Nauka
15. rocznica Apollo: 50 lat temu NASA umieściła samochód na Księżycu
Na zachód od krateru Rhysling Scott zeskoczył z łazika i szybko podniósł czarną skałę lawy, podziurawioną dziurami utworzonymi przez ulatniający się gaz. Scott i Irwin byli przeszkoleni w geologii i wiedzieli, że okaz, skała pęcherzykowa, będzie cenny dla naukowców na Ziemi. Wiedzieli również, że jeśli poproszą o pozwolenie na zatrzymanie i otrzymanie go, czujni kierownicy misji odmówią. Więc Scott wymyślił historię, że zatrzymali łazik, ponieważ majstrował przy swoim pasie bezpieczeństwa. Próbka została odkryta, gdy astronauci powrócili na Ziemię, a „Seat Belt Rock” stał się jednym z najcenniejszych geologicznych znalezisk Apollo 15.
Podobnie jak wiele próbek księżycowych, które powróciły na Ziemię w ostatnich misjach Apollo, kamień pasa bezpieczeństwa nigdy nie zostałby zebrany, gdyby astronauci nie przywieźli ze sobą samochodu. Apollo 11 i Apollo 13 to misje księżycowe NASA, które zapadają w pamięć najbardziej żywo. Ale w 50. rocznicę Apollo 15, wystrzelonego 26 lipca 1971 roku, niektórzy entuzjaści kosmosu, historycy i autorzy przyznają łazikowi księżycowemu tytuł jednego z najtrwalszych symboli amerykańskiego programu eksploracji Księżyca.
Składany, wytrzymały, zasilany bateryjnie i zbudowany przez Boeinga i General Motors pojazd jest postrzegany przez niektórych jako wykonujący ostatnie trzy misje podczas podboju koronacji ery Apollo.
„Każda misja w załogowym programie kosmicznym, datowana na pierwszy lot Alana Shepherda, położyła podwaliny pod ostatnie trzy misje Apollo” – powiedział Earl Swift, autor książki „Across the Airless Wilds: The Lunar Rover and the Triumph of the Landings”. finały na Księżycu. ”
„Widzisz, jak NASA zbiera całą wiedzę, którą zebrała w przestrzeni kosmicznej w ciągu poprzedniej dekady, i stosuje ją” – powiedział Swift. „To znacznie bardziej chełpliwy rodzaj nauki”.
Kiedy mały krok Neila Armstronga spełnił geopolityczne cele Projektu Apollo, NASA położyła nacisk na naukę, powiedział Teasel Muir-Harmony, kurator kolekcji Apollo w Narodowym Muzeum Lotnictwa i Kosmosu Smithsonian Institution. Gdy pierwsi wędrowcy na Księżycu pobierali próbki w pobliżu miejsc lądowania, naukowcy czekali na wycieczkę, która obiecywała rzadkie skały. Plany łazika otrzymały zielone światło zaledwie dwa miesiące przed tym, jak Armstrong i Buzz Aldrin wylądowali na Księżycu.
Chociaż buggy księżycowe wyobrażano sobie od lat, prowadzenie samochodu na Księżycu jest bardziej skomplikowane, niż się wydaje. W latach 60. inżynierowie badali różne koncepcje: pojazdy z gąsienicami przypominającymi czołgi, latające samochody, a nawet okrągłą potworność, jak opisuje to Swift, „jak dorosły Tootsie Pop, z kulistą kabiną na szczycie z pojedyncza długa noga łuk był osadzony na stopie gąsienicy”. W końcu przewrócił się wózek przypominający samochód.
„Były inne dziwaczne pomysły, takie jak kij pogo lub motocykl – rzeczy, których cieszę się, że nie szukali” – powiedział Muir-Harmony. „Łazik księżycowy jest w pewnym sensie stosunkowo praktyczny”.
Księżycowy samochód był również zasadniczo amerykański. Odsłonięte podwozie łazika, antena w kształcie parasola i druciane koła oznaczały, że nie wyglądał on jak samochód na Ziemi, ale jego związek z amerykańskim przemysłem samochodowym i romans narodu z samochodem przykuły uwagę opinii publicznej jak nic od czasów Apollo 11 , powiedział Muir-Harmony.
Począwszy od Projektu Mercury w latach 60., dealer samochodowy na Florydzie pozwalał astronautom na wypożyczanie samochodów Chevroleta za 1 USD, które później sprzedawano publicznie. Załoga Apollo 15 wybrała czerwone, białe i niebieskie korwety. Zdjęcie w magazynie Life pokazuje astronautów pozujących w swoich kultowych amerykańskich muscle carach obok księżycowego buggy, dzięki czemu księżycowy łazik wygląda fajnie dzięki skojarzeniu, powiedział Muir-Harmony. „Na tym zdjęciu jest co rozpakować” – dodała.
