Nauka
Naukowcy rozwiązują zagadkę „enigmatycznego” dinozaura Bagaraatan ostromi
Bagaraatan ostromi był zagadkowym drapieżnym dinozaurem z późnej kredy, który miał skomplikowaną kombinację cech. Z nowych badań prowadzonych przez paleontologów, w tym badaczy z Polskiej Akademii Nauk, wynika, że w szkielecie zmieszały się kości dwóch dinozaurów, w tym kości młodego tyranozaura.
Materiał źródłowy stanowiły skamieniałości odkryte w latach 70. XX wieku na terenach dzisiejszej Mongolii, opisane przez profesor Halszkę Osmólską w 1996 roku. Bagaraatan ostromi opisano go na podstawie niekompletnego szkieletu, który nie odpowiadał żadnej znanej wówczas grupie teropodów (dinozaurów drapieżnych). Od tego czasu wspominano o nim w wielu artykułach naukowych, jednak ze względu na skomplikowane połączenie cech nadal nie było zgody co do tego, jaki to był typ dinozaura.
Justyna Słowiak i dr Tomasz Szczygielski z Instytutu Paleobiologii PAN rozwiązali tę zagadkę we współpracy z profesorem Stephenem Brusatte z Uniwersytetu w Edynburgu.
„Okazuje się, że z nieznanych powodów profesor Halszka Osmólska wyrzuciła część kości odkrytych podczas badań. Te kości poprowadziły nas w nowym kierunku. Pokazujemy to na podstawie analiz i porównań z innymi okazami z kolekcji mongolskiej Bagaraatan ostromi było to połączenie kości dwóch dinozaurów. Kości nóg należały do owiraptorozaura, prawdopodobnie starszego od niego okazu Elmizaur rarus gatunków, więc zostały dziwnie połączone. Mogło to zdezorientować poprzednich badaczy” – powiedział Nauka w Polsce dr Słowiak. Owiraptorozaury to stosunkowo małe, smukłe dinozaury drapieżne, bliżej spokrewnione z ptakami niż z dużymi drapieżnikami wierzchołkowymi.
Pozostałe fragmenty szkieletu – szczęka i kręgosłup – należały do młodego tyranozaura, który żył 70 milionów lat temu i miał około 2–3 m długości.
„To jeden z najmniejszych młodych tyranozaurów znanych obecnie na świecie. Występują bardzo rzadko, dlatego każda nowa wnosi ogromny wkład w postęp wiedzy na temat rozwoju tyranozaurów w kolejnych okresach życia” – mówi dr hab.
Tyranozaury to grupa dużych drapieżników, które żyły w Ameryce Północnej i Azji w późnej kredzie (około 100–66 milionów lat temu). Do tej rodziny należą kultowe T.rexy (Tyranozaur rex) i jego azjatyccy kuzyni: Tarbozaur (Bataar Tarbozaur). Tym drugim tematem w swojej pracy badawczej zajmuje się dr Słowiak.
Nie jest jeszcze jasne, czy Bagaraatan ostromi jest odrębnym przedstawicielem tyranozaurów lub osobnikiem młodocianym Tarbozaur Lub Alioramus. „Szkielet jest zbyt niekompletny, aby dokładnie określić jego gatunek, dlatego nie zdecydowaliśmy się jeszcze na przypisanie go do żadnego rodzaju. Formalnie poprawiony gatunek Bagaraatan pozostaje aktualna, ale dopiero przyszłe odkrycia pozwolą na jej pełną weryfikację” – mówi Słowiak.
Więcej szczegółów można znaleźć w artykule źródłowym opublikowanym na stronie Dziennik zoologiczny Towarzystwa Linneusza.
Na pytanie, dlaczego wcześniej uważano, że wszystkie te kości muszą należeć do jednego osobnika, dr Słowiak odpowiada, że kości znalezione w jednym miejscu najczęściej przypisuje się dinozaurowi, choć dziś paleontolodzy podchodzą do tej kwestii ostrożniej. „Niestety, nie zachowały się żadne zdjęcia tego okazu z miejsca odkrycia. Obecnie wiemy, że w formacji Nemegt na pustyni Gobi w Mongolii występowała duża różnorodność dinozaurów, a fragmenty szkieletu mogły zostać pomieszane lub umieszczone tak blisko siebie, że mógł wystąpić błąd. Należy pamiętać, że od lat 70. XX w. znacząco poprawił się także stan wiedzy paleontologicznej, nie mówiąc już o luce technologicznej i metodologicznej pomiędzy tamtymi latami a dniem dzisiejszym” – stwierdza.
Naukowiec pracuje obecnie nad opisem rozwoju indywidualnego w obrębie Tarbozaur czaszka – przygotowuje wirtualną rekonstrukcję opisującą zmiany jakie zachodzą na każdym etapie życia zwierzęcia. (PAPKA)
PAP – Nauka w Polsce, Agnieszka Kliks-Pudlik
akp/ bar/ kap/
tr. RL
Fundacja PAP umożliwia nieodpłatne przedrukowanie artykułów z portalu Nauka w Polsce pod warunkiem otrzymania raz w miesiącu wiadomości e-mail o korzystaniu z portalu i wskazaniu pochodzenia artykułu. Na stronach internetowych i portalach internetowych należy podawać adres: Źródło: www.scienceinpoland.pl, natomiast w czasopismach – adnotację: Źródło: Nauka w Polsce – www.scienceinpoland.pl. W przypadku serwisów społecznościowych należy podać jedynie tytuł i lead przesyłki naszej agencji wraz z linkiem prowadzącym do tekstu artykułu na naszej stronie, tak jak widnieje on na naszym profilu na Facebooku.
„Piwny maniak. Odkrywca. Nieuleczalny rozwiązywacz problemów. Podróżujący ninja. Pionier zombie. Amatorski twórca. Oddany orędownik mediów społecznościowych.”