania było powolne ponowne karmienie ludzi. Pod koniec wojny żołnierze alianccy jak najszybciej dostarczali żywność ocalałym z obozów koncentracyjnych, co często kończyło się śmiercią, a wielu wychudzonych ludzi umierało.
22 lipca 1942 r. badanie zostało przerwane, gdy rozpoczęły się masowe deportacje z getta do Treblinki. Wszystkie dane zostały zebrane w pośpiechu i starannie ukryte.
Lekarze zebrali się następnie w jednym z budynków cmentarza żydowskiego, aby usystematyzować i zredagować dane, aby stworzyć projekt raportu końcowego.
Wierzyli, że ich własne życie wkrótce się skończy, ale mieli nadzieję, że ich praca nad głodem przyda się przyszłym pokoleniom.
Tuż przed ostateczną likwidacją getta w 1943 r. rękopis został przemycony i dostarczony wraz z listem lekarzy do prof. Witolda Orłowskiego ze szpitala Uniwersytetu Warszawskiego.
Chronił go do końca niemieckiej okupacji, a jeden z żydowskich lekarzy Emil Apfelbaum odzyskał go i przekazał w 1945 r. American Joint Distribution Committee, organizacji charytatywnej, której głównym celem była pomoc ocalałym Żydom.
W latach 1948 i 1949 American Joint Distribution Committee sporządził 1000 kopii raportu i rozesłał go do szpitali, szkół medycznych, bibliotek i uniwersytetów w całych Stanach Zjednoczonych.
Inicjator projektu, Izrael Milejkowski, został w 1943 r. wysłany do Treblinki. Większość innych badaczy choroby głodowej w getcie warszawskim nie doczekała końca wojny.
Dr. Apfelbaum zdobył fałszywe dokumenty i uciekł z getta pod koniec stycznia 1943 r. Ukrywał się do wyzwolenia Warszawy. Zmarł nagle, prawdopodobnie na atak serca, na ulicy Warszawskiej 12 stycznia 1946 r.
Inny lekarz, Henryk Fenigstein, został schwytany przez nazistów w 1943 roku i wysłany do Auschwitz, zanim udał się do Dachau, gdzie został zwolniony przez armię amerykańską 30 kwietnia 1945 roku.
„Piwny maniak. Odkrywca. Nieuleczalny rozwiązywacz problemów. Podróżujący ninja. Pionier zombie. Amatorski twórca. Oddany orędownik mediów społecznościowych.”