Drugiego dnia swojej misji Irwin i Scott pojechali do krateru o nazwie Spur, gdzie znaleźli dużą białą skałę krystaliczną, rodzaj minerału na liście życzeń geologów, ponieważ może dostarczyć wskazówek dotyczących pochodzenia księżyca.
Astronauci ledwo mogli powstrzymać radość: „O rany!” – wrzasnął Scott. „Spójrz na połysk!” – powiedział Irwin. – Zgadnij, co właśnie znaleźliśmy? Scott połączył się przez radio z Ziemią, a Irwin się śmiał. „Zgadnij, co właśnie znaleźliśmy! Myślę, że znaleźliśmy to, czego szukaliśmy. ”
Biała skała została później nazwana Genesis Rock, ponieważ naukowcy początkowo myśleli, że pochodzi z powstania księżyca.
Podekscytowanie astronautów i ich samochodu sprowadziło misje Apollo z powrotem na Ziemię, powiedział Muir-Harmony. „Dawał punkt dostępu, nawet gdy eksploracja księżyca stawała się coraz bardziej złożona i skomplikowana”.
Swift zauważa, że niektóre doniesienia prasowe w tamtym czasie uważały łazik za „nieunikniony, niemal komiczny produkt większości samochodów na Ziemi”, chociaż w tym pojeździe nie było nic nieuniknionego.
Aby podróżować z astronautami, zamiast korzystać z oddzielnej rakiety, łazik musiał ważyć mniej niż 500 funtów, ale miał dwa razy więcej ładunku ludzkiego i geologicznego. Na Księżycu musiał działać w wahaniach temperatury przekraczających 500 stopni Fahrenheita między światłem słonecznym a cieniem; są odporne na ścierny pył księżycowy i mikrometeoroidy poruszające się szybciej niż pociski; i pokryć ostrą, nierówną powierzchnię, która zawierała góry, kratery, luźny żwir i kurz. Inżynierowie GM i Boeinga starali się ukończyć swój projekt na czas przed ostatnią misją Apollo, pod groźbą, że NASA anuluje program łazika, zanim jeszcze zejdzie z ziemi.
?? „Gdyby nie było kilku inżynierów z General Motors, nie byłoby łazika” – powiedział Swift.
Jego książka wyjaśnia również, że inżynierowie imigranci, w tym wychowywany w Polsce Mieczysław Gregory Bekker i urodzony na Węgrzech Ferenc Pavlics, wytrwali pomimo ogromnych przekroczeń budżetowych, niedotrzymanych terminów i wyzwań technicznych. Podczas gdy astronauci mają tendencję do domagania się większej uwagi, inżynierowie odegrali kluczową rolę w programie kosmicznym, powiedział Swift, a niektórzy, jak Bekker i Pavlics, podkreślili wpływ imigrantów na amerykańskie innowacje.
„Wyścig Ameryki na księżyc, zarówno w NASA, jak iw firmach lotniczych, które zbudowały sprzęt, zależał od umysłów i talentów imigrantów – Amerykanów, którzy rozpoczęli życie gdzie indziej” – napisał.
Gdy łazik przybył i astronauci rozłożyli go na Księżycu, wrażenia z jazdy również były niespodziewanie dziwne. Astronauci porównali to do innych środków transportu lądowego: Irwin powiedział, że samochód unosił się i opadał jak „galopujące bronco”, a Scott powiedział, że wpadł w poślizg jak motorówka, gdy próbował skręcić z zawrotną prędkością 6 mil na godzinę.
Kierownicy misji planowali, aby łazik podróżował tylko tak daleko, jak mogli dojść astronauci, na wypadek, gdyby coś się stało i musieli zabrać go z powrotem do statku kosmicznego. Ale załogi Apollo pokonywały coraz większe odległości podczas każdej misji, gdy rosło zaufanie NASA. Kiedy astronauci opuścili Księżyc, łaziki zostały wyrzucone na lądowiska, gdzie pozostają, zbierając pył i promieniowanie kosmiczne. Statki kosmiczne krążące wokół Księżyca od czasu do czasu robią swoje zdjęcia, a na niektórych zdjęciach widoczne są ślady statków kosmicznych.
Astronauci znaleźli ciekawsze skały, co pozwoliło naukowcom zadawać różnego rodzaju pytania, mówi Barbara Cohen, planetolog z NASA Goddard Space Flight Center w Greenbelt w stanie Maryland, która bada próbki. Łazik pozwolił również astronautom skupić się bardziej na nauce niż na martwieniu się o brak tlenu lub innych materiałów eksploatacyjnych, powiedziała.
