Świat
Alarm w Izraelu w związku z doniesieniami o możliwych działaniach prawnych MTK w sprawie Gazy
- Autorzy: Anna Foster i Raffi Berg
- wiadomości BBC
Izraelscy urzędnicy są coraz bardziej zaniepokojeni faktem, że najwyższy sąd karny ONZ planuje wystąpić o nakazy aresztowania swoich przywódców wojskowych i politycznych pod zarzutem popełnienia zbrodni wojennych.
Według doniesień może być wśród nich premier Benjamin Netanjahu.
Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) od trzech lat bada działania Izraela na terytoriach okupowanych, a ostatnio także działania Hamasu. Ma uprawnienia do stawiania zarzutów i sądzenia osób za najpoważniejsze przestępstwa w świetle prawa międzynarodowego.
Wydała już nakazy aresztowania przywódców, w tym Władimira Putina, Muammara Kaddafiego w Libii i ugandyjskiego watażki Josepha Kony’ego.
Netanjahu nazwał perspektywę umieszczenia wyższych rangą izraelskich osobistości na liście osób poszukiwanych „skandalem o historycznych rozmiarach” i oskarżył Międzynarodowy Trybunał Karny o próbę osłabienia zdolności Izraela do samoobrony.
Jednak fakt, że zdecydował się na tak ostre komentarze publiczne, sugeruje, że za kulisami aktywnie dyskutuje się o takim scenariuszu.
Chociaż MTK nie potwierdził twierdzeń Izraela, jego przesłanie było jasne, gdy w grudniu ubiegłego roku główny prokurator Karim Khan KC odwiedził Izrael i okupowany Zachodni Brzeg.
Brytyjski prawnik odwiedził miejsca ataków Hamasu w izraelskich wioskach w pobliżu płotu Gazy, który 7 października został naruszony przez bandytów dowodzonych przez Hamas.
Spotkał się także z przywódcami politycznymi i udał się do Ramallah, aby porozmawiać z rodzinami ofiar palestyńskich o ich doświadczeniach w Gazie i na Zachodnim Brzegu. Potępił przemoc, jakiej doświadczyła ludność cywilna po obu stronach, i obiecał przeprowadzić dochodzenie.
„Wszyscy uczestnicy muszą przestrzegać międzynarodowego prawa humanitarnego” – wyjaśnił w ówczesnym oświadczeniu. „Jeśli tego nie zrobisz, nie narzekaj, gdy moje biuro będzie musiało podjąć działania”.
Khan powiedział, że ataki z 7 października, w których bandyci dowodzeni przez Hamas zabili według Izraela około 1200 osób, głównie cywilów, i wzięli 253 zakładników, stanowią „jedne z najpoważniejszych zbrodni międzynarodowych, które szokują sumienie ludzkości, zbrodni, które… W tym celu powołano ICC.
W przypadku Izraela miał dwie obawy. Podkreślił zaangażowanie w prowadzenie operacji wojskowej w Gazie w ramach „jasnych parametrów prawnych regulujących konflikty zbrojne”.
Izrael został oskarżony o niezapewnienie odpowiedniej ochrony ludności cywilnej podczas wielomiesięcznych bombardowań, chociaż upiera się, że podejmuje wszelkie niezbędne środki, aby uniknąć ofiar. Ministerstwo zdrowia kierowane przez Hamas na tym obszarze twierdzi, że od początku wojny zginęło tam ponad 34 500 osób, w tym wiele dzieci.
Khan podkreślił również potrzebę dostarczenia pomocy humanitarnej do Gazy, obejmującej dostęp do żywności, wody i opieki medycznej jako podstawowe prawo ludności cywilnej, „bez dalszej zwłoki, w odpowiednim tempie i na skalę”. Wezwał także Hamas, aby nie zmieniał kierunku dostaw ani niewłaściwie ich wykorzystywał po tym, jak Izrael oskarżył swoich członków o plądrowanie ciężarówek i kradzież pomocy, uniemożliwiającej jej dotarcie do szerszego społeczeństwa.
Izrael nie jest członkiem Międzynarodowego Trybunału Karnego i uważa się, że nie ma nad nim jurysdykcji. Trybunał orzekł jednak, że faktycznie sprawuje jurysdykcję nad Zachodnim Brzegiem, Wschodnią Jerozolimą i Gazą od 2015 r., po ratyfikowaniu przez Palestyńczyków traktatu założycielskiego, Statutu Rzymskiego, jako państwa Palestyny.
