Aktualności – Instytut Ekonomii Niemieckiej (IW)

W przyszłą niedzielę Polacy wybiorą nowy rząd. Po niezwykłym „cudzie gospodarczym” Polska znalazła się na rozdrożu. Po latach wzrostu gospodarczego ma potencjał na jeszcze większy dobrobyt, jeśli otworzy się szerzej na świat i znajdzie pragmatyczne rozwiązania głównych konfliktów z UE.

Polska przeżyła swego rodzaju „cud gospodarczy”. W ciągu ostatnich trzech dekad kraj stał się mistrzem wzrostu. Realny produkt krajowy brutto (PKB) wzrósł ponad trzykrotnie, podczas gdy PKB na mieszkańca wzrósł prawie czterokrotnie. Stopa bezrobocia osiągnęła najniższy poziom w historii, a wskaźnik zadłużenia jest znacznie poniżej średniej UE – imponujące osiągnięcia. Polska jest obecnie szóstą co do wielkości gospodarką w Unii Europejskiej, ważnym partnerem handlowym i konkurencyjną lokalizacją przemysłową. Od 2002 r. wolumen handlu wzrósł siedmiokrotnie, przy czym Niemcy odgrywają kluczową rolę w polskim imporcie i eksporcie.

Czynniki sukcesu polskiej gospodarki

Jednym z kluczowych czynników sukcesu gospodarczego Polski jest zaangażowanie w liberalizację gospodarczą w ramach stabilnych instytucji demokratycznych. Transformacja ta została w znacznym stopniu wsparta środkami finansowymi z budżetu UE, które umożliwiły Polsce rozbudowę infrastruktury i rozbudowę systemu edukacji. Atrakcyjność kraju dla firm zagranicznych, wynikająca z niskich kosztów pracy i liberalnej polityki rynku pracy, dodatkowo przyczyniła się do jego wyników gospodarczych. Nie byłoby to możliwe bez przystąpienia Polski do UE w 2004 roku i jej pełnej integracji z europejskim rynkiem wewnętrznym.

Sukces gospodarczy stoi na rozdrożu

Pomimo wysokiego statusu dochodowego Polska stoi w obliczu krytycznego punktu zwrotnego. Aby utrzymać swój wzrost, Polska musi poprawić swój potencjał innowacyjny, zarządzać zieloną transformacją i zmniejszyć swoją zależność od węgla, promując jednocześnie sprzyjający klimat inwestycyjny. Wymaga to stabilności, niezawodności i przejrzystości, na przykład pod względem ochrony inwestycji i pewności prawa. Wysoka inflacja i niedobór wykwalifikowanych pracowników wynikający z emigracji i zmian demograficznych stanowią dodatkowe wyzwania.
„To niezwykłe, jak Polska opanowała przejście od gospodarki planowej do w pełni rozwiniętej gospodarki rynkowej w ciągu ostatnich 30 lat” – mówi badacz IW Thomas Obst. „Polski rząd powinien podejść do reform powyborczych równie pragmatycznie, jak to miało miejsce w przeszłości.” Pozwoliłoby to Polsce pozostać atrakcyjną lokalizacją dla inwestycji i w dalszym ciągu czerpać korzyści z porównywalnej dystrybucji kosztów w europejskich łańcuchach wartości.

Oprócz tych potrzeb gospodarczych Polska mogłaby skorzystać na złagodzeniu konfliktów z UE w zakresie praworządności, wolności mediów i podziału władzy. „Byłoby to warunkiem wstępnym skorzystania z unijnego funduszu odbudowy” – mówi badaczka IW Samina Sultan. Biorąc pod uwagę liczne wyzwania i potrzeby inwestycyjne, fundusze te przyniosłyby ogromne korzyści i stanowiłyby zachętę do niezbędnych reform. „Sukces gospodarczy”. „Historia mogłaby odnieść sukces tylko wtedy, gdyby otworzyła się na świat i UE” – mówi Sultan. „To pokazuje, że w przyszłości Polska może się dalej rozwijać tylko w partnerstwie”.
Szczególne znaczenie mają współzależności niemiecko-polskie: poszerzanie tych relacji leży w interesie obu stron i wymaga odpowiedniego uznania politycznego.