Przypomniała sobie, że kilka lat temu uczestniczyła w analogowej misji NASA, podczas której naukowcy nosili skafandry kosmiczne i przeprowadzali eksperymenty na pustynnej stacji terenowej, jakby byli na Księżycu lub Marsie. Przypomniała sobie uczestników przygotowujących się do pobrania próbki, którym przerywali kontrolerzy misji, którzy chcieli sprawdzić ich parametry życiowe.
„Pomyśleliśmy: 'Chodźmy’” — wspominała. „To pokazało mi, że geologia nie jest wyłącznie odpowiedzialna. To jest coś, co łazik robi dla ciebie; pozwala na zadawanie różnych pytań naukowych, na które można uzyskać dalsze odpowiedzi w określonych miejscach. ”
Genesis Rock, minerał pochodzący z wczesnych dni księżyca, jest przykładem argumentacji Cohena. Naukowcy wciąż dyskutują o tym, jak powstał Księżyc i jakie były tam warunki, a co za tym idzie, tutaj na Ziemi w ciągu pierwszego miliarda lat.
Cohen jest jedną z kilku naukowców przygotowujących się do otwarcia nietkniętych próbek, które zostały zamknięte od czasu ich zebrania podczas misji Apollo 17. Zbada szlachetne gazy w próbkach, aby zrozumieć, jak promieniowanie słoneczne wpływa na pył księżycowy.
Katherine Burgess, geolog z US Naval Research Laboratory w Waszyngtonie, zbada prymitywne próbki, aby zmierzyć, jak promieniowanie wiatru słonecznego wpływa na poziom wodoru i helu w pyle księżycowym. Sonda może wykryć hel na Księżycu z orbity, ale naukowcy nie wiedzą jeszcze, jak zmienia się on w księżycowym terenie. „Bez tych próbek do potwierdzenia, to wciąż tylko otwarte pytanie” – powiedziała.
Przyszłe misje mogą wykorzystywać hel księżycowy, zwłaszcza wariant zwany helem-3, jako źródło paliwa do reaktorów jądrowych. Dlatego przyszła generacja łazików księżycowych może być napędzana materiałem, który pierwsza generacja zidentyfikowała pół wieku temu.
Nawet gdy naukowcy badają te oryginalne próbki, wielu czeka na nową partię, wysłaną do domu z nową generacją astronautów lub zebraną przez łaziki pochodzące z oryginalnej wersji. W maju General Motors ogłosiło partnerstwo z Lockheed Martin w celu zbudowania nowego pojazdu kosmicznego dla programu NASA Artemis, którego celem jest powrót astronautów na Księżyc w tej dekadzie.
Chociaż zostały zbudowane w odstępie kilkudziesięciu lat i przez różne zespoły, program łazików księżycowych poinformował także pierwszą generację łazików marsjańskich, zwłaszcza Sojourner, pierwszy pojazd na innej planecie. Inżynierowie z Jet Propulsion Laboratory, gdzie budowane są łaziki marsjańskie NASA, zaprojektowali sześciokołowe łaziki z elastyczną ramą w podobnym duchu do wczesnych projektów GM, powiedział Swift. „Myślę, że w tej wczesnej pracy GM znajdujesz inspirujący rodowód” – powiedział.
Nauka napędza dzisiejszą NASA bardziej niż geopolitykę, ale agencja kosmiczna nadal promuje i prowadzi ludzkie podróże kosmiczne z powodów wykraczających poza poszukiwania skał. Muir-Harmony powiedział, że księżycowe łaziki Apollo i ich współcześni następcy reprezentują to poczucie przygody.
„Nauka jest bardzo ważnym wynikiem programu Apollo, ale ważne jest, aby rozpoznać, w co zaangażowana jest opinia publiczna” – powiedziała. „Atrakcyjność księżycowego łazika wiąże się z atrakcyjnością ludzkiego lotu kosmicznego, który jest w stanie być świadkiem jego radości i poczucia zastępczego uczestnictwa”.
Poza tym trudno oprzeć się przygodzie przebycia księżyca, największej podróży wszechczasów.
Wtedy i teraz „próbki księżyca i materiały nie przyciągają uwagi opinii publicznej” – powiedziała. „Ładzik jest”.
„Piwny maniak. Odkrywca. Nieuleczalny rozwiązywacz problemów. Podróżujący ninja. Pionier zombie. Amatorski twórca. Oddany orędownik mediów społecznościowych.”
