Nowe odkrycia archeologiczne w Jaskini Raj

„Jaskinia Raj to jedno z najsłynniejszych i najważniejszych stanowisk archeologicznych w Polsce, ale tak naprawdę wiemy o niej bardzo niewiele” – mówi nadzorująca prace dr Małgorzata Kot z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Archeolog podkreśla, że ​​badania na tym stanowisku prowadzono dopiero w latach 60. XX wieku, niedługo po odkryciu jaskini.

„Odkryto wówczas ogromną ilość kości zwierzęcych oraz ślady co najmniej dwóch wizyt neandertalczyków w tym miejscu. Od tego czasu nic więcej się nie wydarzyło w zakresie badań. Jednak przez 60 lat metody laboratoryjne rozwinęły się na tyle, że będziemy mogli powiedzieć znacznie więcej o znaleziskach i historii tego miejsca” – dodaje.

Obecnie przy wejściu do jaskini prowadzone są badania, wykopaliska zajmują zaledwie około pół metra kwadratowego, ale przyniosły już szereg ciekawych znalezisk. W ciągu kilku dni badań archeolodzy znaleźli kości niedźwiedzia i lwa jaskiniowego, mamuta oraz fragmenty poroża renifera. W sumie istnieje około 200 dużych, dobrze zachowanych kości. Naukowcy mają jednak nadzieję, że w głębszych warstwach gleby mogą znajdować się tysiące małych artefaktów, w tym fragmenty kości małych ssaków.

„Możemy już powiedzieć, że w Jaskini Raj mieszkali nie tylko neandertalczycy, ale także współcześni ludzie. Nie odnotowano tego wcześniej” – mówi dr Kot.

Kolejne warstwy gleby z terenu budowy są pobierane, klasyfikowane i oczyszczane w laboratoriach Europejskiego Centrum Edukacji Geologicznej, ośrodka naukowo-badawczego Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego, zlokalizowanego w Korzecku, w gminie Chęciny.

Naukowcy chcą także zweryfikować hipotezę dotyczącą poroży reniferów, których licznie znajdowano w jaskini podczas badań w latach 60. XX wieku. „Według tej hipotezy neandertalczycy wykorzystywali zebrane poroża do budowy barykad i ochrony wejść do jaskiń. Postaramy się sprawdzić, czy było to możliwe i czy rzeczywiście ma to związek z okresem, w którym żyli neandertalczycy” – mówi Kot.

Archeolodzy powrócą do Cave Raj w czerwcu i lipcu, kiedy planowany będzie projekt na większą skalę.

Badania finansowane są z grantu Narodowego Centrum Nauki. Projekt ma na celu szczegółową rekonstrukcję zmian klimatycznych i środowiskowych, jakie zaszły w pradziejach południowej Polski i porównanie ich ze strategiami osadniczymi od górnego paleolitu środkowego do górnego paleolitu, pomiędzy około 60 000 a 14 500 lat temu.

W ramach projektu badacze zamierzają zbadać materiały kopalne z kilku jaskiń na południu Polski. Oprócz Jaskini Raj obejmuje także Jaskinię Deszczową na Płaskowyżu Krakowsko-Częstochowskim i Jaskinię Obłazową w Karpatach Zachodnich.

Jaskinia Raj powstał w skałach wapiennych, które powstały na dnie płytkiego morza około 360 milionów lat temu. Odkryli go uczniowie technikum geologicznego w Krakowie w 1964 roku podczas ćwiczeń terenowych w Górach Świętokrzyskich. Wyróżnia się wyjątkowo bogatą, różnorodną i dobrze zachowaną kroplówką liczącą ponad 47 000 stalaktytów. Najwyższa kolumna kroplowa ma prawie dwa metry wysokości. Jaskinia jest udostępniona do zwiedzania od 1972 roku. (PAP)

PAP – Nauka w Polsce, Wiktor Dziarmaga

wdz/ aszw/ kap/

tr. RL