30 lat po ZSRR powrócił wielobiegunowy porządek świata, piszą RK Raghavan i Ajay Goyal

Dwie ostatnie rozmowy telefoniczne między prezydentami Joe Bidenem i Władimirem Putinem na temat tlącej się sytuacji na Ukrainie wydają się uspokajać. Wbrew projektowanym polemikom okazja okazała się lichą odezwą każdego przywódcy, która zakończyła się porozumieniem w sprawie osobistych rozmów. Dla tych, którzy chcą pokoju na świecie – większość z nas należy do tej grupy – powinien to być niebezpiecznie wrażliwy region świata, nawet w czasie, gdy śmiertelna pandemia wciąż ogarnia świat.

Jakakolwiek ofensywa militarna Rosji na Ukrainie może doprowadzić do niekontrolowanej pożogi z ogromnymi konsekwencjami dla reszty świata. Dzięki zaproszeniu USA do bezpośrednich rozmów Rosja po raz kolejny zajęła miejsce na światowym stole. Nic dziwnego, że szybko obnosiła się ze swoimi strategicznymi powiązaniami z inną globalną potęgą gospodarczą, technologiczną i militarną – Chinami – z którą dzieli pokojową granicę o długości 4200 km. Od czasu ostatniej pożogi w 1969 roku, kiedy Związek Radziecki i Chiny znajdowały się na skraju wojny totalnej, ich stosunki były rzeczowe i spokojne.

Na czele USA i Rosji stoi dwóch doświadczonych polityków z kilkudziesięcioletnim doświadczeniem w polityce zagranicznej. Żaden z nich nie ma ochoty na pospieszną konfrontację wojskową. Obaj mają świadomość katastrofalnych skutków wojny dla własnego kraju i świata. Biden publicznie wykluczył jakiekolwiek zaangażowanie wojskowe nawet w przypadku rosyjskiej inwazji na Ukrainę (której Rosja stanowczo zaprzecza). Zamiast tego zatrzymał się z groźbą „sankcji z piekła”.

Putin nie drżał z powodu takich sankcji, ale jasne jest, że on także woli raczej paktu o nieagresji niż konfrontacji. Podczas gdy ostatnie wirtualne rozmowy między Bidenem i Putinem nie dały żadnych wskazówek na temat postępów Rosji i Zachodu w nadchodzących miesiącach, rozmowy twarzą w twarz na temat rosyjskiej Karty Gwarancji Bezpieczeństwa są bardzo znaczącym wydarzeniem. Stany Zjednoczone są jedynym globalnym supermocarstwem przez ponad trzy dekady, od wygaśnięcia Związku Radzieckiego i wczesnych lat słabej Federacji Rosyjskiej jako państwa-sukcesora. Głównym powodem ostatecznego osłabienia Związku Radzieckiego przez wojnę w Afganistanie było to, że Stany Zjednoczone, poprzez swojego sojusznika, Pakistan, uzbroiły mudżahedinów, co doprowadziło do klęski potężnego ZSRR.

Wraz z upadkiem ZSRR nie było drugiego supermocarstwa, a ruch niezaangażowanych 120 państw pod przywództwem Indii również doszedł do cichej śmierci. Perspektywa nowego, wielobiegunowego świata wydawała się odległa, ponieważ potęga Ameryki do tej pory nie była kwestionowana. Po trzech dekadach nieobecności na scenie globalnej w 2014 r. Rosja połknęła Krym, który był częścią Ukrainy, ale ponad 90 procent rosyjskiej populacji w przeważającej większości zagłosowało za przyłączeniem się do Rosji, gdy Zachód wywołał zmianę reżimu na Ukrainie, która przyniosła -Rosyjscy nacjonaliści do władzy. Rosja zignorowała sprzeciwy i sankcje Zachodu i zakończyła integrację Krymu z Federacją Rosyjską.

