David Chipperfield zdobywa nagrodę Pritzkera

Kiedy „głowa, która nosi koronę, spoczywa niespokojnie”, David Chipperfield czuje się trochę nieswojo, ponieważ otrzymał najwyższe odznaczenie w architekturze, Nagrodę Pritzkera.

Nie dlatego, że jest niewdzięczny — „Miło jest być rozpoznawanym” — powiedział Chipperfield, 69-letni brytyjski architekt, w wywiadzie telefonicznym z Hiszpanii. To dlatego, że od dawna uważa, że ​​„architektura jest ważniejsza niż architekci” i ponieważ wierzy, że „stoimy w obliczu dwóch kryzysów egzystencjalnych: nierówności społecznych i załamania klimatycznego”.

Te priorytety są po części powodem, dla którego Rada Dyrektorów Pritzkera wybrała Chipperfielda na uhonorowanego w 2023 roku. „W każdym razie umiejętnie dobrał narzędzia, które są istotne dla projektu, a nie te, które mogłyby celebrować architekta jedynie jako artystę” – stwierdziło jury w oświadczeniu, które zostało ogłoszone we wtorek. „Takie podejście wyjaśnia, dlaczego utalentowany architekt może czasem prawie zniknąć”.

Chipperfield słynie z łączenia eleganckich, współczesnych przestrzeni z zabytkowymi budynkami. W 2013, Ukończył nową rozbudowę galerii do Muzeum Sztuki w St. Louis, polerowanego betonowo-szklanego odpowiednika Muzeum Beaux-Arts zaprojektowanego przez Cassa Gilberta na Wystawę Światową w 1904 roku.

W cenie jego renowacja tzw nowe muzeum w Berlinie (2009) – w tym ocalone elementy budynku zniszczonego w czasie II wojny światowej – za „rozróżnienie między konserwacją, odbudową i dobudową”.

(„To czyni Berlin jednym z najpiękniejszych budynków użyteczności publicznej w Europie”, napisał Michael Kimmelman w New York Times, opisując projekt jako „największy projekt Humpty Dumpty na świecie”).

Cytat chwalił również XVI-wieczną restaurację Chipperfielda Procuratie Vecchie w Wenecji (2022), popularny punkt orientacyjny na Placu Świętego Marka, który „wezwał tradycyjnych rzemieślników do rewitalizacji oryginalnych fresków, lastryko i pastelowych podłóg oraz tynków, odsłaniając warstwy historii, jednocześnie włączając lokalne rzemiosło i techniki budowlane w celu stworzenia współczesnych korelujących interwencji. „, jak obieg pionowy”.

W wywiadzie Chipperfield brzmiał na wyraźnie sfrustrowanego powolnym rozliczeniem się ze zrównoważonym rozwojem. „Nie chodzi o panele słoneczne i izolację okien”, powiedział, „ale o fundamentalne zmiany”.

„Wszystkie nasze działania nie muszą być mierzone w kategoriach ekonomicznych”, dodał, „ale w kategoriach ich wpływu społecznego i środowiskowego”.

Jako indywidualny architekt, powiedział Chipperfield, jego zdolność do przyczyniania się do dalszego postępu była ograniczona, pod warunkiem, że został zatrudniony, aby spełnić życzenia klienta. Powiedział jednak, że jego kohorta odgrywa ważną rolę w edukacji następnego pokolenia w takich kwestiach i angażowaniu klientów w społecznie odpowiedzialne praktyki.

„To nie zawsze jest nasza wina – jeśli nikt nie buduje mieszkań socjalnych, nie możemy wyjść i sami ich zbudować” – powiedział. „Ale jako zawód nie wnieśliśmy wkładu na poziomie, na którym wspólnie powinniśmy”.

Starając się, aby jego architektura przyczyniała się do dobrobytu obywateli, Chipperfield zaprojektował swoją Budynek Pucharu Ameryki 2006 w Walencji w Hiszpanii, nie tylko jako tymczasowe miejsce gościnne dla drużyn i sponsorów, ale także jako przestrzeń publiczna ze sklepami i tarasem z widokiem na kanał i miasto.

Częścią tego, co napędza Chipperfielda, jest wszechobecna nierówność dochodów. „Pochodzę z pokolenia architektów, którzy wierzyli, że mieszkanie jest prawem i zrezygnowaliśmy z tego” – powiedział. „Posiadanie mieszkania, dobrego środowiska fizycznego powinno być prawem obywatelskim.

„To nie powinno być przywilejem tylko dla bogatych ludzi” – kontynuował. „Nie możemy po prostu zostawić części społeczeństwa za sobą”.

Urodzony w Londynie Chipperfield miał skromne pochodzenie i dorastał na wiejskiej farmie w Devon w południowo-zachodniej Anglii, otoczonej stodołami i budynkami gospodarczymi. Jego ojciec, który zaczynał jako tapicer, przeniósł rodzinę na farmę, gdy David miał 4 lata; wszyscy pracowali na roli.

„Nigdy nie miałem poczucia uprawnień” – powiedział Chipperfield.

Po ukończeniu Kingston School of Art w 1976 i Architectural Association School of Architecture w Londynie w 1980, Chipperfield pracował pod kierunkiem architektów Douglasa Stephena, Normana Fostera i Richarda Rogersa, zanim założył własną praktykę w 1985. Później dodano biura w Berlinie, Szanghaju, Mediolanie i Santiago de Compostela w Hiszpanii.