W żadnej demokracji w stylu zachodnim nie wydano nigdy nakazu aresztowania MTK wobec jej przywódcy. Jeśli przydarzy się to panu Netanjahu, będzie pierwszy. Izraelczycy są szczególnie zaniepokojeni piętnem i możliwą izolacją, jaka by mu towarzyszyła.
Michael Oren był ambasadorem Izraela w Stanach Zjednoczonych od 2009 do 2013 roku. Wskazuje na niedawną sprawę Republiki Południowej Afryki przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości (MTS), w której Izrael został oskarżony o ludobójstwo na ludności palestyńskiej w Gazie – oskarżenie, które Izrael stanowczo odrzuca.
W styczniu sąd wydał orzeczenie wstępne, w którym nakazał Izraelowi podjęcie działań zapobiegających ludobójstwu w Gazie, ale nie nakazał mu zaprzestania ofensywy wojskowej.
„Izrael wyszedł z tego procesu stosunkowo bez szwanku, ale fakt, że proces w ogóle się odbył, oznaczał, że Izrael przegrał bitwę” – powiedział BBC.
„Przede wszystkim nie powinni byli być przetrzymywani i z pewnością jest to cios dla naszej międzynarodowej reputacji i bezpieczeństwa. Ponieważ kraj, którego przywódców oskarża się o odpowiedzialność za zbrodnie wojenne, jest bardziej bezbronny niż kraj, który tego nie robi”.
Sir Geoffrey Nice KC, inny brytyjski prawnik, prowadził postępowanie przeciwko byłemu prezydentowi Serbii Slobodanowi Miloszeviciu za zbrodnie wojenne przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla Byłej Jugosławii (MTKJ).
Zaznacza, że w centrum uwagi MTK znajdują się działania obu stron tego konfliktu.
„Wszelkie śledztwo dotyczy nie tylko izraelskich sił zbrojnych oraz przywódców politycznych i wojskowych, ale także Hamasu” – powiedział BBC.
„Pozostaje mieć nadzieję, że nie wszyscy podejrzani bojownicy i przywódcy Hamasu zostaną natychmiast rozstrzelani, ale że zostaną aresztowani i osądzeni przez międzynarodowy trybunał”.
Odniósł się także do sugestii, że MTK może znaleźć się pod presją polityczną, aby ponownie przemyśleć swój proces decyzyjny.
„Rządy na całym świecie, szczególnie duże i potężne, istnieją po to, aby chronić interesy swojego kraju.
„Więc jeśli zobaczą zbliżający się proces lub dochodzenie, wyrządziłoby to wielką szkodę ich reputacji jako kraju i jeśli założą, że mogą interweniować w procesie, dochodzeniu lub postępowaniu prawnym, aby uchronić się przed szkodą dla reputacji”. wtedy zrobią to, ponieważ działają w interesie swojego kraju”.
Ramy czasowe na wydanie nakazu aresztowania mogą być różne – od chwili, gdy prokurator MTK złoży wniosek o nakaz aresztowania, do chwili jego wydania przez sędziów, miną tygodnie, a nawet miesiące.
Czasami szczegóły mogą być traktowane jako poufne, jeśli uważa się, że ich ujawnienie zmniejszy ryzyko aresztowania.
Takie posunięcie przeciwko Netanjahu, jego kolegom politycznym lub izraelskim dowódcom wojskowym miałoby również konsekwencje praktyczne. Miałoby to wpływ na ich możliwość szerokiego podróżowania, ponieważ Statut Rzymski nakłada na państwa obowiązek ekstradycji wizytujących osób posiadających zaległe nakazy aresztowania. Jednakże niektóre z tych krajów w ostatnich latach zignorowały nakazy aresztowania wydane przez MTK.
Były ambasador Izraela Michael Oren uważa, że ostateczny wpływ będzie znacznie szerszy i zmieni narrację izraelskiego społeczeństwa
„Generalnie jest to odpowiedź na miłość. Nie reaguje na agresję. Jeśli chcesz uzyskać ustępstwa od Izraelczyków, nie uderzaj ich w głowę, tylko przytulaj” – powiedział.
„Wszystkie te działania zmierzają do zmiany kierunku politycznego w tym kraju w prawo, a nie odwrotnie. Wywołałoby to efekt bumerangu i zamiast otworzyć możliwości ewentualnego procesu dyplomatycznego, prawdopodobnie go ograniczy”.
„Organizator. Entuzjasta podróży. Rozwiązuje problemy. Miłośnik muzyki. Oddany uczony kulinarny. Nieuleczalny fan internetu. Zwolennik popkultury.”