Osoby niezaznajomione z prądami i przeciwprądami w regionie mogą być zaintrygowane całym tym zamieszaniem między USA, Europą i Rosją o Ukrainę. Nie można przecenić geopolitycznego znaczenia kraju. Od wieków jest sercem imperium Rusi Kijowskiej. Imperium Rosyjskie prowadziło kilka wojen europejskich na terytorium dzisiejszej Ukrainy z Polską, Litwą, Szwecją i Prusami. Było to także centralne pole bitwy podczas napoleońskich i niemieckich najazdów na Rosję i Związek Radziecki. Jest to kraj wieloetniczny z Rosjanami i kilkoma środkowoeuropejskimi grupami etnicznymi, który dzieli granicę o powierzchni 7 000 kilometrów kwadratowych, która dotyka siedmiu krajów: Polski, Słowacji, Węgier, Rumunii, Mołdawii, Rosji i Białorusi. Kraj z 44 milionami mieszkańców ma ogromne żyzne gleby z produkcją zbóż przekraczającą 60 milionów ton rocznie, a sama pszenica stanowi jedną trzecią plonów.

Podczas gdy przemysł z czasów sowieckich podupadał, w ostatnich latach stał się potęgą IT. Podstawą gospodarki jest eksport stali, węgla i chemikaliów, ale przede wszystkim do Rosji i krajów byłego Związku Radzieckiego. Stany Zjednoczone przewodzą najpotężniejszemu blokowi wojskowemu na świecie, NATO, którego 30 państw członkowskich wydaje prawie 25 razy więcej na wydatki wojskowe niż Rosja i które odgrywa bardzo aktywną rolę w ukraińskiej polityce wewnętrznej. Tak jak inwazja NATO i USA na Ukrainę wydawała się nie do powstrzymania, Putin rzucił rękawicę. Wysłał ponad 75 000 żołnierzy wzdłuż granicy z Ukrainą, a zachodni wywiad przewidział poważną inwazję na Rosję. Analitycy wojskowi przewidywali, że w przypadku wojny Rosja może osiągnąć pełną przewagę militarną w ciągu kilku tygodni.

Mając to na uwadze, Joe Biden ostrzegł Rosję przed inwazją, zapraszając ją najpierw do wyrażenia swoich obaw, a następnie do rozmów. Stany Zjednoczone po raz pierwszy dostrzegły ostatnio rosyjskie obawy dotyczące bezpieczeństwa i zgodziły się o nich mówić. Dziś Putin jest postrzegany na całym świecie jako silny światowy przywódca, którego nie można brać za pewnik, który może powodować niespodzianki i powodować zmiany tektoniczne w porządku światowym. Te posunięcia w Europie nastąpiły wkrótce po sukcesie Putina w Afganistanie, gdzie niezwykle dobrze grał w swoje karty, gdy Amerykanie dokonali chaotycznego odwrotu, a Indie straciły cały grunt dyplomatyczny i obecność zbudowaną przez 20 lat.

Nagle stało się jasne, że rosyjska skuteczność militarna w Syrii, Gruzji i na Krymie może być śmiertelna dla Ukrainy, jeśli Rosjanie zostaną zepchnięci zbyt daleko w kąt. Jest też jasne, że w obliczu bardzo pewnej siebie i nowoczesnej rosyjskiej armii zachodnie zapewnienia o sankcjach są bezużyteczne dla ukraińskiego bezpieczeństwa. Planowane rozmowy dwustronne między USA a Rosją zwiastują początek nowej ery wielobiegunowości. Wraz z Rosją nie da się powstrzymać wyłaniania się Chin i Indii jako mocarstw, a USA, pomimo swojej potęgi militarnej na całym świecie, mają ograniczone możliwości zabierania głosu w konfliktach regionalnych lub stawiania żądań wobec poszczególnych narodów. Podsumowując interesujący obrót wydarzeń, widać wyraźnie, że rosyjskie posunięcia skutecznie zmieniły reguły gry, otwierając się na wielobiegunowy świat, którego tak desperacko poszukują Indie. To szansa i otwarcie, którego indyjscy stratedzy nie mogą przegapić.

Wysłano: poniedziałek 10 stycznia 2022 8:30 IST