Rogers – który zaprojektował Centre Pompidou w Paryżu wraz z Renzo Piano – wywarł szczególnie silny wpływ „nie tylko jako architekt, ale jako ktoś, kto rozszerzył techniczne wymagania architektury na kulturowe i humanistyczne” – powiedział Chipperfield. „Jestem bardzo wdzięczny za inspirację, którą mi dał”.

Pierwszy budynek publiczny Chipperfielda, River & Rowing Museum w Henley-on-Thames (1989-1997) – z clerestorium i spadzistymi dachami inspirowanymi przystaniami rzecznymi – doprowadził do długiej kariery zamówień publicznych i prywatnych.

Jego projekty obejmowały siedzibę BBC Scotland w opuszczonej stoczni w Glasgow (2007); sześć krystalicznych tomów skierowanych w stronę morza dla galerii Turner Contemporary w Margate (2011); oraz Museo Jumex, zbudowane na 14 kolumnach i cokole w Mexico City (2013).

„Trzypiętrowy budynek to prosty, zwarty blok jasnego trawertynu, pozbawiony jakiejkolwiek dekoracji, z wyjątkiem herbu piłokształtnego na szczycie” – napisał. „To rozsądna, pozbawiona ego struktura, która wydaje się patrzeć raczej do wewnątrz niż na zewnątrz”.

Chipperfield wykonał również swój udział w planach generalnych, takich jak jeden ukończony w 2018 r Royal Academy of Arts w LondynieProjekt nowoczesnego betonowego mostu łączącego Burlington House na Piccadilly (1868) i Burlington Gardens, dawny budynek Senatu (1998).

Salon wystawowy projektanta Isseya Miyake’a w 1985 roku skłonił Chipperfielda do spędzenia lat w Japonii, miejscu, które, jak powiedział, miało głęboki wpływ na jego wartości i estetykę.

„Japończycy wydają się zamieniać małe rzeczy w wielkie rzeczy – normalne aspekty codziennego życia w znaczące działania” – powiedział architekt. „To mnie dotknęło”.

Rozwinął również silne powiązania z Galicją w Hiszpanii. W 2017 roku założył Fundacja RIA, lokalna organizacja non-profit zajmująca się rozwojem i ochroną lokalnej gospodarki. Chipperfield i jego rodzina są w pobliżu od dłuższego czasu dom w Corrubedogalicyjska wioska na północno-zachodnim wybrzeżu Hiszpanii.

„To nagłe, nie jest inspirujące” – powiedział Chipperfield o okolicy. „Nie pociągają mnie spektakularne, nowe i autopromocyjne rzeczy. Pociągają mnie rzeczy o wrodzonych i istotnych cechach”.

Mimo to Chipperfield ugruntował swoją pozycję jako architekt marki, często zajmując czołowe miejsca na liście najważniejszych konkursów. W 2010 został pasowany na rycerza.

Jego firma została wybrana w zeszłym miesiącu renowacja Narodowego Muzeum Archeologicznego w Atenach, neoklasycystyczny słup zaprojektowany przez Ludwiga Lange i Ernsta Zillera w latach 1866-1874. Długo dyskutowany plan Chipperfielda rozbudowuje istniejący budynek w kierunku ulicy o nadbudowę podziemną i ogród na dachu.

Stowarzyszenie Architektów Greckich protestowało przeciwko jego wykluczeniu z konkursu architektonicznego, a greccy eksperci od renowacji sprzeciwili się rozmiarom nowego wejścia, twierdząc, że przyćmi on oryginalny XIX-wieczny budynek. Chipperfield odpowiedział na krytykę powiedzieć, że zmiana zawsze wiąże się z kosztami: „Nie da się zrobić omletu bez rozbicia jajek”.

Chipperfield zapłacił jedną z takich cen, tracąc jedną ze swoich najbardziej prestiżowych prowizji: nowe skrzydło sztuki nowoczesnej i współczesnej w Metropolitan Museum of Art Został wybrany w 2015 roku. Po odłożeniu projektu Met zmienił bieg i ogłosił w zeszłym roku, że meksykański architekt Frida Escobedo zamiast tego zaprojektowałby skrzydło.

W wywiadzie Chipperfield powiedział, że był zaskoczony, ponieważ nie miał wcześniej wiadomości od dyrektora Met, Maxa Holleina, ani żadnego z powierników. „To było jedno z najfajniejszych ćwiczeń, jakie widziałem, aby pozbyć się architekta bez zwalniania go” – powiedział Chipperfield.

(Zapytane o to muzeum powiedziało, że skontaktowało się z Chipperfieldem przed wydaniem publicznego oświadczenia.)

Jednak tym, co dziś najbardziej interesuje Chipperfielda, jest to, co postrzega jako nieograniczony wolny rynek, nieukierunkowane inwestycje, reaktywny proces planowania i sposób, w jaki nasza kultura zachęca do konsumpcjonizmu.

„Odnajdywanie piękna w normalności wydaje mi się głęboką pozycją i czymś bardzo nowoczesnym i bardzo różnym od tego, co robi dzisiaj nasze społeczeństwo, co ma sprawić, że będziemy głodni nowych rzeczy” – powiedział. „System istnieje po to, abyśmy byli niezadowoleni. Wierzę, że spojrzymy wstecz na ten okres z pewnym zamieszaniem”.

Jednocześnie Chipperfield powiedział, że nie rozpacza. „Nie straciłem wiary w samą architekturę” – powiedział. „Tworzymy fizycznie lepszy świat, ogólnie rzecz biorąc, tworzymy lepszy świat. Zawsze się tego trzymałem”.